Η αρχή έγινε προ έτους και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος δείχνει αποφασισμένος να τηρήσει την ίδια πλεύση, ώστε το πρόσωπο της Εκκλησίας στην κοινωνία να αλλάξει και οι ιεράρχες να βρίσκονται δίπλα στον λαό, ασκώντας τα πνευματικά και λειτουργικά τους καθήκοντα. Σε αντίθετη περίπτωση, οφείλουν να αποχωρούν. Χθες ο μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Κωνσταντίνος υπέβαλε την παραίτησή του, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα η Διαρκής Ιερά Σύνοδος είχε αποφασίσει να ενεργοποιήσει τη διαδικασία ελέγχου τού κατά πόσον ο μητροπολίτης μπορεί να εκτελέσει επαρκώς τα μητροπολιτικά του καθήκοντα. Μία απόφαση που στέλνει πολλαπλά μηνύματα.

Ειδικότερα, ο καταστατικός χάρτης της Εκκλησίας, που ψηφίστηκε το 1977 (πρόκειται για τον νόμο 590/1977), προβλέπει ότι «μητροπολίτης μη δυνάμενος να εκτελή τα καθήκοντα αυτού διά νόσον ή γήρας δικαιούται να υποβάλη κανονικήν παραίτησιν». Το πρόβλημα υπάρχει όταν δεν υποβάλλει παραίτηση. Τότε ο νόμος προβλέπει ότι ειδική επιτροπή –αποτελούμενη από τον πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας και δύο καθηγητές της Ιατρικής Σχολής– αποφασίζει εάν ο μητροπολίτης πρέπει να απαλλαγεί ή όχι από τα καθήκοντά του.

Ο 85χρονος μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας αντιμετωπίζει από καιρό προβλήματα υγείας, με αποτέλεσμα το προηγούμενο διάστημα να ακούγεται έντονα ότι δεν μπορεί πια να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του. Ετσι, η ΔΙΣ αποφάσισε και επισήμως να διερευνήσει το θέμα, ζητώντας, όπως προβλέπεται από τον νόμο 590/1977, να συσταθεί η προβλεπόμενη επιτροπή. Ο μητροπολίτης, ως φαίνεται, θέλησε να αποφύγει αυτήν τη διαδικασία και προτίμησε την εθελούσια αποχώρηση μέσω της παραίτησης. Σε ανακοίνωσή της, η ΔΙΣ αναφέρει ότι «απευθύνει και εκφράζει τον έπαινό της προς τον σεβασμιώτατο κ. Κωνσταντίνο για τη μακρά διακονία του στην Εκκλησία. Επίσης, αποφάσισε να δοθεί εντολή στον διάδοχό του να αναλάβει τον παλιό ιεράρχη και να τον περιθάλψει με φροντίδα και στοργή».

Την παραίτηση στις 18 Μαρτίου 2014, επικαλούμενος λόγους γήρατος, είχε επιλέξει και ο μητροπολίτης πρώην Φωκίδος κ. Αθηναγόρας, όταν βρέθηκε σε ανάλογη θέση προ της επιτροπής. Ο κ. Αθηναγόρας ήταν η δεύτερη περίπτωση μητροπολίτη για τον οποίο ενεργοποιήθηκε η διαδικασία ελέγχου. Η αρχή έγινε προ έτους και στις 12 Νοεμβρίου 2013 η Ιερά Σύνοδος απομάκρυνε από τον θρόνο του τον μητροπολίτη Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος Αγαθόνικο, μετά το πόρισμα ειδικής επιτροπής, καθώς ο μητροπολίτης ήταν σε κώμα. Το ίδιο συνέβη και με τον μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων Κύριλλο, ο οποίος τελικά «αντιμετώπισε» την τριμελή των ειδικών από την οποία εκρίθη ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει να εκτελεί επαρκώς το πνευματικό και λειτουργικό του έργο.

Η απόφαση της ΔΙΣ σαφώς στέλνει μήνυμα ανανέωσης του σώματος της ιεραρχίας, την οποία αποτελούν περίπου 80 μητροπολίτες. Σήμερα, πάνω από 80 ετών είναι 15 ιεράρχες, ο μεγαλύτερος –88 ετών– είναι ο μητροπολίτης Κεφαλληνίας Σπυρίδων. Εστω κι αν οι υπέργηροι δεν αποτελούν πλέον πλειοψηφία εντός της ιεραρχίας –περί τους 50 είναι μεταξύ 40 και 70 ετών– η αποχώρηση όσων αδυνατούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους προωθείται και για λόγους χρηστής διοίκησης και διαφάνειας. Οπως ανέφεραν χθες στην «Κ» εκκλησιαστικές πηγές, γύρω από τους μητροπολίτες υπάρχει μία ομάδα ατόμων –κληρικών και λαϊκών– που ευνοείται από τα προνόμια του ιεράρχη. Αλλωστε, και τα οικονομικά του ιεράρχη θα μειωθούν μετά την αποχώρησή του, ενώ δικαιούται σπιτιού και αυτοκινήτου. Μάλιστα, το προηγούμενο διάστημα ανακοινώσεις υπέργηρων μητροπολιτών για δραστηριότητές τους αντιμετωπίστηκαν με σκωπτικά σχόλια, καθώς λέγεται ότι όλη αυτή η δραστηριότητα γίνεται για να δικαιολογηθεί η παραμονή στον μητροπολιτικό θρόνο.

Βέβαια, η ανανέωση θέλει κόπο και... τρόπο. Η απόφαση της ΔΙΣ για ενεργοποίηση της επιτροπής για τον μητροπολίτη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας ελήφθη στα τέλη Αυγούστου, λίγες ημέρες προτού αλλάξει η σύνθεση της 12μελούς ΔΙΣ. Στη νέα (από 1η Σεπτεμβρίου) σύνθεση της ΔΙΣ, την πλειοψηφία έχουν υπέργηροι μητροπολίτες.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝH