Όσοι με ξέρουν, γνωρίζουν ότι είμαι θέσει αντίθετος στις καταλήψεις των σχολείων (με όποια κυβέρνηση), πράγμα το οποίο είναι αντιδημοφιλές, αλλά ποτέ δεν θα έλεγα κάτι που δεν πιστεύω για να χαϊδέψω αυτιά. Και αυτό έχει τίμημα (ποτέ όμως από την πλευρά των παιδιών, που ξέρουν πότε κάποιος διαφωνεί μαζί τους από αγάπη και όχι από συμφέρον).

Θεωρώ ότι είναι λάθος να συνδέουμε τη στάση μας απέναντι στις καταλήψεις με το δίκαιο των αιτημάτων των μαθητών, ή να κατηγορούμε τα παιδιά ότι δεν έχουν αιτήματα. Τα παιδιά δικαιούνται πάντα να επιζητούν καλύτερες συνθήκες, και στην παρούσα συγκυρία κανείς δεν μπορεί να τα κατηγορήσει ότι έχουν άδικο. Βιώνουν μια σχολική πραγματικότητα δύσκολη, καθώς η Πολιτεία δεν έπραξε τα δέοντα (δηλαδή δεν έπραξε τίποτα, για να είμαστε ακριβείς) για να προετοιμάσει τη λειτουργία των σχολείων σε συνθήκες πανδημίας, ενώ δεν παύουν να υπάρχουν και όλα τα άλλα προβλήματα που ταλανίζουν επί χρόνια την εκπαίδευση. Τα παιδιά έχουν δίκιο.

Το ζήτημα είναι, πώς διεκδικείς το δίκιο σου; Είναι η κατάληψη πρόσφορο μέσο; Δεν συζητώ αν είναι νόμιμο ή παράνομο, μπορεί να είναι όμως αποτελεσματικό; Προσπερνώ και το ηθικό δίλημμα που εμένα πάντα με βασανίζει. "Πώς διεκδικώ ένα καλύτερο σχολείο κρατώντας το σχολείο κλειστό;"

Τα παιδιά πιστεύουν καλοπροαίρετα (και κάποιοι τα έχουν βοηθήσει να πιστεύουν) ότι η κατάληψη είναι ο μόνος τρόπος να ακουστεί η φωνή τους, και συχνά προσφεύγουν σ' αυτό το "έσχατο μέσο" κατευθείαν, χωρίς καμιά προηγούμενη συζήτηση ή διαπραγμάτευση. . Μέγα λάθος να νομίζει κανείς ότι θα ακουστεί η φωνή του έτσι. Ίσα ίσα, θα χαθεί μέσα στο θόρυβο. Μαζί με τον στόχο.

Οι καταλήψεις έχουν αποκτήσει πλέον εθιμικό χαρακτήρα, κάτι σαν την εποχική γρίπη, απλά κανείς δεν νοιάζεται να βρει εδώ εμβόλιο. Ουδείς από την εξουσία ενδιαφέρεται εάν το σχολείο είναι ανοιχτό ή όχι, δεν έχω πλέον την ψευδαίσθηση ότι η εξουσία στενοχωριέται αν τα παιδιά θα μένουν χωρίς μόρφωση. ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΝΟΙΑΖΕΙ. Μη σας πω ότι το ευχαριστιούνται κιόλας, μια και όλα τα προβλήματα της εκπαίδευσης "κουκουλώνονται" από αυτό που πάει να τα λύσει, δηλαδή την κατάληψη. Η κατάληψη γίνεται η ίδια το πρόβλημα, αντί να οδηγεί προς τη λύση. Πρόβλημα που θα περάσει σε μερικές μέρες. Η κατάληψη ΔΕΝ είναι πλέον είδηση, με τη λογική ότι όλοι σκέφτονται... "έλα μωρέ, θα περάσει". Κι όταν περάσει, όλοι θα είναι ευτυχείς που επιστρέψαμε στην σμπαραλιασμένη κανονικότητα.

Αλλά ούτε και την εκάστοτε (μείζονα και μη) αντιπολίτευση τη νοιάζει πόσες μέρες θα μείνουν κλειστά τα σχολεία. Γι' αυτήν κάθε σχολείο είναι ένας αριθμός. Θέλει απλώς να λέει "300 σχολεία κλειστά, 400 σχολεία κλειστά". Και βέβαια, θέλει να χαϊδεύει τα αυτιά των μελλοντικών λαχταριστών της ψηφοφόρων, που θα θυμούνται "ποιος ήταν με το μέρος τους". Διότι, σ' ένα δυο χρόνια θα ψηφίσουν.

Από την άλλη, και χωρίς να βάζουμε όλα τα παιδιά στο ίδιο τσουβάλι, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν βλέπουν όλα την κατάληψη με το ίδιο μάτι.

Κάποια πραγματικά πιστεύουν στην κατάληψη, είναι αυτά που θα ασχοληθούν πραγματικά, που θα γράψουν αιτήματα, θα έρθουν σε επαφή με τους αρμοδίους, που θα ξενυχτήσουν στα σχολεία, που δεν θα φύγουν και θα καθίσουν να μαζέψουν και στο τέλος. Σ' αυτά τα παιδιά δεν μπορώ παρά να δηλώσω το σεβασμό μου, όσο κι αν διαφωνώ με το μέσο που επιλέγουν.

Κάποιοι άλλοι βρίσκουν μια ευκαιρία για να μη γίνει μάθημα. Ψηφίζουν λοιπόν υπέρ της κατάληψης, κάθονται λίγο την πρώτη μέρα, μετά, είτε αποχωρούν και ενημερώνονται από τα κοινωνικά δίκτυα, είτε αρχίζουν τις παραγγελίες (η χαρά του ντελίβερι είναι οι καταλήψεις). Εϊναι οι πρώτοι που θα φωνάξουν "να το κλείσουμε το μπ****λο" αναφερόμενοι στο σχολείο τους, διότι πάντα το σχολείο φταίει, κι ας μην έχουν κάποιοι απ' αυτούς δείξει ποτέ το παραμικρό ενδιαφέρον.

Κάποιοι άλλοι πάλι, δεν θα εναντιωθούν στην κατάληψη επειδή δεν θέλουν να γίνουν δυσάρεστοι. Όσοι μάλιστα είναι καλοί μαθητές, κανονίζουν και τα φροντιστήριά τους τις ώρες της κατάληψης, κι έτσι δεν χάνουν χρόνο από τις προετοιμασίες τους. Φεύγουν από την πρώτη μέρα και, εν συνεχεία, μην τους είδατε. Θα μάθουν πότε ξανανοίγει το σχολείο και θα έρθουν τότε.

Οι λίγοι που θα βρουν το θάρρος να εναντιωθούν ρητά, κάποιες φορές στοχοποιούνται. Κι αν συνεχίσουν να έχουν το θάρρος να μη σωπαίνουν, ενίοτε συκοφαντούνται κιόλας.

Οπότε, τα περιθώρια μέσα στην κατάληψη να γίνει πολιτική ζύμωση, συζήτηση, να αναληφθούν δράσεις, πρωτοβουλίες, να μπουν στόχοι, να διατυπωθούν προτάσεις, είναι πολύ περιορισμένα. Γιατί κι αυτό όφελος θα ήταν και είναι, σε όσες περιπτώσεις ακολουθούνται διαδικασίες συνέλευσης με σεβασμό σε όλες τις απόψεις. Σε ποια συχνότητα συμβαίνει αυτό όμως;

Θα προσθέσω στην εικόνα και τους εξωσχολικούς "νυχτερινούς επισκέπτες" που τιμούν με την παρουσία τους τα σχολεία τις μικρές ώρες της νύχτας, πολλές φορές παρά τη θέληση των μαθητών, και φροντίζουν να διατυμπανίζουν το πέρασμά τους τους με χαριτωμένες σέλφι όπου πίνουν και καπνίζουν ή και ασχημονούν μέσα στον σχολικό χώρο, συχνά καταστρέφοντας σχολική περιουσία.

Και βέβαια, όλους εκείνους που θα επιχειρήσουν να καπελώσουν τα παιδιά, για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη οι παρατάξεις τους. Που βρίσκονται πολλές φορές "εντός, εκτός και επί τα αυτά" σε "συντονιστικά" μαθητών, γονέων, και εμάς των δασκάλων, που, ναι, ευθυνόμαστε κι εμείς, δεν θέλω να αποσείσω ούτε από τον εαυτό μου ούτε από τον κλάδο μου την ευθύνη.

Ναι, έχουν δίκιο τα παιδιά. Αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι το χαρτί της κατάληψης έχει πια καεί. Το κάψαμε, προς μεγάλη χαρά της εξουσίας και της καταστολής, που βρίσκει πατήματα για να μπαίνουν εισαγγελείς και αστυνομία στα σχολεία.

Ξέρω βέβαια ότι κατά βάθος δέρω αέρα... κι ότι δεν θα αργήσει η μέρα που θα ξαναβρεθώ κλειδωμένος απέξω από την αυλόπορτα, με τους μαθητές από μέσα. Οι συνάδελφοί μου κι εγώ, απέξω "αντίπαλοι", κι από μέσα "φίλοι", κάποιοι κατ' επάγγελμα "συμπαραστάτες των λαϊκών αγώνων" που κολλούν ένσημα για την καριέρα τους στην εκάστοτε αντιπολίτευση, μείζονα (για όταν γίνει κυβέρνηση) και ελάσσονα... Κι όλα αυτά στις πλάτες των παιδιών.

Ηλίας Τουμασάτος
Εκπαιδευτικός