ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ: ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ

Για μια ακόμη φορά, η προεκλογική περίοδος για τις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές φαίνεται να ξεκινά με τους χειρότερους οιωνούς για το νησί μας. Ανούσιες αντεγκλήσεις μεταξύ των υποψηφίων, εκλογικά μαγειρέματα και παρελθοντολογία. Ελάχιστη συζήτηση για την ουσία των πραγμάτων παρά τις αρνητικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης και το καταστροφικό πέρασμα του εγκέλαδου.

ΛΙΜΑΝΙ ΛΗΞΟΥΡΙΟΥ: ΚΙΝΗΤΗΚΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟΣ

Ανάμεσα στα θέματα που ανακινήθηκαν μετά το σεισμό που έπληξε το νησί μας, είναι και αυτό της επιδιόρθωσης των καταστροφών που έχει υποστεί ο λιμένας της πόλης του Ληξουρίου. Μεταξύ άλλων, προτάθηκε και η συμπλήρωση του Λιμανιού, πιθανόν, με μια υποδομή υποδοχής κρουαζιερόπλοιων.

Μάλιστα, το εν λόγω θέμα δημιούργησε σοβαρές τριβές στους κόλπους της Δημοτικής Αρχής με τον κ. Θεοφιλάτο να φθάνει στα πρόθυρα της παραίτησης από τη θέση του Αντιδημάρχου Παλικής. Επίσης, πληροφορηθήκαμε από τον τοπικό τύπο ότι ο κ. Δήμαρχος στην τελευταία συνάντηση που είχε με τον Υπουργό κ. Χρυσοχοϊδη, του έθεσε το ζήτημα της σύνταξης ενός Master Plan για το λιμάνι του Ληξουρίου.

Η προαναφερόμενη κινητικότητα γύρω από το λιμάνι γεννά ορισμένα ερωτήματα που αναμφισβήτητα επιζητούν πιστικιές απαντήσεις από την πλευρά της Δημοτικής Αρχής.

Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ

Ένας απλός παρατηρητής, εύκολα διαπιστώνει ότι, πριν από το σεισμό, το λιμάνι του Ληξουρίου είχε υποβαθμιστεί σε ρόλο κομπάρσου, με κύρια λειτουργία αυτή της εξυπηρέτησης του τοπικού Φέρυ (της «Παντόφλας» δηλαδή). Αυτός ήταν λίγο – πολύ ο κύριος ρόλος του λιμένα.

Το φοβερό είναι ότι, το Λιμάνι συνέχισε να εκπληρώνει με επιτυχία το ρόλο της εξυπηρέτησης του Φέρυ τόσο μετά τον πρώτο όσο και μετά το δεύτερο σεισμό! Παρά τις καταστροφές που υπέστη, δεν άλλαξε τίποτε επί της ουσίας στη λειτουργία του λιμανιού. Προς τι λοιπόν όλη αυτή η φασαρία αφού η «Παντόφλα» εξυπηρετείται;

Φαίνεται ότι η Δημοτική Αρχή περίμενε το σεισμό να της θυμίσει ότι ο βαθμός χρήσης του λιμανιού έχει μειωθεί δραματικά και η επίδρασή του στην τοπική οικονομία και την κοινωνική ευημερία των κατοίκων είναι περιορισμένη.

ΚΑΘΕ ΛΙΜΑΝΙ ΚΑΙ ΚΑΗΜΟΣ

Εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται ότι είναι τέτοια η κατάντια και η υποχρησιμοποίηση του Λιμένα Ληξουρίου, έτσι ώστε, ούτε οι σοβαρές ζημιές που προκάλεσε ο σεισμός δεν κατάφεραν να επηρεάσουν το γλίσχρο ρόλο και την υποτυπώδη λειτουργία του! Πώς είναι ποτέ δυνατόν να επηρεαστεί σοβαρά κάτι που από μόνο του έχει περιπέσει σε αχρηστία;

Αν ενθυμούμε σωστά, το επίσημο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του Δήμου Κεφαλονιάς, δεν προέβλεπε τίποτε για το λιμένα Ληξουρίου. Ούτε μπαστούνι για κρουαζιερόπλοια, ούτε Master Plan. Ούτε για τα υπόλοιπα λιμάνια του νησιού.

Διότι, πέραν του Λιμένα Ληξουρίου, ο άλλοτε κραταιός λιμένας Σάμης φαίνεται να «πνέει τα λοίσθια» σύμφωνα με τους κατοίκους. Για το δε Λιμάνι του Πόρου, που σήμερα εξυπηρετεί το σύνολο του μεταφορικού έργου του νησιού, ο κ. Καμπίτσης πρώην Αντιδήμαρχος στην περιοχή, είχε δηλώσει πρόσφατα- ορθά κατά την άποψή μου – ότι η πραγματική οικονομική επίδραση του Λιμανιού στην οικονομία του Πόρου είναι μηδαμινή καθώς μέσω του περιφερειακού δρόμου του οικισμού, μέσα σε 5 λεπτά, όλη η κίνηση διοχετεύεται μακριά από την περιοχή.

Η παρατήρηση αυτή είναι σωστή. Ας δούμε κατ’ αναλογία τον οικισμό της Κυλλήνης, που δέχεται όλα τα καράβια της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου. Δεν νομίζω ότι το «χωριό» της Κυλλήνης έχει κάτι το αξιοζήλευτο ώστε να το θεωρήσουμε πρότυπο ανάπτυξης και παράδειγμα προς μίμηση.

ΒΑΣΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ!

Η συμβολή μιας υποδομής στην τοπική ανάπτυξη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες με κυριότερο παράγοντα το βαθμό χρήσης της υποδομής. Ειδικά στις λιμενικές υποδομές, δεν γίνεται να στηριχθεί κανείς απλώς και μόνο στην εξυπηρέτηση των επιβατικών πλοίων (δηλαδή μιας Παντόφλας!). Τα μικρά λιμάνια σε όλο το σύγχρονο κόσμο είναι πλέον πολυλειτουργικά και όχι μονολειτουργικά. Είναι συνδεδεμένα με τις ανάγκες της πόλης στην οποία βρίσκονται και τις ανάγκες του βασικού τομέα της τοπικής οικονομίας.

Για να υπάρξει αποδοτική αξιοποίηση μιας λιμενικής υποδομής θα πρέπει η περιοχή η οποία βρίσκεται η υποδομή να έχει ένα ικανοποιητικό επίπεδο οικονομικών δραστηριοτήτων (ικανοποιητική σε μέγεθος και ενδιαφέρουσα σε ποιότητα αγορά) και να έχει αναδείξει τα περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και κοινωνικά της πλεονεκτήματα ώστε να υπάρξει συμπληρωματική λειτουργία της υποδομής με το σύνολο της οικονομίας.

Τι έκανε για όλα αυτά η παρούσα Δημοτική Αρχή τα 4 τελευταία χρόνια; Όταν πέρυσι μέσα στο Κόλπο του Αργοστολίου, ορισμένες μέρες, υπήρχαν 3 και 4 κρουαζιερόπλοια ταυτόχρονα και μόνο ένα ήταν αραγμένο στο «μπαστούνι» (τα άλλα δούλευαν με τη λάντζα) γιατί κανένα από τα υπόλοιπα δε πήγε να αράξει δίπλα στο Ληξούρι; Αυτό δε προβλημάτισε τη Δημοτική Αρχή;

Δυστυχώς, δε φτάνει ένα «μπαστούνι» για να φέρει κρουαζιερόπλοια. Κανένας επισκέπτης κανενός κρουαζιερόπλοιου δε θα πάει στο Ληξούρι για να δει το «μπαστούνι» για τα κρουαζιερόπλοια!

Ο επισκέπτης θα χρησιμοποιήσει το «μπαστούνι» για να κατέβει στη πόλη, να πάει στο μουσείο του Ληξουρίου.

Αλλά δυστυχώς είναι άδειο.

Τι έκανε η Δημοτική Αρχή για να το αξιοποιήσει τα τελευταία 4 χρόνια;

Ο επισκέπτης θα χρησιμοποιήσει το «μπαστούνι» για να κατέβει στη πόλη του Ληξουρίου, να μπει στο τουριστικό λεωφορείο για την Πλατιά Άμμος, μια παραλία εφάμιλλη του Μύρτου.

Αλλά δυστυχώς δεν μπορεί να προσεγγίσει στη παραλία γιατί δεν υπάρχει ασφαλής πρόσβαση προς αυτή.

Τι έκανε η Δημοτική Αρχή για να βελτιώσει τις παραλίες της Παλικής τα τελευταία 4 χρόνια;

Θα χρησιμοποιήσει το «μπαστούνι» για να κατέβει στην πόλη του Ληξουρίου να κάνει βόλτα στην αγορά.

Αλλά δυστυχώς δεν θα εντυπωσιαστεί από την ποιότητα του αστικού χώρου που θα αντικρίσει.

Τι αστικές αναπλάσεις και πολεοδομικές παρεμβάσεις προγραμμάτισε η Δημοτική Αρχή για να βελτιώσει την εικόνα της πρωτεύουσας της Παλικής τα τελευταία 4 χρόνια;

Χρειάζονται ταυτόχρονα πολλά άλλα πράγματα για να λειτουργήσει το «μπαστούνι» και το Ληξούρι, τη τελευταία τετραετία, εγκαταλείφτηκε στη τύχη του αντί να αναβαθμιστεί για να μπορεί να είναι βιώσιμο και αποδοτικό ένα μπαστούνι για κρουαζιερόπλοια. Αν το «μπαστούνι» δε συνοδευτεί από παρεμβάσεις στο πολεοδομικό ιστό της πόλης, στο μουσείο, στα μνημεία, στην ενδοχώρα, στις παραλίες, τότε ταιριάζει γάντι η φράση «μ’ άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε».

Μπορεί ο κ. Δήμαρχος να πείσει τη κυβέρνησή του και τους Υπουργούς του να χρηματοδοτήσουν αυτές τις παρεμβάσεις για το Ληξούρι; Ας μας πει.

Όταν τόλμησα να επισημάνω ότι η ανάπλαση της πόλης του Αργοστολίου θα πρέπει να συνοδευτεί υποχρεωτικά από τη δημιουργία νέων μουσειακών και πολιτιστικών χώρων, αλλιώς θα έχει ελάχιστο αντίκτυπο στην οικονομία της πόλης, κάποιοι από τη Δημοτική Αρχή μειδίασαν απαξιωτικά. Τώρα που το Αρχαιολογικό Μουσείο έχει κριθεί κατεδαφιστέο και οι ακυρώσεις στα κρουαζιερόπλοια πάνε «σύννεφο», τί έχουν να πουν;

Όταν τόλμησα να πω ότι το Αναπτυξιακό Σχέδιο που εκπόνησε ο Δήμος Κεφαλονιάς είναι μια κοροϊδία, κάποιοι από τη Δημοτική Αρχή έλεγαν ότι θα μου στείλουν τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Ρακιντζή. Βέβαια ο κ. Ρακιντζής δεν κυνηγάει μόνο Δημοσίους Υπαλλήλους, κυνηγάει και Αιρετούς.

Και αν οι προθέσεις της Δημοτικής Αρχής για τη σύνταξη ενός Master Plan για το λιμένα του Ληξουρίου είναι πραγματικές και όχι προεκλογικές φωτοβολίδες, γιατί μέχρι σήμερα δεν εφάρμοσε το Master Plan που υπάρχει έτοιμο για το επίσης προβληματικό λιμάνι της Σάμης; Τι εμπόδισε τη Δημοτική Αρχή να επικαιροποιήσει ή να τροποποιήσει το έτοιμο Master Plan για τη Σάμη και να το εφαρμόσει στη χειμαζόμενη Σάμη;

Φίλοι Ληξουριώτες έχω την αίσθηση ότι λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, θα σας μαζέψει η Δημοτική Αρχή για να σας παρουσιάσει τα σχέδια του Master Plan του νέου Λιμένα της πόλης. Οι χάρτες και τα σχέδια που θα σας δείξουν θα έχουν φανταχτερά χρώματα. Όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Όλα τα χρώματα της παλέτας με τις νερομπογιές που βάφει παπαγάλους ο γιός μου στο Νηπιαγωγείο. Πολύ φοβάμαι όμως ότι θα πρόκειται απλά για ένα προεκλογικό, ψυχολογικό μασάζ για να χαλαρώσετε στη κάλπη.

ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΝΑΟΙ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ

Τη δεκαετία του ’60, το Ιταλικό Κράτος, προκειμένου να αμβλύνει την αντίθεση μεταξύ του αναπτυγμένου Βορρά της χώρας και του υποανάπτυκτου Νότου, αποφάσισε να επενδύσει στο Νότο της Ιταλίας κατασκευάζοντας τεράστιες υποδομές, όπως ΒΙ.ΠΕ, λιμάνια κλπ, ότι δηλαδή υπήρχε και στο Βορρά. Δαπανήθηκαν τεράστια ποσά και οι υποδομές φτιάχτηκαν. Ωστόσο, για κάποιο λόγο η οικονομία του Νότου δεν ανταποκρίθηκε. Οι υποδομές δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ από τους κατοίκους. Οι ΒΙ.ΠΕ έμειναν άδειες καθώς δεν εγκαταστάθηκαν ποτέ Βιομηχανίες σε αυτές. Τα τεράστια λιμάνια χρησιμοποιήθηκαν μόνο από ψαρόβαρκες, άντε και από κανένα καΐκι.

Από τότε, έμεινε στην Επιστήμη της Περιφερειακής Ανάπτυξης η παροιμιώδης έκφραση «Καθεδρικοί Ναοί στην Έρημο» για τις μεγάλες αναπτυξιακές υποδομές που ποτέ δεν έφεραν την ανάπτυξη για την οποία σχεδιάστηκαν όπως ακριβώς οι Καθολικοί Καθεδρικοί Ναοί που είναι τεράστιοι σε μέγεθος για να χωράνε πολλούς πιστούς, αλλά θα παραμείνουν άδειοι αν τους κατασκευάσεις στην έρημο.

Προσωπικά, συμφωνώ με το έργο της υποδομής για κρουαζιερόπλοια στο Ληξούρι με την προϋπόθεση ότι θα προγραμματιστούν, θα χρηματοδοτηθούν και θα εκτελεστούν και όλα τα υπόλοιπα έργα που ανέφερα παραπάνω για να μην φτιάξουμε έναν ακόμη «Καθεδρικό Ναό στην Έρημο».

ΤΑ ΔΙΔΥΜΑΚΙΑ: ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ!

Μετά το πέρας της κατασκευής του «μπαστουνιού» για τα κρουαζιερόπλοια στο Ληξούρι, θα έχουμε δίδυμες υποδομές σε πολύ μικρή απόσταση η μία από την άλλη. Το «μπαστούνι» του Αργοστολίου και το «μπαστούνι» του Ληξουρίου. Μια τέτοια κατάσταση στην επιστήμη της Περιφερειακής Ανάπτυξης λέγεται «επικαλυπτόμενη κατάσταση υποδομών» ή στα αγγλικά «overlapping infrastructures».

Σκεφτείτε για παράδειγμα, το τμήμα της Εγνατίας Οδού από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Ηγουμενίτσα. Και τώρα σκεφτείτε ότι υπάρχει ένας ακόμη δρόμος με τις ίδιες ακριβώς προδιαγραφές, με την ίδια κατεύθυνση, παράλληλος με την Εγνατία Οδό από την Κατερίνη προς τα Γιάννενα. Πρόκειται για δίδυμες υποδομές. Ποια από τις δύο Οδούς θα είναι βιώσιμη; Ποια από τις δύο Οδούς θα εισπράττει αρκετά χρήματα από διόδια προκειμένου να μπορεί να συντηρείται;

Σύμφωνα, τόσο με τη θεωρία όσο και με την εμπειρική πραγματικότητα, η μακροπρόθεσμη διαχείριση μιας τέτοιας κατάστασης δηλαδή «αλληλεπικαλυπτόμενων υποδομών», είναι εξαιρετικά δύσκολη. Αν δεν ληφθεί μέριμνα από την αρχή, αργά ή γρήγορα μία από τις δύο θα περιπέσει σε αχρηστία.

Ευτυχώς για τη Δημοτική Αρχή, έχουν βρεθεί τρόποι επιτυχούς διαχείρισης «αλληλεπικαλυπτόμενων υποδομών». Υπάρχουν παραδείγματα σε παγκόσμιο επίπεδο (αν θυμάμαι καλά, για τις λιμενικές υποδομές τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν στον Καναδά) που είναι δυνατή η επιτυχής διαχείριση αυτών των καταστάσεων.

Επειδή χρειάζεται να γίνουν συγκεκριμένα πράγματα στο στάδιο του σχεδιασμού, ας θέσουν λοιπόν αυτό το θέμα στους μανδαρίνους των Υπουργείων που τους συμβουλεύουν τελευταία τι να τάξουν στους σεισμόπληκτους Κεφαλλονίτες για να κερδίσουν τις εκλογές, έτσι ώστε να μη γίνουν ολέθρια λάθη που θα μας ταλαιπωρήσουν στη συνέχεια.

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΟΔΥΝΗΣ

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Σάμη, ο Πόρος, η Έρισος, το Αργοστόλι όλες οι περιοχές της Κεφαλονιάς ακολούθησαν μια καθοδική πορεία τη τελευταία τετραετία. Βίωσαν την εγκατάλειψη από τη Δημοτική Αρχή. Μια Δημοτική Αρχή αμήχανη και ανήμπορη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που πολλαπλασιάστηκαν και μεγεθυνθήκαν παντού.

Η πιο σκληρή μοίρα όμως, έλαχε στη Παλική και στο Ληξούρι. Μέσα σε μόλις 4 χρόνια, έσβησε η ακτινοβολία και η ισχύς ολόκληρης της χερσονήσου. Μετατράπηκε σε μια περιοχή ράκος, σε μια γεωγραφία της οδύνης.

Από αυτή τη γεωγραφία της οδύνης, είναι όμως, που επιβάλλεται να ξεκινήσει η ρήξη με το χθες. Από τα Δυτικά πρέπει να φυσήξουν οι άνεμοι της αλλαγής που θα σαρώσουν όλο το νησί. Οι καταστάσεις επιβάλλουν, κυρίως αυτοί να σηκώσουν την ευθύνη των μεγάλων αποφάσεων για έναν παλαιό κόσμο που τελειώνει και έναν νέο κόσμο που έρχεται.

Η Ανεξάρτητη Αγαπημένη Κεφαλονιά δεσμεύεται ότι η νέα πενταετία θα είναι μια διαφορετική αυτοδιοικητική περίοδος για το νησί μας. Θα είναι μια περίοδος δημιουργίας, μιας περίοδος νέων αντιλήψεων, μια περίοδος ευκαιριών. Γιατί έχει έρθει η ώρα να αλλάξουμε το νησί μας.

Διονύσης Μινέτος

Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας & Περιφερειακής Ανάπτυξης

Εκλεγμένο Μέλος του τοπ. π/τος Κεφαλονιάς του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος

Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με την «Ανεξάρτητη Αγαπημένη Κεφαλονιά».