ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΠΑΝΩ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Πέτρος Πετράτος

ΙΙ. Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

[Μέρος δεύτερο και τελευταίο]

• Σχετικά με όλα τα παραπάνω τίθεται και ένα άλλο ερώτημα, το οποίο βέβαια το θέτουμε εμείς, για να δούμε και από μια άλλη οπτική τις δύο πολιτικές και τακτικές, που συγκρούστηκαν κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και για να κατανοήσουμε πόσο σύνθετος ήταν εκείνος ο Πόλεμος: Γιατί η ναζιστική Γερμανία, χωρίς να έχει εξασφαλίσει εξολοκλήρου τα νώτα της, άνοιξε ένα τόσο σοβαρό μέτωπο στην Ανατολή, εισβάλλοντας στη Σοβιετική Ένωση (Σ.Ε.);

► Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε:

▬ Με μια πρώτη ματιά ο καθένας μπορεί να θεωρήσει ότι η Γερμανία έκανε μια παρακινδυνευμένη κίνηση. Και μάλιστα, τη στιγμή που είχε αποτύχει στη μάχη της Αγγλίας, καθώς δεν είχε κατορθώσει να κάμψει την Αγγλία – και επομένως τα νώτα της παρέμεναν αφύλακτα και άρα πάντοτε υπήρχε ο κίνδυνος αντιπερισπασμού.

▬ Ωστόσο, χωρίς να περιμένει πότε θα καμφθεί η Αγγλία, αποφασίζει παραταύτα την επίθεση εναντίον της Σ.Ε. Άρα, στην πραγματικότητα κάποιοι άλλοι ήταν οι στόχοι του Χίτλερ. Ποιοι όμως;

▬ Επειδή κύριος στόχος του φασισμού/χιτλερισμού ήταν – και είναι – η εξόντωση του κομμουνισμού, ο κύριος στόχος της χιτλερικής Γερμανίας ήταν ουσιαστικά η συντριβή του νέου σοσιαλιστικού κράτους της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτή ήταν – θέλουμε δε θέλουμε – η «αποστολή» του Χίτλερ. Γι’ αυτό και « τόλμησε» να πραγματοποιήσει το κύριο καθήκον του, το οποίο, παρεμπιπτόντως, (το κύριο δηλαδή καθήκον του Χίτλερ) το γνώριζαν και οι Δυτικοί Σύμμαχοι.

▬ Μόλις, λοιπόν, ο Χίτλερ εξασφάλισε τις απαραίτητες ελάχιστες προϋποθέσεις – κυρίως μια σταθερή βάση ανεφοδιασμού – εξαπέλυσε την επίθεση εναντίον της Σ.Ε. και αφοσιώθηκε στην υλοποίηση αυτού του στόχου.

▬ Και φυσικά οι Δυτικοί Σύμμαχοι δε θέλησαν να τον … ενοχλήσουν στην Ευρώπη – ή μήπως τον ενόχλησαν; Γιατί και γι’ αυτούς η ύπαρξη της σοσιαλιστικής Σοβιετικής Ένωσης ήταν κάρφος στα μάτια τους. Έτσι, τον άφησαν ήσυχο να κάνει τη «βρώμικη» δουλειά. (Ας μην ξεχνάμε ότι παρόμοια «δουλειά» προσπάθησαν να κάνουν οι Δυτικοί Σύμμαχοι, τα καπιταλιστικά δηλαδή κράτη, αμέσως μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917 με την εισβολή τους στα εδάφη της τότε Ρωσίας - μαζί τους και ο «δικός μας» Ελευθέριος Βενιζέλος – για να καταστρέψουν το νέο καθεστώς, αλλά δεν τα κατάφεραν. Αν τότε τα είχαν καταφέρει, ίσως, λέω ίσως, να … μη χρειαζόταν ο Χίτλερ).

► Να, γιατί οι Δυτικοί Σύμμαχοι αντιδρούσαν, καιροσκοπούσαν, καθυστερούσαν για τη δημιουργία του Δεύτερου Μετώπου στην Ευρώπη, όταν τους το ζητούσε ο Στάλιν...

► Τα πράγματα, όμως, δεν ήρθαν, όπως τα υπολόγιζαν οι Δυτικοί Σύμμαχοι. Όταν ο Κόκκινος Στρατός, αφού μόνος του τελικά απέκρουσε νικηφόρα τη γερμανική επίθεση, προέλαυνε ορμητικά στις κατακτημένες ευρωπαϊκές χώρες, τότε οι Αγγλο-Αμερικανοί συνειδητοποίησαν την κατάσταση: άρχισαν να ανησυχούν μήπως η παραπέρα καθυστέρηση του Δεύτερου Μετώπου θα άφηνε μόνο του τον Κόκκινο Στρατό να φτάσει στο Βερολίνο και να απελευθερώσει ολόκληρη την Ευρώπη…

▬ Έτσι λοιπόν, «πείστηκαν» για το άνοιγμα του Δεύτερου Μετώπου: για να έχουν δηλαδή λόγο στη μεταπολεμική κατάσταση στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

• Μα θα ρωτήσει κάποιος, όπως άλλωστε θέτει το ζήτημα και ο κ. Καππάτος: «[…] η μάχη της Αγγλίας, η μάχη του Ατλαντικού, ο πόλεμος στον Ειρηνικό και την Ασία εναντίον της Ιαπωνίας, η απόβαση των Συμμάχων στο Μαρόκο και τη Σικελία, η ήττα της Ιταλίας, οι μάχες στο Ελ Αλαμέιν και τη Βόρεια Αφρική … για την ΕΛΜΕΚΙ όλα αυτά τα γεγονότα δε συνέβησαν ποτέ»;.

► Κανένας, νομίζω, δεν μπορεί να αγνοήσει τα παραπάνω, κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι τα παραπάνω δεν έγιναν – ούτε φυσικά και η ΕΛΜΕΚΙ.

▬ Και η μάχη της Αγγλίας έγινε και έχει την αξία της,

▬ και στον Ατλαντικό γράφτηκαν σελίδες ηρωισμού χάρη στην καταλυτική παρέμβαση της Ομοσπονδίας Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων (Ο.Ε.Ν.Ο.) με γραμματέα της τότε τον Κεφαλονίτη αγωνιστή, μέλος του ΚΚΕ, Αντώνη Αμπατιέλο – για να θυμηθούμε άλλον ένα δικό μας Κεφαλονίτη εκτός από τους αδελφούς Χριστόδουλο και Ιωάννη Τσιγάντε, που μας θύμισε ο κ. Καππάτος – και με σύνθημά της το «Κρατήστε τα πλοία εν κινήσει»,

▬ και στον Ειρηνικό δεν ήταν λίγες οι συγκρούσεις με το γιαπωνέζικο φασισμό,

▬ και η απόβαση των Δυτικών Συμμάχων στη Σικελία και Ιταλία έπαιξε το ρόλο της,

▬ και το Afrika Korps με τον Ρόμμελ και τη φονική μάχη στο Ελ Αλαμέιν έχει τη θέση του στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

▬και αρκετά άλλα, που θα μπορούσε κανείς να αναφέρει.

▬ Και σε όλα αυτά τα μέτωπα δόθηκαν σημαντικές μάχες και δέχτηκαν σοβαρά χτυπήματα οι δυνάμεις του Άξονα.

► Όμως, γνώριζαν πολύ καλά οι Δυτικοί Σύμμαχοι ότι ο πόλεμος θα κρινόταν στην Ευρώπη και άρα εκεί έπρεπε να χτυπηθεί ο Άξονας.

▬ Γιατί δεν το έκαναν; Γιατί δεν ήταν μέσα στις προτεραιότητές τους;

▬ Επειδή, όπως παραπάνω αναφέραμε, καθυστερώντας τη δημιουργία του Δεύτερου Μετώπου στην Ευρώπη, από τη μια μεριά επιδίωκαν να κάνουν οικονομία στις δυνάμεις τους, και από την άλλη άφηναν τη Σ.Ε. να σηκώνει το κύριο βάρος του Πολέμου στην Ευρώπη σε όλη τη διάρκεια του 1942 και 1943, προκειμένου να εξασθενίσει, ώστε να μην μπορεί να παίξει σοβαρό ρόλο στις μεταπολεμικές εξελίξεις.

►Εξάλλου, τα νούμερα είναι ακριβείς μάρτυρες αυτής της καιροσκοπικής πολιτικής των Δυτικών Συμμάχων:

▬ Ακόμη και κατά το 1944, ενώ έχουν μπει στον Πόλεμο στην Ευρώπη και οι Δυτικοί Σύμμαχοι, το μέτωπο στην Ανατολή (ρωσο-γερμανικό) εκτεινόταν σε 2.900 χιλιόμετρα μήκος και σε 350-450 χιλιόμετρα βάθος, ενώ το μέτωπο των Αγγλο-Αμερικανών δεν ξεπερνούσε τα 500-600 χιλιόμετρα.

▬ Κατά το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 1944, όταν δηλαδή οι μάχες στο Δυτικό Μέτωπο βρίσκονταν στο ανώτερό τους επίπεδο, η Γερμανία απασχολούσε στο Ανατολικό Μέτωπο 60 μεραρχίες και 12 ταξιαρχίες, ενώ στο Δυτικό Μέτωπο 12 μεραρχίες και 5 ταξιαρχίες.

▬ Σε όλη τη διάρκεια του 1944 οι Σοβιετικοί εξόντωσαν 126 μεραρχίες και 25 ταξιαρχίες της Γερμανίας, ενώ την ίδια περίοδο οι Αγγλο-Αμερικανοί σε όλες τις επιχειρήσεις τους στην Ιταλία, τη Γαλλία με το άνοιγμα του Δεύτερου Μετώπου κατέστρεψαν 70 γερμανικές μεραρχίες.

▬ Κι ακόμη: συνολικά οι απώλειες των Γερμανών κατά το ίδιο διάστημα στο Ανατολικό Μέτωπο ήταν 917.000, ενώ στο Δυτικό 294.000.

• Αυτά… Αυτά είχαμε να γράψουμε. Δεν είναι εύκολο ένα τόσο πολυσύνθετο ζήτημα να το παρουσιάσεις με ένα σύντομο δημοσίευμα. Δεν είναι εύκολο να δαμάσεις μια σειρά από βιβλία και ντοκουμέντα, για να συντάξεις ένα σύντομο σχετικά κείμενο. Ας ελπίσουμε, πάντως, ότι όσα γράψαμε ήταν κατανοητά αλλά και … ερεθιστικά για παραπέρα μελέτη.

       Γιατί, ακριβώς, δε φτάνουν όσα γράψαμε. Καλό είναι ο καθένας μας να διαβάσει, να μελετήσει, να «ψάξει» - για να θυμηθούμε και την ΕΛΜΕΚΙ - να «ψάξει» μήπως ο Πετράτος παραπλανεί…

       «Αντισταθείτε / […] / και σε μένα ακόμα που σας ιστορώ», έχει γράψει χαρακτηριστικά ο αξιόλογος αλλά όχι πολύ γνωστός ποιητής της μεταπολεμικής λογοτεχνικής γενιάς Μιχάλης Κατσαρός (1919-1998).