Η εμπιστοσύνη μας στα εμβόλια του COVID-19

* Δημήτρης Δημουλιός

Υπ. Διδάκτωρ Ιονίου Πανεπιστημίου

Επιστημονικά Υπεύθυνος  Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγειών πόλεων  Δήμου Αργοστολίου

          Η εμφάνιση των μεταλλάξεων, είναι γεγονός ότι έχει οδηγήσει τους πολίτες σε διάχυτο άγχος και μη ρεαλιστικές προσδοκίες σχετικά με τον ρόλο των εμβολίων στον γενικό πληθυσμό, κάτι που αποτελεί υπενθύμιση ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει.

          Οι πολίτες τείνουν να πιστεύουν ότι βρισκόμαστε ξανά στην αρχή της πανδημίας όταν ήμασταν σε πολύ καλύτερη θέση, καθώς τα αναπτυγμένα εμβόλια που κυκλοφορούν παραμένουν μεν αποτελεσματικά στην προστασία των ανθρώπων από τον θανατηφόρο ιό και τις επιπλοκές του, αλλά δεν αποτελούν χρυσή ασπίδα.

          Καθημερινά, παρατηρείται μεγάλος αριθμός μολύνσεων, ο επιπολασμός είναι μεγάλος  και ορισμένα άτομα που είναι πλήρως εμβολιασμένα έχουν νοσήσει.

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι τα εμβόλια διαχρονικά παρουσίασαν παρόμοια τάση. Το εμβόλιο ιλαράς απέτυχε να προστατεύσει περίπου το 3% των εμβολιασμένων ατόμων που είχαν εκτεθεί στον ιό. Επίσης, οι συχνές μεταλλάξεις της γρίπης είναι συχνές με την αποτελεσματικότητα του σχετικού εμβολίου να κυμαίνεται από 40 - 60% .

          Η καλύτερη κατανόηση του φαινομένου της πανδημίας που μαστίζει αυτή την στιγμή την ανθρωπότητα, προάγει την πεποίθηση ότι δεν έχουμε ακόμη τελειώσει με τον covid-19, όμως τα εμβόλια εξακολουθούν να παίζουν τον πρωτεύοντα ρόλο.

                   Η οικοδόμηση υψηλής εμπιστοσύνης στην αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των εμβολίων COVID-19, θα έπρεπε να είναι το πρωτεύων εγχείρημα από την αρχή της διαδικασίας.

          Ο εμβολιασμός είναι η βασική στρατηγική για την εξάλειψη της πανδημίας COVID-19 παγκοσμίως. Τα εμβόλια για τον COVID-19 παραμένουν ισχυρά στην πρόληψη της μόλυνσης, αποτρέποντας τους ανθρώπους να κολλήσουν ή να διαδώσουν τον ιό και το κίνητρο για εμβολιασμό είναι η εμπιστοσύνη σε αυτά.

          Η εμπιστοσύνη αυτή συνδέεται με την αποτελεσματικότητα τους και  μπορεί ταυτόχρονα να μειωθεί καθιστώντας δυσχερή μια ικανοποιητική εμβολιαστική κάλυψη.

          Τα εμβόλια κατά του COVID-19 έχουν ως βάση την μείωση σοβαρών επιπλοκών, της νοσηλείας  και των θανάτων. Μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021, περίπου 279.000 ζωές σώθηκαν και 1,25 εκατομμύρια νοσηλείες αποτράπηκαν μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες . Στην Ευρώπη, η Αγγλία απέτρεψε 46.300 νοσηλείες, 30.300 θανάτους και 8,15 εκατομμύρια λοιμώξεις, ενώ η συχνότητα των κρουσμάτων και οι νοσηλείες μειώθηκαν κατά 77% και 68% αντίστοιχα εντός του ίδιου χρονικού ορίου.

          Χαρτογραφώντας τις αλλαγές στα ποσοστά θνησιμότητας, αυτές οι χώρες κατάφεραν να δώσουν τουλάχιστον 50 δόσεις εμβολίου για κάθε 100 πολίτες τους, με αυτό τον τρόπο έφτασαν στον στόχο του υψηλού ποσοστού εμβολιασμού και παρατηρήθηκε σταθερή μείωση της θνησιμότητας.

          Επίσης, περισσότερες από 20 χώρες έχουν χαλαρώσει τους περιορισμούς του lockdown που είχαν επιβάλει κατά την αύξηση των κρουσμάτων πέρυσι. Ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 μείωσε την ανησυχία και τον φόβο για τον COVID-19, προστάτευσε τους πιο ευάλωτους, και επανέφερε την κοινωνία σε μια κανονικότητα.  Οι παγκόσμιες οικονομίες που επλήγησαν από την πανδημία έχουν επιτύχει ανάκαμψη μέσω του εμβολιασμού.      Όλα τα παραπάνω εν τάχει συντριπτικά στοιχεία δικαιολογούν τον εμβολιασμό του μαζικού πληθυσμού και πρέπει να ενθαρρύνουν τους πολίτες να συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Ελευθερία».

Οι αναμενόμενες παραλλαγές του Ιού μετά τον εμβολιασμό έχουν εγείρει πολλά ερωτηματικά σχετικά με το εάν η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι πρακτικά επιτυχής και έχει όφελος για τον γενικό πληθυσμό.

          Υπάρχει επίσης σκεπτικισμός ως προς το εάν τα εμβόλια μπορούν να συγκρατήσουν τις συνεχείς μεταλλάξεις του ιού και την εμφάνιση μιας νέας παραλλαγής.

 Η απάντηση σε αυτές τις ανησυχίες πρέπει να είναι μια δημόσια δέσμευση που θα διατηρήσει την εμπιστοσύνη στο εμβόλιο και τον εμβολιασμό. Τα εκπαιδευτικά και βασισμένα σε στοιχεία επιστημονικά μηνύματα πρέπει να αντιμετωπίζουν το τι, πότε, πώς και γιατί,  όλων των εύλογων ερωτημάτων των πολιτών που συνδέονται με τον εμβολιασμό προς όφελος της επικοινωνίας και της κοινής αντίληψης για τα εμβόλια.

          Επομένως, είναι απαραίτητη μια πιο αυστηρή επεξήγηση της κατάστασης για να αποφευχθεί το συμπέρασμα ότι το εμβόλιο δεν είναι τέλεια ασπίδα από τον ιό, καθώς αυτό οδηγεί σε δισταγμό που με τη σειρά του τροφοδοτεί άρνηση. Οι μη διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με αυτές τις ανησυχίες αποτελούν περιορισμό και υπονόμευση της όλης εκστρατείας εμβολιασμού.

          Η εμφάνιση της παραλλαγής δέλτα, αν και άλλαξε το τοπίο της πανδημίας, δεν σημαίνει ότι τα εμβόλια δεν είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη της νόσου COVID-19.

Τα εμβόλια απλά μέσω επιστημονικών ερευνών δεν είναι απόρθητα ή 100% αποτελεσματικά.

Ένα είναι βέβαιο ότι όταν υπάρχει αύξηση στη συχνότητα των επιπλοκών, τα εμβόλια αποτρέπουν τη νοσηλεία και τους θανάτους. Μέχρι σήμερα, ο εμβολιασμός παραμένει αποτελεσματικός έναντι όλων των γνωστών ή υφιστάμενων παραλλαγών, επειδή το ποσοστό νοσηλείας, θανάτων και θεραπείας εντατικής θεραπείας που σχετίζεται με αυτές είναι χαμηλό. Αυτό που πρέπει να παραμείνει στην κοινή συνείδηση είναι  τα εμβόλια έχουν κάνει αρκετά καλά τη «δουλειά» τους και σώζουν ζωές.

           Η επίμονη διστακτικότητα μας φέρνει πίσω σε μια απροσδόκητη κατάσταση  και φέρνει τους πάντες σε επικίνδυνη θέση. Όσο περισσότερο κυκλοφορεί ο ιός, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να μεταλλαχθεί το παθογόνο για να προκαλέσει νέες λοιμώξεις.

          Ο εμβολιασμός είναι το ίδιο εργαλείο της επιστήμης που χρησιμοποιήθηκε  για την εξάλειψη της ιλαράς.

Επομένως,  υγιείς εμβολιαστικές συμπεριφορές όπως το πλήρες πρόγραμμα δοσολογίας ενδείκνυνται για τον τερματισμό της πανδημίας.

          Η παραπάνω συζήτηση υπογραμμίζει την ευκαιρία να αυξήσουμε την εμπιστοσύνη μας στα εμβόλια κατά του COVID-19, μέσω της κατάλληλης επικοινωνιακής πολιτικής και της πλήρους ενημέρωσης, να επιβραδύνουμε την μετάδοση του ιού και να ελαχιστοποιήσουμε τις σοβαρές του επιπλοκές, ώστε ο covid-19 να αποτελέσει απλά μια υπενθύμιση για την ουσιαστική αναβάθμιση του ΕΣΥ στην χώρα μας. Μην χάσουμε την ευκαιρία!