Ο Άγιος Γεράσιμος και η περιοχή της Ερύσσου
Μέρος από μελέτη σχετικά με τον Άγιο και τις εκκλησίες του στο νησί μας
Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός
Ήτανε στα 1816 που έπεσε σε πολλά μέρη της νήσου Κεφαλληνίας λοιμός και αρρώστια (πανώλη), η περισσότερο δε πληγείσα περιοχή ήταν αυτή της Ερύσσου. Στην απελπισία τους οι κάτοικοι του νησιού μας προσέτρεξαν με πίστη δυνατή στον Άγιο Γεράσιμο για να τους σώσει από αυτήν τη μάστιγα του θανάτου. Στην Έρυσσο πραγματοποιήθηκαν λιτανείες και προσευχές ζητώντας τη βοήθεια του Αγίου. Για το γεγονός μας δίνει πληροφορίες ο Κεφαλονίτης Δημήτριος Λυκούδης, σπουδαίος αγιογράφος και υμνογράφος, ο οποίος συνέταξε ακολουθία συνοδευόμενη από το βίος του Αγίου Γερασίμου και η οποία εκδόθηκε με δικές του δαπάνες στην Πάτρα το 1870. Η αρρώστια ξεπεράστηκε και αποδόθηκε ως λυτρωτική μεσιτεία προς τον Θεό από τον Άγιο Γεράσιμο, το νέο ασκητή της Κεφαλληνίας.
Στην ακολουθία του για τον Άγιο, ο Δημήτριος Λυκούδης υμνογραφεί το γεγονός, αναφερόμενος σε αυτό μαζί με άλλα θαύματα του Αγίου που κατά καιρούς ήταν στα στόματα του Κεφαλονίτικου λαού, των πιστών, αλλά και σε κάποια έντυπα που αφορούσαν λειτουργίες για τον άγιο της Κεφαλονιάς. Βέβαια, την τοπωνυμία της Ερύσσου την αναγράψει Ιερισσό, αλλά με μια προσεχτική ματιά στο κείμενο φαίνεται καθαρά πως αφορά την περιοχή της Ερύσσου της Κεφαλληνίας. (Επί πλέον οι ιστορικοί έχουν αναφερθεί στην τοπωνυμική ομοιότητα και ιστορική σχέση, της Ερύσσου Κεφαλληνίας και της Ερεσσού της Μυτιλήνης… )
Ωστόσο, οι κάτοικοι της Ερύσσου ανταπέδωσαν τη θεία ευεργεσία του Αγίου Γερασίμου κτίζοντας εκκλησιές τιμώντας το όνομά του, όπως : Ο Ιερός Ναός του Άγιου Γεράσιμου στον Αγριλιά της Ερύσσου, άλλος στα Τσελεντάτα ο οποίος και φιλοξενεί σπουδαίες εικόνες επτανησιακή αγιογραφικής τέχνης, στο χωριό Πλαγιά ο ναός του Αγίου Γερασίμου της οικογενείας Χαροκόπου με την περίφημη εικόνα του αγιογράφου Κρητικού, στα Κοκκολάτα Ερύσσου …
Το απομονωμένο και ξεχασμένο εκκλησάκι του Αγίου Γερασίμου της Ερύσσου
Φαίνεται δε, πως σχέση με αυτόν το λιμό του 1816, αλλά και σύνδεση με μέρη από την Αιτωλοακαρνανία έχει το απομονωμένο σε απόμακρη ακτή της Ερύσσου, ομώνυμο εκκλησάκι του Αγίου, που λειτουργείται σπάνια, εφόσον εδώ και τέσσερα χρόνια έφυγε από τη ζωή ο Ζεπάτος από το Βαρύ, άνθρωπος θεοσεβούμενος, ο οποίος μεριμνούσε για τον ιερόν αυτό χώρο.
Ο Άγιος Γεράσιμος να είναι βοηθός για όλους και προστάτης της νήσου μας.