Χρήστος Δερές: Άλκη, ξέχασα να σου πω. Sorry φίλε…
Γεννήθηκες στη χώρα της αναμενόμενης έκπληξης, στην Ελλάδα, εκεί όπου τα ευχολόγια καταπολεμούν την παράνομη δράση. Εκεί που το σκηνικό φαίνεται να είναι ίδιο και αλλάζουν μόνο οι ηθοποιοί: μια ο δολοφόνος του Τεμπονέρα, που νομιμοποίησε τα δολοφονικά ένστικτά του, στο όνομα κομματικών ιδεολογικών συμφερόντων. Ρωτήστε τον. Έτσι και αλλιώς, ελεύθερος έζησε μετά. Μέχρι πριν από κάποια χρόνια, δούλευε ως τραπεζικός υπάλληλος. Μια η φωτοβολίδα στο λαρύγγι του Μπλιώνα, λες και το Αλκαζάρ είχε μετατραπεί σε Αλκατράζ. Μια ο Μιχάλης ο Φιλόπουλος, σε μια σύρραξη, πριν από έναν αγώνα γυναικείου βόλεϊ, που ανάθεμα και αν ήξεραν οι μαχαιροβγάλτες το όνομα μιας παίχτριας της ομάδας τους. Μια ο Μποζατζίσκι, λίγα χρόνια πριν. Μια ο Κώστας Κατσούλης, του Εθνικού. Πολλά μια μαζεύτηκαν.
Θα ακούσεις πολιτικούς, δημοσιογράφους και θεσμικά πρόσωπα να αναμασούν τις ίδιες δηλώσεις. Όλοι θα καταδικάσουν. Θα ακούσεις πάλι πως είναι πρόβλημα της παιδείας, λες και μεθοδολογικά υπάρχει κάποιος ποσοτικός δείκτης, που να ερμηνεύει το μαχαίρωμα, ως αποτέλεσμα της ελλιπούς εκπαίδευσης. Και η Αγγλία, με τα ξακουστά πανεπιστήμια και τα public schools, πρώτη είναι στους χούλιγκανς . Αλλού είναι οι αιτίες. Δεν είναι στην κακιά στιγμή.
Η ενεργός συμμετοχή σε έναν οργανωμένο σύνδεσμο οπαδών προσφέρει στο υποκείμενο μια φαντασιακή ενσωμάτωση, σε μια κοινότητα με ισχυρούς δεσμούς και αξίες. Αυτόματα εγγράφεται το εμείς, ως σαφής διαχωρισμός με τους άλλους. Ο εχθρός με αυτόν τον τρόπο οικοδομείται σιγά σιγά, ξεκινώντας από τα συνθήματα, κυρίως στα πέταλα των γηπέδων. Συνθήματα με σαφή στόχο τον σεξουαλικό εξευτελισμό του αντιπάλου. Η πρώτη νίκη έχει επέλθει σε ένα αφηρημένο λεκτικό πλαίσιο. Η δεύτερη νίκη επέρχεται σε πρακτικό επίπεδο. Οι οπαδοί αυτοαποκαλούνται θεματοφύλακες των ιστορικών κατορθωμάτων των ομάδων τους. Η οικειοποίηση του πρώτου πληθυντικού οδηγεί σε σαφή προτάγματα: να διαφυλάξουμε ακέραιες τις μνήμες του παρελθόντος. Η ιστορική συνέχεια φαντάζει κάτι παραπάνω από επιτακτική. Με κάθε κόστος. Ακόμα και με αυτό της ζωής.
Κάποιος ανέθρεψε τις στρατιές οργανωμένων οπαδών. Αυτός ο κάποιος είναι που τους έταξε και δωρεάν εισιτήρια, δουλειές σε μεγάλους ομίλους και τσάμπα εκδρομές. Στον χώρο του ποδοσφαίρου ανθίζει πλέον το μιντιακό σύμπλεγμα. Δημοσιογράφοι, υποκινούμενοι από μεγαλοεπιχειρηματίες, σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν γεννήθηκες έλλογο ον.
Έχει ενδιαφέρον να μελετήσει κάποιος τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, την επόμενη μέρα των δολοφονιών. Γράφτηκαν με δύο κινήσεις στον υπολογιστή. Copy-paste. Τίποτα λιγότερο, τίποτε περισσότερο. Γιατί απλούστατα τίποτα δεν αλλάζει. Τα ευχολόγια παραμένουν μόνο και τα μακάρι. Και βέβαια, τα λανθάνοντα νοήματα, που προβάλλουν στο ευρύ κοινό. Η περιγραφή «Αλβανός δολοφόνος», δημιουργεί αποπροσανατολισμό, απομάκρυνση από τις αληθινές αιτίες. Σαν τον όρο που αναπαράγεται από τα Μ.Μ.Ε για τις επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ, εις βάρος των μεταναστών: επιχείρηση «σκούπα» και κάπως έτσι, οι μετανάστες προβάλλονται νοηματικά ως σκουπίδια.
Ας μείνουμε με την ευχή πως ο Άλκης θα είναι το τελευταίο θύμα. Όλοι ξέρουμε πως οι ευχές συνήθως δεν πιάνουν. Και όλοι γνωρίζουμε το επόμενο πρωτοσέλιδο. Πάλι copy-paste θα είναι.
Χρήστος Δερές, δάσκαλος-κοινωνιολόγος.