Κεφαλονίτικες Ρετσέτες και Παράδοση: Η Νιόβη Καμπίτση εξηγεί πως μαγειρεύονται και γιατί τρώμε μπουρμπουρέλια
Στον Inkefalonia 89,2, στην εκπομπή «Μέρα Μεσημέρι» με την δημοσιογράφο Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε η κ. Νιόβη Φωτεινάτου-Καμπίτση, συγγραφέας του βιβλίου «Κεφαλονίτικες Ρετσέτες» με αυθεντικές παραδοσιακές συνταγές από την Κεφαλονιά.
Η παράδοση είναι συνέχεια, είναι δεσμός των περασμένων με τα τωρινά και τα μελλούμενα. Είναι σύνδεσμος πνευματικός και ανθρώπινος μέσα στην ιστορική διάρκεια του χρόνου και η κ. Νιόβη είναι παρούσα με τις «Κεφαλονίτικες Ρετσέτες» της από το 2001 για να μας ενώνει ψυχικά με μια μεγάλη ανθρώπινη πραγματικότητα, την παράδοση ,μέσα σε χώρο και σε χρόνο.
Τα Εισόδια της Θεοτόκου τα γιορτάζουμε 21 Νοεμβρίου και το έθιμο της ημέρας στην Κεφαλονιά είναι τα μπουρμπουρέλια. Η κ Νιόβη αναφέρει σχετικά : « Πολυσπόρια τα λέει όλη η υπόλοιπη Ελλάδα , εμείς τα λέμε μπουρμπουρέλια και τα λέμε μπουρμπουρέλια, γιατί όλα αυτά τα όσπρια που είναι μαζί , βράζουν μ έναν μπούρμπουλα, δηλαδή με έναν βρασμό. Είναι λίγο περίεργο να θέλουμε μία ώρα να φτιάξουμε τα φασόλια μόνα τους και αυτά να γίνονται στο άψε σβήσε. Δεν ξέρω τι χημεία γίνεται με όλα μαζί, δεν μπορώ να καταλάβω, ο χρόνος βρασμού είναι πολύ γρήγορος με όλα τα όσπρια μαζί.
Η παράδοση με τα μπουρμπουρέλια έρχεται από τα Μινωικά χρόνια και σε όλα τα μέρη φτιάχνουνε πολυσπόρια, αλλά έχουνε διάφορες ονομασίες, πχ στην Κρήτη τα λένε παλικάρια, στο Μεσολόγγι τα λένε πολυσπόρια, αλλά δεν είναι όπως τα μπουρμπουρέλια τα δικά μας, τα τρώνε με ζάχαρη σταφίδες, ξηρούς καρπούς και κανέλα.
Εμείς εδώ στην Κεφαλονιά δεν τα φτιάχνουμε μόνο σήμερα, αλλά πολλές φορές όταν είναι νηστεία φτιάχνουμε μπουρμπουρέλια. Τα βάζουμε στον μόσκιο από τη προηγούμενη εκτός από τις φακές, βάζουμε ίσες ποσότητες από φασόλια, ρεβίθια, κουκιά, μπίζια ( αρακά), καλαμπόκι, σιτάρι, όλα τα όσπρια, αλάτι και ένα ξερό κρεμμύδι και τα τρώμε με μπόλικο λάδι και αυτή την εποχή με το νιό λάδι και μπόλικο λεμόνι. Όσοι θέλουν, μπορούν να συνοδέψουν το πιάτο τους με λακέρδα και ελιές.
Τα μπουρμπουρέλια, της Μεσοσπορίτισσας που λέμε την ημέρα των Εισοδίων της Παναγίας, μου έλεγε η μάνα μου ότι δώσανε της Παναγίας πολλά όσπρια για να παίζει για να μην θυμάται ότι είναι στην εκκλησιά και λένε, ότι η Παναγία λέγεται Μεσοσπορίτισσα , γιατί η γιορτή της είναι στην μέση της χρονιάς, που έχει τελειώσει η μισή σπορά και έχει μείνει η άλλη μισή όπως λέει και η λαϊκή παροιμία. ( μισόφαγα, μισόσπειρα, μισό χω να περάσω). Και του χρόνου να είμαστε καλά ».
Για το σαρανταήμερο της Χριστουγεννιάτικης νηστείας που ξεκινά από τις 15 Νοεμβρίου και διαρκεί έως τις 24 Δεκεμβρίου , σημειώνει: « Ξεκινά την άλλη μέρα από του Αγίου Φιλίππου, που είναι 14 Νοεμβρίου και λέει μία παροιμία « κι ο μικρός ο Φίλιππας, στο χωράφι απόκρεβε», δηλαδή έτρωε κρέας.
Σήμερα δεν ξέρω πόσοι νηστεύουν, όμως τα παλιά τα χρόνια το κρατούσανε το σαρανταήμερο και πηγαίνανε και κοινωνούσαν και συνέχεια. Μικρό παιδί που ήμουνα έβλεπα και άντρες και γυναίκες να κάνουνε νηστεία , σήμερα δυστυχώς είναι άλλα τα πράγματα. Η διατροφή στην Κεφαλονιά δεν ήταν τόσο πλούσια όσο είναι σήμερα, το κρέας το τρώγανε μία φορά τον μήνα και σε γιορτές Χριστουγέννων και Πάσχα. Δεν το τρώγανε όπως σήμερα που σχεδόν κάθε μέρα κάνουνε φαγητά με πολύ κρέας. Βέβαια τώρα έχουν αρχίσει και οι Βίγκαν να μην τρώνε κρέας και όχι λόγω νηστείας. Αυτά είναι άλλες ιστορίες που δεν μπορώ εγώ να μπω στο νόημα αυτό.
Παλιά διακατείχε και το θρησκευτικό συναίσθημα περισσότερο τον κόσμο, σήμερα οι περισσότεροι δεν πιστεύουνε σε τίποτα και εγώ πιστεύω ότι όταν χάνει κανείς και την ελπίδα του και την πίστη του, χάνει τα υποστυλώματα του».
Με τις μνήμες να στήνουν χορό στο μυαλό και την καρδιά της για μέρες και ώρες ζεστές, γεμάτες θαλπωρή και καλή γειτονία, η κ. Νιόβη σημείωσε ότι μετά τους σεισμούς του 1953, η ζωή των Κεφαλονιτών άλλαξε γενικά.
Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης.