Εν όψει έναρξης της ακαδημαϊκής χρονιάς, κρούω τον κώδωνα του κινδύνου: α) για τη λειτουργία των δύο υφιστάμενων Τμημάτων του Ιονίου Πανεπιστημίου στο Αργοστόλι ελλείψει στέγασης των φοιτητών τους, και β) για τις υφιστάμενες υποδομές και εξοπλισμό του πρώην Τμήματος Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων στο Ληξούρι και την άμεση ανάγκη αξιοποίησής τους.

Ως προς το πρώτο:

Το Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας και το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων στο Αργοστόλι είναι σημαντικοί εκπαιδευτικοί και ερευνητικοί πόλοι του νησιού μας. Με σημαντικούς επιστήμονες, αξιοσημείωτο ερευνητικό έργο, εξωστρέφεια και διεθνή παρουσία, αναντίστοιχη της ηθικής και υλικής στήριξης της Πολιτείας στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο τα τελευταία χρόνια. Παρόλα αυτά, η επιστημονική κοινότητα καθηγητών, φοιτητών και διοικητικού προσωπικού των δύο Τμημάτων μας, ανταγωνίζεται σήμερα κορυφαία ερευνητικά και εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ελλάδα και του εξωτερικού με πλούσιες δημοσιεύσεις, άριστες επιδόσεις και καινοτόμες ερευνητικές πρωτοβουλίες.    

Τα Τμήματά μας όμως κινδυνεύουν. Κινδυνεύουν, παρ’ ό,τι βρίσκονται στην αιχμή της επικαιρότητας (Ψηφιακά Μέσα και Επικοινωνία, Τεχνολογίας Τροφίμων, Αγροτροδιατροφικός τομέας). Παρ’ ότι βρίσκονται σε υψηλές θέσεις προτίμησης. Παρ’ ό,τι τα γνωστικά αντικείμενα είναι άμεσα συνυφασμένα με την ανάπτυξη Κεφαλονιάς και Ιθάκης. Παρ’ ό,τι αποτελούν σημαντικούς αιμοδότες της τοπικής κοινωνίας και της οικονομίας.

Κινδυνεύουν διότι οι φοιτητές που τα επιλέγουν δεν μπορούν να φοιτήσουν σε αυτά. Δεν βρίσκουν στέγη, δεν υπάρχει υποδομή φιλοξενίας, δεν υπάρχει φοιτητική εστία, ούτε καν εναλλακτική μίσθωσης (ακόμη και για όσους αντέχει το βαλάντιό τους) στην κορεσμένη αγορά ακινήτων του Αργοστολιού. Αυτά είναι γνωστά χρόνια, μεταφέρονται από στόμα σε στόμα και τίποτα δεν γίνεται. Τα γνωρίζουν τα παιδιά και οι οικογένειες τους όταν συμπληρώνουν το μηχανογραφικό. Και αν δεν το γνωρίζουν, το ανακαλύπτουν με απογοήτευση στην πορεία όταν έρχονται στο νησί μας. Και αν το περιεχόμενο και η ποιότητα των σπουδών και το κύρος των καθηγητών εξακολουθούν να κάνουν τα δύο Τμήματά μας ελκυστικά, ωστόσο δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι η μειωμένη παρουσία των φοιτητών στον τόπο σπουδών, δεν θα παροξύνει τα θεσμικά αντανακλαστικά του «κέντρου» που τα τελευταία ιδίως χρόνια αναζητά αφορμές για περικοπές, «εξορθολογισμό δαπανών», κατάργηση, συγχώνευση εκπαιδευτικών δομών και όλα τα γνωστά.  

Προτείνω:

• Άμεση αξιοποίηση δημόσιων κτηρίων και μετατροπή τους σε φοιτητική εστία. Υπάρχει μεγάλος αριθμός δημόσιων κτιρίων στο Αργοστόλι ή πέριξ του Αργοστολίου που παραμένουν αναξιοποίητα για χρόνια. Απαιτείται συντονισμός της αυτοδιοίκησης (Περιφέρειας, Δήμου), του Ιονίου Πανεπιστημίου και των υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας. Άμεσα.
• Έναρξη διαδικασιών αξιοποίησης των υφιστάμενων χώρων του Ιονίου Πανεπιστημίου Αργοστόλι με σεβασμό στο περιβάλλον, χαμηλή και λειτουργική δόμηση και χρηστή διαχείριση πόρων.
• Ως βραχυπρόθεσμη και απολύτως μεταβατική λύση, να προχωρήσει η μίσθωση ξενοδοχειακών μονάδων και η παραχώρησή τους σε φοιτητές κατά προτεραιότητα βάσει κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων, κατά τους χειμερινούς και εαρινούς μήνες που οι ακαδημαϊκές ανάγκες παρακολούθησης μαθημάτων και εργαστηρίων είναι μεγάλες (ενώ έτσι κι αλλιώς η τουριστική κίνηση είναι μικρότερη).

Το Πανεπιστήμιο υπάρχει χάριν των φοιτητών του. Αν θέλουν να κρατήσουμε στην Κεφαλονιά τα δύο Τμήματα, οφείλουμε να εξασφαλίσουμε στέγαση στους φοιτητές τους.

Ως προς το δεύτερο:

Τα αναστηλωμένα κτίρια της Βαλλιανείου και τα δύο εργαστήρια του πρώην Τμήματος Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων στο Ληξούρι εξακολουθούν να παραμένουν ουσιαστικά αναξιοποίητα παρά την λειτουργικότητα και την υψηλή αξία του εξοπλισμού τους, ο οποίος μέρα με τη μέρα απαξιώνεται.

Προτείνω:

Την άμεση εκκίνηση διαβούλευσης με την Πρυτανική Αρχή του Ιονίου Πανεπιστημίου για αυτοτελή αξιοποίηση, εναλλακτικά, ως εξής:

• Μεταφορά της έδρας του υφιστάμενου Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας στο Ληξούρι
• Λειτουργία του υφιστάμενου Μεταπτυχιακού Προγράμματος «ΠΜΣ Οπτικοακουστικές Τέχνες στην Ψηφιακή Εποχή» στο Ληξούρι
• Ίδρυση νέου Μεταπτυχιακού προγράμματος «ΠΜΣ Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων» Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας της Σχολής Μουσικής & Οπτικοακουστικών Τεχνών στο Ληξούρι
• Ανασύσταση του Τμήματος Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων με έδρα το Ληξούρι
• Ίδρυση νέου Τμήματος στο Ληξούρι (είχα προτείνει στο παρελθόν Τμήμα Σεισμικών και Ενεργειακών Σπουδών στο πλαίσιο της Σχολής Περιβάλλοντος του Ι.Π.)
• Ίδρυση αυτοτελούς Εργαστηρίου (π.χ. «Εργαστηρίου Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων») στο πλαίσιο υφιστάμενου Τμήματος του Ι.Π.
• Ίδρυση Ερευνητικού Ινστιτούτου (του Ι.Π. ή και διεπιστημονικού σε συνεργασία π.χ. με το Πανεπιστήμιο Πατρών).

Οποιαδήποτε από τις ανωτέρω εναλλακτικές θα είναι πολλαπλώς ωφέλιμη. Μεγαλύτερη δυσκολία έχει π.χ. η ίδρυση αυτοτελούς Τμήματος και λιγότερη π.χ. η ίδρυση ή η μεταφορά υφιστάμενου Μεταπτυχιακού, ή η ίδρυση αυτοτελούς Εργαστηρίου. Όλα στο τραπέζι τώρα, προκειμένου να πάψει η απαξίωση των υφιστάμενων υποδομών και εξοπλισμού και ο κίνδυνος απομάκρυνσής του στην Κέρκυρα.

Διεκδικούμε τώρα σε κάθε επίπεδο.

Νικόλας Φαραντούρης

Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Δίκαιο Ενέργειας, Ανταγωνισμού και Μεταφορών, Διευθυντής Μεταπτυχιακών στην «Ενέργεια: Στρατηγική, Δίκαιο & Οικονομία» στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς