Σοφία Αράβου - Παπαδάτου: ΓΥΝΑΙΚΑ, άκου τα στερεότυπα του φύλου σου

Τελευταία ενημέρωση: Πέμπτη, 03 Σεπτεμβρίου 2020 11:16

Εικόνες από τις ταινίες «Νονός» και «Η μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς. Ο άντρας macho και η μάνα-δυνάστης»

Εικόνες από τις ταινίες «Νονός» και «Η μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς. Ο άντρας macho και η μάνα-δυνάστης»

Αφιερωμένο, 3 του Σεπτέμβρη σήμερα! 

Πολύς λόγος αυτές τις μέρες για τα στερεότυπα φύλου. Αφορμή η λεκτική ξιφομαχία μεταξύ δύο υπουργών της Παιδείας, μία νυν, η Κεραμέως και ένας ο Γαβρόγλου, τέως.

Πλασματικός και ατυχής ο αριθμός δεκαεπτά (17), o μέσος όρος πανελλαδικά των μαθητών/τάξη λόγω πανδημίας. Ανακοινώθηκε από τη νυν και έως του αιώνος (;), σχολίασε ο τέως, πλην συμπαθητικός και Κωνσταντινοπολίτης συμπατριώτης μου.

Πιθανή μεροληψία εκ μέρους μου, λόγω κοινής καταγωγής, να ληφθεί σοβαρά υπ΄ όψιν!

Ξέρω όμως τι σημαίνει η Γυναίκα για τους Έλληνες από εκείνα τα μέρη, από την αρχαιότητα ακόμα! Ισότητα και σεβασμός στο γυναικείο φύλο, με επιρροές από την Μητριαρχία που υπήρχε στους Κάρες, σε αντίθεση με την τότε Ελλάδα της Πατριαρχίας! Ακόμα και τον 5ο αιώνα π.Χ. τον Χρυσό Αιώνα δηλαδή, οι γυναίκες στην Ιωνία πχ, συμμετείχαν στα συμπόσια, όχι όμως και στην Αθήνα του Περικλή!

Είπε λοιπόν ο τέως Υπουργός Παιδείας, σε ελεύθερη απόδοση, το στερεότυπο που υπάρχει για τις γυναίκες, ότι τάχα «είναι σκράπες στα μαθηματικά και πρόσεξε τι λες ή τι σου λένε να πεις, για τον πλασματικό μέσο όρο μαθητών/ανά τάξη, γιατί τα στερεότυπα του φύλου σου - υιοθετημένα λάθη εννοείται - καραδοκούν να τα ενισχύσεις!».

Ίσως για να σε στείλουν σπίτι σου, συμπληρώνω εγώ, να αναλάβει κανένας macho και mankind αντρουά και ικανός αρσενικός2 .

Ας θυμηθούμε τα αντρικά πρότυπα και τις γυναίκες-ντεκόρ, στην ταινία «Νονός» του Φράνσις Φόρντ Κόπολα, ποιος δεν θυμάται τη μουσική του Νίνο Ρότα; (βίντεο στο τέλος)

Η γυναίκα που δεν ανακατεύεται στα πόδια τους, βολικό στερεότυπο λέγεται, στηρίζεται απεριόριστα από τους συντηρητικούς άνδρες, ενώ αντίθετα αν έχει δική της γνώμη, απομακρύνεται με συνοπτικές διαδικασίες2.

Ο τέως Υπουργός και Συριζαίος, στη συνέχεια, ζήτησε δυο φορές συγνώμη, λάθος που αναφέρθηκε ακόμα και στη λέξη στερεότυπο, αλλά και η νυν Υπουργός Παιδείας της ΝΔ, επικαλέστηκε τη στήριξη του Τμήματος Ισότητας του ΣΥΡΙΖΑ, τής αντιπολίτευσής της δηλαδή, το ακούσαμε και αυτό στις μέρες μας!

Οκ το λύσανε, αλλά τα στερεότυπα για τη γυναίκα υπάρχουν, εις τους αιώνας των αιώνων αμήν!
Θα επανέλθω, όμως, στην ικανότητα.
Αν αποτύχει Γυναίκα σε έργο που ανέλαβε, δεν ήταν ικανή θα πει το περιβάλλον. Αν αποτύχει Άνδρας, απλά δεν βοηθήθηκε, δεν στηρίχτηκε κοινωνικά.
Αν επιτύχει Γυναίκα, απλά προσπάθησε πάρα πολύ και για πολύ καιρό. Αν επιτύχει Άνδρας σε κάτι, είναι σαφές, ήταν ικανός2!

  • Θέλεις κι άλλα; Υπάρχουν μυριάδες, αλλά δεν θα επεκταθώ!


Δεν ξεχνάμε όμως ποτέ. Η προσωπική εμπειρία δεν αποτελεί στατιστική επιστημονική τεκμηρίωση! Ακούμε συχνά κάτι κρυανάλατα αστειάκια του 50, περί σκύλας πεθεράς, γυναίκας-συζύγου δυνάστη κλπ.
Εντάξει γελάει το πόπολο με τέτοια χονδροειδή χωρατά. Όχι ότι δεν υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις, αλλοίμονο, αλλά η στατιστική είναι σκληρό αριθμητικό δεδομένο, δεν είσαι εσύ, δεν είμαι εγώ, είναι χιλιάδες άνθρωποι εκεί έξω που φτιάχνουν τα δεδομένα!

Όπως ας πούμε, τεκμηριωμένα, οι άντρες δέρνουν (σωματική βία) και οι γυναίκες βρίζουν ισότιμα (εξίσωση στη λεκτική βία), τελεία και παύλα!

Οι άντρες συγκρούονται, οι γυναίκες χειρίζονται καταστάσεις2,3.
Στην ταινία του Γιάννη Οικονομίδη, βραβευμένου Έλληνα σκηνοθέτη της σωματικής και συναισθηματικής βίας, όπως και της απέραντης βωμολοχίας, στην ταινία του λοιπόν «Η μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς», βλέπουμε μεταξύ πολλών άλλων, τις γυναίκες-καρικατούρες. Την Ελληνίδα γυναίκα- μάνα της συναισθηματικής αιμομιξίας, που κάνει το γιό- κομπολόι- του χεριού της!

Μέχρι πληρωμένου θανάτου η μαγκιά, όχι αστεία, ανατρίχιασα! (βίντεο στο τέλος)

Καλλιτεχνικές μεγεθύνσεις, θα μου πεις, αλλά η συναισθηματική αιμομιξία, είτε με βίαιο τρόπο, είτε με ήπια «θωπευτική» μορφή, είναι πολύ διαδεδομένη στις οικογένειες2!
Και προσοχή πάντα, στο περίφημο Tokenism. Άλλα λέω κι άλλα κάνω δηλαδή3! Οι άνθρωποι κόπτονται για την ισότητα των φύλων, αλλά τη δεδομένη στιγμή, γεμίζει αντρικά παντελόνια η Βουλή και σκούρα κοστούμια του ράφτη, το

Εδώ… «επί των τύπων των ήλων»….Parité, ισότιμη αντιπροσώπευση Ανδρών-Γυναικών στα κοινά4.

Τα πολλά λόγια είναι περιττά, μόνο τα έργα μιλάνε! Η σημερινή ημερομηνία εξάλλου, 3 Σεπτέμβρη, έχει ιστορικές μνήμες στην αλλαγή του Συντάγματος (1843). Κάθε πρόταση βελτίωσης για την υπάρχουσα Ισότητα των Φύλων, μόνο καλό μπορεί να φέρει!

Άραγε, για να κλείσουμε, ποιος πραγματικά πιστεύει σε στερεότυπα ή εξυπηρετεί βολικά στερεότυπα του συντηρητισμού; Ας το σκεφτούμε δυο φορές ποιος είναι, η «νυν» ή ο «τέως», αμφότεροι Υπουργοί Παιδείας; Ποιες κυβερνήσεις είχαν περισσότερες γυναίκες στα Υπουργεία, τότε ή τώρα; Δεν θα επεκταθώ, όλοι ξέρουμε!

Το βέβαιο είναι ένα, τα Στερεότυπα δεν εξαλείφονται εύκολα, ίσως και ποτέ! Θέλει πολύ κόπο, αλλά κυρίως θέλει κοινωνιοψυχολογικό τρόπο και ας λένε οι ποιητές!
«……Όμως τη σκέψη του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια
δοκίμασε να την αλλάξεις, δεν μπορείς……
…..ετούτα ρίζωσαν μες στο μυαλό και δεν αλλάζουν
ετούτα φύτεψαν εικόνες, ίδιες με τα δέντρα εκείνα
που ρίχνουν τα κλωνάρια τους μες στα παρθένα δάση
κι αυτά καρφώνουνται στο χώμα και ξαναφυτρώνουν
ρίχνουν κλωνάρια και ξαναφυτρώνουν δρασκελώντας
λεύγες και λεύγες……..» (Τελευταίος Σταθμός, Γ. Σεφέρης).

Αναφορές στο κείμενο

  1. Βorneman, Ε. (1988). Πατριαρχία. Αθήνα, ΜΙΕΤ
  2. Hogg, M.A.&Vaughan, G.M.(2010). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα. Gutenberg
  3. Κοκκινάκη, Φ. (2006). Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα. Τυπωθήτω
  4. Αγκασένσκι, Σ. (2000). Πολιτική των φύλων. Αθήνα. Πόλις