«Zhin – Zhian – Ελευθερία»

(γράφει ο Αλέξανδρος Αλεξάκης)

Κέρκυρα 29.09.2022

Ο θάνατος της Μαχσά Αμινί μόλις στα 22 της χρόνια, με την αιτιολογία παραβίασης του ισλαμικού νόμου έπειτα από την σύλληψη της επειδή άφησε χαλαρή την μαντίλα που κάλυπτε το κεφάλι της, αποδεικνύει με τραγικό τρόπο τις εγκληματικές επιπτώσεις της ακραίας ιδεοληψίας και του φανατισμού.

Οι δυνάμεις που πρόσκεινται θετικά σε χώρες που εφαρμόζουν τέτοιου είδους πρακτικές για λόγους γεωπολιτικής στρατηγικής, θεωρούνται συνυπεύθυνες για όσα αυτή την στιγμή συμβαίνουν στο Ιράν. Το φάσμα κυριαρχίας των απολυταρχικών καθεστώτων είναι δυστυχώς εκτεταμένο, παραβιάζοντας θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα του διεθνούς δικαίου.

Ο λαός υψώνει την γροθιά ενάντια στην βία και την καταπίεση των γυναικών, ενώ οι φωνές τους ενώνονται με όσους διατρανώνουν το μήνυμα της ελεύθερης βούλησης και της αυθυπαρξίας των ανθρώπων. Είναι όμως καιρός η διεθνής κοινότητα να πάρει επίσημα θέση ενάντια στην καταπίεση των γυναικών, χωρίς υπεκφυγές, πέρα από οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα. Οι γυναίκες του Ισλάμ είναι αναγκασμένες να σκεπάζουν το πρόσωπο τους, όμως οι ηγέτες του κόσμου είναι αυτοί που στην πραγματικότητα κρύβονται.

Είναι άλλωστε γνωστό ότι ο ισλαμικός νόμος είναι αμείλικτος όχι μόνον για τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά γενικώς για κάθε θρησκευτική μειονότητα και οποιονδήποτε αντιφρονούντα. Ο δογματισμός με τον οποίο εκφράζονται οι ακραιφνείς κατά τα άλλα αξίες του Ισλάμ, αποτελεί τη μεγαλύτερη ίσως συγκάλυψη πολλών εγκλημάτων που έχουν τελεστεί από σκληροπυρηνικούς καθεστωτικούς ηγέτες, στο όνομα υποτίθεται της πίστης και της αρετής.

Πόσο όμως απέχει η τήρηση του ισλαμικού νόμου από την παράνοια και την απόλυτη αναρχία; Εάν επιχειρήσουμε να αντιστρέψουμε τα δεδομένα, ίσως στα μάτια των ηγετών του Ισλάμ ο υπόλοιπος κόσμος να βυθίζεται ολοένα και περισσότερο σε τέλμα ιδεολογιών και αξιών, ακολουθώντας έναν τρόπο ζωής που διαρκώς ολισθαίνει ακροβατώντας μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Οι ζωές των ανθρώπων βέβαια βρίσκονται στα χέρια και στις ορέξεις του εκάστοτε ηγέτη, ενώ η αυστηρότητα των νόμων περί ηθικής ποικίλει ανάλογα με την μετριοπάθεια ή τον φανατισμό του προσώπου που ασκεί εξουσία, σε χώρες μάλιστα όπου το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Φτωχοί μεν, ηθικοί, άχραντοι, άσπιλοι και αμόλυντοι δε.

Το ζήτημα έχει σαφώς πολλές προεκτάσεις με αφετηρία το ανθρωπιστικό στοιχείο, την καταστρατήγηση θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, την βάναυση μεταχείριση και την θανάτωση οποιουδήποτε αρθρώνει λόγο εναντίον του μονογενούς Ισλάμ, της θρησκείας που οι υποστηρικτές της θεωρούν ως την φύτρα των θρησκειών, αναιρώντας ακόμη και την ιστορικό δικαίωμα στην ανεξιθρησκία. Το Ισλάμ διακηρύττει την υποταγή στο υπέρτατο ον, τον Θεό, θεωρώντας μιάσματα όσους δεν ασπάζονται το κήρυγμα του και αντιμετωπίζοντας τις γυναίκες ως κατώτερα πλάσματα με μόνο προορισμό στην ζωή την αναπαραγωγή του ανθρώπινου είδους. Το συγκεκριμένο ιδεολογικό φάσμα βέβαια γίνεται βορά στα χέρια ηγετών, των οποίων η ψυχοπαθολογία δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού.

Ο Ισραηλινός συγγραφέας ‘Αμος Όζ, υποστήριζε ότι ο φανατισμός είναι ίδιον των ηλιθίων, με τον ίδιο να γνωρίζει πολύ καλά τους κινδύνους που ελλοχεύει η στείρα προσέγγιση των γεγονότων. Ο φανατισμός βέβαια που αυτή την στιγμή έχει κυριεύσει το Ιράν, ενώ απαντάται διαχρονικά σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή και όχι μόνο, δεν είναι αποτέλεσμα των χειρισμών μερικών “ηλιθίων”. Ο χαρακτηρισμός είναι προφανώς επιφανειακός, εάν αναλογιστεί κανείς το μέγεθος της βίας που συντελείται σε αυτά τα κράτη. Δυστυχώς το δέντρο του φανατισμού, έχει ρίζες γερές και βαθιές που σαν πλοκάμια απλώνονται σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, είτε με άμεσους αποδέκτες και φυσικούς αυτουργούς, είτε με  “έμμεσους” αποδέκτες και ηθικούς αυτουργούς “υπεράνω πάσης υποψίας”.

Όλα τα παραπάνω, αλλά και όσα γράφονται και διαμηνύονται με αφορμή τις εξεγέρσεις της Τεχεράνης, είναι απλώς διαπιστώσεις μίας κατάστασης παγιωμένης, που κακοφορμίζει με το πέρασμα των χρόνων. Το ερώτημα ωστόσο παραμένει. Μπορεί να υπάρξει τέλος σε αυτή την ιστορία; Η απάντηση είναι σύνθετη, καθώς από την μία πλευρά έχουμε τον σεβασμό στην πίστη ενός λαού και από την άλλη την πάταξη κάθε φασίζουσας συμπεριφοράς στο όνομα όμως των διδαχών της ίδιας της θρησκείας. Πρόκειται τελικά για έναν λαβύρινθο, το ζήτημα είναι να βρούμε ποιος τελικά κρατά την άκρη του μίτου.

Όσες χώρες συνάπτουν διμερείς σχέσεις με τα ισλαμικά κράτη δεν είναι απαραίτητα οι “κακοί” της υπόθεσης, μιας και θα ήταν αντίθετο με τα Ηνωμένα Έθνη, να απομονωθούν εξαιτίας ακραίων θρησκευτικών πεποιθήσεων. Όμως σε όλες τις διεθνείς συμβάσεις υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι και προϋποθέσεις. Θα μπορούσε λοιπόν σε έκτακτη σύνοδο κορυφής να επανεξεταστεί το θέμα του Ισλάμ και του κατά πόσο αυτό που ισχύει και εφαρμόζεται σήμερα βασίζεται στο θεμελιώδες κήρυγμα του ή έχει μετατραπεί σε ένα υβρίδιο φανατισμού, εφαλτήριο βίας και θανάτου.