¨Τις πταίει;¨ … Μόνον οι ¨απλοί¨ Πολίτες;

Η έκφραση επιστημονικής άποψης, πρέπει να είναι ελεύθερη και δεν πρέπει να ελέγχεται ποινικά. Η εποχή καθ΄ ην οι Ιεροεξεταστές τιμωρούσαν την έκφραση άποψης ως αιρετική, οδηγώντας ακόμη και εις την πυρά τους εκφραστές της, ανήκει εις το τραγικό παρελθόν της ανθρωπότητας.

Όμως σαφέστατα αποτελεί αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού η προσφάτως ψηφισθείσα διάταξη [τροπολογία 868/57 22.4.2021 του Υπουργείου Υγείας στο ψηφισθέν νομοσχέδιο του Υπ. Δικαιοσύνης «Κώδικας Δικαστικών Υπαλλήλων»] που αναφέρει:

«Τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19, της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, δεν ευθύνονται, δεν διώκονται και δεν εξετάζονται για γνώμη που διατύπωσαν ή ψήφο που έδωσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους στο πλαίσιο της λειτουργίας των ως άνω Επιτροπών. Δίωξη επιτρέπεται μόνο για συκοφαντική δυσφήμηση ή εξύβριση.». 

Ως στόχος της ρύθμισης αναφέρεται εις την ως άνω τροπολογία η απαλλαγή των μελών των παραπάνω Επιτροπών από οποιαδήποτε ευθύνη διά γνώμη που διατύπωσαν ή διά ψήφο που έδωσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους στο πλαίσιο λειτουργίας των ως άνω Επιτροπών και δεν διώκονται ποινικά για τα ανωτέρω, ειμή μόνον διά τα αδικήματα της συκοφαντικής δυσφημήσεως ή εξυβρίσεως.

Η ως άνω διάταξη, πέραν των λοιπών προεκτάσεών της, προσκρούει ευθέως εις τας διατάξεις των άρθρων 47 και 4 του Συντάγματος, και έτι ειδικότερον:

Εις τις παραγράφους 3 και 4 του άρθρου 47 του Συντάγματος καθορίζονται οι προϋποθέσεις και ο τρόπος παροχής της αμνησίας: ¨¨… Αμνηστία παρέχεται μόνο για πολιτικά εγκλήματα, με νόμο που ψηφίζεται από την Oλομέλεια της Βουλής με πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών. … Αμνηστία για κοινά εγκλήματα δεν παρέχεται ούτε με νόμο.¨.

Η αμνηστία είναι πάντοτε μεταγενέστερη της αξιόποινης πράξης την οποία αφορά και –κατά την καθιερωμένη έννοιά της- ανατρέχει αναδρομικά στην τέλεση της πράξης, επιφέρει οριστική αναστολή της εφαρμογής του ποινικού νόμου ως προς τη συγκεκριμένη αυτή πράξη και εκμηδενίζει το έγκλημα που τελέσθηκε. Με αυτήν ο νομοθέτης επιδιώκει τον κατευνασμό των παθών και την αποκατάσταση της πολιτικής ομαλότητας και της κοινωνικής γαλήνης και διά τούτο αμνηστία προβλέπεται μόνο για τα πολιτικά εγκλήματα [ΟλΑΠ 11/2001].

Ήτοι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ της αμνηστίας και της παραγραφής εντοπίζεται στο ότι με την πρώτη εκμηδενίζεται αναδρομικά το έγκλημα με όλες τις συνέπειές του και η καταδίκη για αυτό, ενώ με τη δεύτερη εξαλείφεται μόνο το αξιόποινο της πράξης [ΑΠ Ολ. 11/2001].

Κατά την εμήν λοιπόν άποψη η ως άνω προσφάτως ψηφισθείσα διάταξη αποτελεί περίπτωση ¨κρυπτοαμνηστίας¨ ρητά απαγορευμένης από το Σύνταγμα, και αντιβαίνουσα ευθέως εις τας ως άνω παραγράφους του άρθρου 47 του Συντάγματος.

Αντιβαίνει όμως και εις την αρχή της ισότητας, και δη εις το άρθρο 4 παρ. 1, 2 του Συντάγματος όπου ρητά ορίζεται ότι: ΅1. Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου. 2. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις¨.

Επιχειρεί ήτοι να προστατεύσει εν προκειμένω ο Κοινός Νομοθέτης μόνον ¨Τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19, της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών¨ και δεν προστατεύει τον Ιατρό και το Νοσηλευτικό Προσωπικό που καλούνται καθημερινά, υπό άκρως δυσχερείς και αντίξοες συνθήκες, να αντιμετωπίσουν την πρωτόγνωρη κατάσταση της πανδημίας.

Δεν προστατεύει το Ιατρό της ¨καθημερινής μάχης¨, εις τον οποίον μάλιστα η Ηγεσία επιρρίπτει ευθύνες δια δήθεν αδιαφορία και επιτάσσει τις Υπηρεσίες του, αντί η Πολιτεία να μεριμνεί, τουλάχιστον παράλληλα, να επανδρώσει και εξοπλίσει Νοσοκομεία [διότι μόνον αφελείς δύνανται να πιστεύσουν ότι αυτή η λαίλαπα της πανδημίας θα αντιμετωπισθεί με υποσχέσεις].

Συνάμα δεν πρέπει να αγνοηθεί ότι η ως άνω προσφάτως ψηφισθείσα διάταξη θα έχει και άλλες προεκτάσεις [ανεπιθύμητες σε τούτους τους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε]: θα θέσει, έστω και αβασίμως, σε κατηγορία Πολιτών εν αμφιβόλω την ορθότητα της ¨γνώμης που διατύπωσαν ή ψήφου που έδωσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους στο πλαίσιο της λειτουργίας των ως άνω Επιτροπών¨ τα μέλη των ως άνω Επιτροπών, και δη κατηγορία Πολιτών θα αναρωτηθεί: ¨ποίος ο λόγος θεσμοθετήσεως του ακαταδίωκτου δια τα μέλη των ως άνω Επιτροπών, αν όλα ήτο αληθή και ορθά;¨…

Ήτοι η ως άνω προσφάτως ψηφισθείσα διάταξη, σε συνδυασμό με τα αντιφατικά μέτρα που λαμβάνονται, κλονίζουν την εμπιστοσύνη Πολιτών στα μέτρα, και δη σε μια εποχή που στόχο της Πολιτείας πρέπει να αποτελεί η ΟΜΟΨΥΧΙΑ και η ΣΥΝΕΠΕΙΑ.

Σαφώς δε με τούτες τις σκέψεις μου δεν αμφισβητώ την προσωπική ευθύνη του καθενός από εμάς ... αυτό που δεν δέχομαι είναι να γίνεται άλλοθι των θεσμικά υπευθύνων για να αποποιούνται των ευθυνών τους ....

Ταπεινά

Γεράσιμος Βασ. Θεοδωράτος

Δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω