(γράφει ο Αλέξανδρος Αλεξάκης)

Η πρόσφατη εκτεταμένη πυρκαγιά στον Άγιο Στέφανο Σινιών, στην ευρύτερη περιοχή του Ερημίτη, κατέκαψε μεγάλο τμήμα παρθένου δάσους, στο οποίο ενδημούσαν άγρια ζώα και πουλιά. Το γεγονός αυτό αναζωπυρώνει την ζωτικής σημασίας ανάγκη να φανούμε επιτέλους συνεπείς απέναντι στο χρέος μας, για την προστασία και τον σεβασμό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Κομμάτι αυτής της κληρονομιάς είναι και το πλούσιο φυσικό περιβάλλον του τόπου μας. Οι ελιές, οι συστοιχίες από κυπαρίσσια, οι ασφόδελοι, οι άγριες ορχιδέες, οι κέδροι και τα πεύκα, είναι η ζωή του νησιού και όσο βαθιά ριζώνουν, τόση πρέπει να είναι και η ευαισθησία μας για αυτά. Η περίπτωση του Ερημίτη αποτελεί τρανό παράδειγμα μιας θεσμικά ανοχύρωτης περιοχής φυσικού κάλλους, η παραχώρηση της οποίας εγείρει πολλά ερωτηματικά. Οι αποφάσεις όμως είναι πλέον ειλημμένες και η υλοποίηση της επένδυσης αναμένεται άμεσα να ξεκινήσει. Συνεπώς όσοι προσπαθούν να προκαλέσουν το κοινό αίσθημα, επιδίδονται μάλλον σε αναμετρήσεις εύκολου εντυπωσιασμού ή πολιτικού καιροσκοπισμού.

Ας είμαστε ειλικρινείς και κυρίως συνεπείς με τις επιδιώξεις μας και ας παραδεχτούμε ότι στην περίπτωση του Ερημίτη αργήσαμε πολύ. Οι πρώτες αντιδράσεις για την χωροθέτηση εκεί μιας επένδυσης τέτοιου μεγέθους, έκαναν την εμφάνιση τους με μεγάλη καθυστέρηση και επιβεβαίωσαν την αμηχανία θεσμικών παραγόντων και κοινωνικών εταίρων για το ζήτημα αυτό. Από την άλλη πλευρά δεν φροντίσαμε ποτέ να διασφαλίσουμε την ακεραιότητα της περιοχής με ήπιας μορφής αξιοποίηση και ακόμα και την στιγμή που ως κοινωνία πληροφορηθήκαμε την ένταξη του Ερημίτη στο ΤΑΙΠΕΔ, δεν προέκυψε η δυναμική αντίδραση που είδαμε τον περασμένο μήνα, στην παρουσίαση του επενδυτικού εγχειρήματος.

Δεν βοηθά η θεώρηση της κατάστασης από την άσπρη ή την μαύρη πλευρά. Δεν σημαίνει ότι όποιος τάσσεται υπέρ της υλοποίησης μιας επένδυσης, δεν διακατέχεται από περιβαλλοντική ευαισθησία και δεν είναι ενεργός πολίτης, ενώ όσοι διατρανώνουν το αντίθετο, είναι άνθρωποι ευσυνείδητοι, με αγωνιστικό πνεύμα, αξίες και αρετές. Η πραγματικότητα βρίσκεται κάπου στη μέση. Η τοπική κοινωνία διχάστηκε στην περίπτωση του Ερημίτη, διότι υπάρχει θεσμικό κενό σε ότι αφορά την χωροταξική τακτοποίηση του νησιού.

Η Κέρκυρα γνώρισε αλματώδη τουριστική ανάπτυξη και η πλειοψηφία του ενεργού εργατικού δυναμικού στράφηκε αποκλειστικά σε δραστηριότητες πλήρους ή μερικής συνάφειας με την τουριστική βιομηχανία. Επομένως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την μερίδα εκείνη των συμπολιτών μας οι οποίοι έχουν βασίσει την διαβίωση τους σε εισοδήματα που προέρχονται από τουριστική εκμετάλλευση. Αποδεχόμενοι αυτή την συνθήκη, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να προσελκύσουμε νέες επενδύσεις – κυρίως στον τουριστικό κλάδο, βάσει της οικονομικής μας διάρθρωσης – ώστε να είμαστε ανταγωνιστικοί, να προκύψουν νέες θέσεις εργασίας κλπ.

Θα πρέπει όμως να συμφωνήσουμε και σε κάτι άλλο. Το νησί αποτελεί έναν ανελαστικό παράγοντα σε αυτή την συνθήκη ανάπτυξης, γεγονός που δημιουργεί ένα πεπερασμένο όριο ανάμεσα στο δομημένο και αδόμητο περιβάλλον. Δεν μπορούμε να χτίζουμε καταλύματα και άλλες τουριστικές υποδομές ανεξέλεγκτα, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη ότι αλλοιώνουμε την όψη του φυσικού ανάγλυφου του νησιού και συνάμα επιβαρύνουμε την φέρουσα ικανότητα του φυσικού τοπίου. Ως φέρουσα ικανότητα ορίζεται ο αριθμός των ειδών ή μονάδα ενός είδους που μπορούν να συντηρηθούν επ‘ άπειρον από ένα οικοσύστημα χωρίς την υποβάθμισή του. 

Αντί λοιπόν να χύνουμε κροκοδείλια δάκρυα για την περίπτωση του Ερημίτη, θα πρέπει να την χρησιμοποιήσουμε προς όφελος μας, αντιλαμβανόμενοι ότι οι απραξία ετών έφερε αυτά τα αποτελέσματα. Δεν φταίει ο “κακός” επενδυτής που έρχεται να καταπατήσει, να αποψιλώσει και να τσιμεντοποιήσει μια παρθένα περιοχή. Εμείς το επιτρέψαμε με όσα δεν κάναμε και για όσα δεν φροντίσαμε με προνοητικότητα και αγάπη για τον τόπο μας. Δεν είμαστε μονίμως άμοιροι ευθυνών για όλα τα δεινά του τόπου. Αν όλη την ενέργεια που ξοδεύουμε παραπονούμενοι, την διοχετεύαμε για να παράξουμε αποτέλεσμα, θα δημιουργούσαμε καθημερινά, μικρά θαύματα.

Η ανάγκη ολοκληρωμένης και συντονισμένης προσπάθειας για την απόλυτη προστασία του οικοσυστήματος, με βάση τα οριζόμενα στην περιβαλλοντική νομοθεσία, ώστε να προστατευθεί η βιοποικιλότητα και ο φυσικός πλούτος του τόπου μας, είναι περισσότερο από εμφανής.

Πιο συγκεκριμένα:

Να εκκινήσουμε όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες για την εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών μελετών και σχεδίων Διαχείρισης για όλες τις Περιοχές Natura σε κάθε νησί της Περιφέρειας.

Γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχουν ΕΠΜ για την Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη και Χαλικιόπουλου. Να διερευνηθεί το στάδιο προώθησης των διαδικασιών και να συσταθεί διαβαθμιδικός φορέας περιβαλλοντικής διαχείρισης, με την συμμετοχή Περιφέρειας, Δήμων, επιστημονικού προσωπικού και εκπροσώπων περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Ανάληψη πρωτοβουλίας τώρα για να περισώσουμε όσα μπορούμε.

Η σωστή διαχείριση του παρόντος, αποτελεί την παρακαταθήκη του μέλλοντος.