Η αραβική λέξη «ισλάμ» (Αραβικά: إسلام‎ ​) σημαίνει «υποταγή»,και χρησιμοποιείται από τους μουσουλμάνους ως «υποταγή στον Θεό» και εκείνοι που αποδέχονται την θρησκεία του ισλάμ (τη στάση υπακοής, εξάρτησης και αφοσίωσης στον Θεό) ονομάζονται μουσλίμ (muslim), που σημαίνει «υποταγμένος» δηλαδή:«υποταγμένος στον Ύψιστο».

Έχουν χρησιμοποιηθεί στην ελληνική γλώσσα διάφορες ονομασίες για να το προσδιορίσουν, όπως «Ισλαμισμός», «Μουσουλμανισμός» και «Μωαμεθανισμός». Ο τελευταίος όρος θεωρείται απορριπτέος από τους μουσουλμάνους μιας και θεωρούν εαυτούς όχι λάτρεις του Μωάμεθ αλλά απλώς ακόλουθους της διδασκαλίας του.

Η σύγχυση μεταξύ μουσουλμάνου και ισλαμιστή αποτελεί σοβαρό ζήτημα αφού προσδίδει ιδεολογική χροιά σε οποιονδήποτε τυγχάνει μέλος της συγκεκριμένης μονοθεϊστικής πίστης.

Στη Δύση οι περισσότεροι τον ταυτίζουν με την έννοια του «ιερού πολέμου» εναντίον της χριστιανοσύνης και του δυτικού πολιτισμού. Στον μουσουλμανικό κόσμο σήμερα πολλοί ισλαμιστές διανοούμενοι τον θεωρούν ως το μοναδικό μέσο για την επιβολή του ισλαμικού κράτους. Πολιτικές ισλαμικές ηγεσίες επίσης, καλύπτουν πίσω απ’ αυτόν τον όρο τον αυταρχικό τους χαρακτήρα και την επιθετική εξωτερική τους πολιτική.

Στην πραγματικότητα ο όρος «τζιχάντ» έχει τρεις παραμέτρους. Στην αραβική γλώσσα σημαίνει προσπάθεια, αγώνας (τζάχαντα=αγωνίζομαι) με τρεις στόχους. Την ψυχική μου ανάταση. Την εξάλειψη του κακού από τον κόσμο και την επικράτηση του καλού. Εδώ όμως αρχίζουν οι παρανοήσεις, καθώς το κακό ταυτίζεται με την αδικία αλλά και την αθεΐα, την πολυθεΐα, την ειδωλολατρία κ.α. Την επικράτηση του Ισλάμ σε ολόκληρο τον κόσμο, χωρίς όμως τα βίαια μέσα που μετέρχονται οι ισλαμιστές. Στο ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων, το Κοράνιο, η τζιχάντ έχει κατά βάση αμυντικό χαρακτήρα. Στο Κοράνι ο όρος "τζιχάντ" έχει κατά βάση αμυντικό προσανατολισμό.

Ο Προφήτης Μωάμεθ αναγνώριζε το δικαίωμα πολέμου για την πίστη, αλλά συνιστούσε να αποφεύγουν οι πιστοί να προκαλέσουν πρώτοι: «αγωνιστείτε για την άμυνα της πίστης. Επίσης δεν θεωρούσε τον πόλεμο ως κατάλληλο μέσο προσηλυτισμού: «μην χρησιμοποιείς βία για να τους κάνεις να ασπαστούν τον ισλαμισμό.

Ωστόσο, ο όρος επειδή έχει υποκειμενικές ερμηνείες χρησιμοποιείται κατά το δοκούν για δολοφονικές ενέργειες και για τρομοκρατικές πράξεις. Αντίθετα πολλοί ψύχραιμοι μουσουλμάνοι επισημαίνουν, ότι τζιχάντ είναι ο ειρηνικός και ήπιος αγώνας για την εφαρμογή της ισλαμικής πίστης και την ανάδειξη των λόγων του προφήτη, χωρίς ακρότητες, αλλά με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή. Αυτοί δεν είναι λίγοι, αλλά η φωνή τους πνίγεται στις ιαχές όσων ερμηνεύουν στρεβλά τον όρο για να φανατίσουν και να στρατολογήσουν νέους πολεμιστές....

επιμέλεια: Κατερίνα Σκουρτανιώτη