To καλοκαίρι του 2012 η Ελλάδα, μετά από τον αναβρασμό των αλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων, βρισκόταν στο αποκορύφωμα της αγωνίας για το άμεσο οικονομικό της μέλλον. Με δεδομένο το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό κλίμα της περιόδου, οι ξένες επενδύσεις δεν ήταν μόνο ευπρόσδεκτες αλλά συνιστούσαν μάλλον ζήτημα ζωτικής σημασίας. Με αυτά τα δεδομένα η πώληση της Οξυάς χαιρετίστηκε ως εξαιρετικά σημαντικό γεγονός και προάγγελος μιας νέας, πιο ευέλικτης πολιτικής σχετικά με την προσέλκυση διεθνών κεφαλαίων, εν προκειμένω μέσω των αγοραπωλησιών γης. 

Παρόλ' αυτά, οι υποσχέσεις για την επιτάχυνση των διατυπώσεων για την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας και κυρίως για την αξιοποίηση του νησιού, κατ' ουσίαν δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να αναδείξουν το πόσο αναποτελεσματικό ήταν στην πράξη το περιβόητο «fast track». Οι υποτιθέμενες «συνοπτικές διαδικασίες» που θα διευκόλυναν τους ξένους επενδυτές να παρακάμψουν την επάρατη ελληνική γραφειοκρατία, θα προσήλκυαν νέους ενδιαφερόμενους να δραστηριοποιηθούν στην ελληνική αγορά κ.ο.κ, τελικά δεν λειτούργησαν. Και όχι μόνο αυτό, αλλά προξένησαν άσχημες παρενέργειες: Στην περίπτωση της Οξυάς, οι επιπλοκές από τη δυσλειτουργία του «χαλασμένου» fast track έφεραν σε σκληρή αντιπαράθεση την Pimara AE με το γραφείο aaAssociates του γνωστού αρχιτέκτονα Στέλιου Αγιοστρατίτη. Η δυσαρέσκεια των ιδιοκτητών της Οξυάς για την επ' άπειρον παράταση της διαδικασίας αδειοδοτήσεων, καθώς και οι αντιρρήσεις τους για τα σχέδια ανάπτυξης που παρουσίασε η aaAssociates, οδήγησε τις δύο πλευρές στις δικαστικές αίθουσες. Μάλιστα, η υπόθεση πρόκειται να περάσει στην ακροαματική διαδικασία σε αθηναϊκό δικαστήριο πιθανότατα τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Το χαμένο art-island

Η νησίδα Οξυά βρίσκεται στο Ιόνιο πέλαγος, σε απόσταση περίπου 1,5 χιλιομέτρου από την ακτή της Αιτωλοακαρνανίας, απέναντι από τις εκβολές του Αχελώου και δυτικά του υγρότοπου Μεσολογγίου. Εχει έκταση 4.200 τ.μ., περιλαμβάνεται στο ευρωπαϊκό δίκτυο οικολογικής προστασίας Natura 2000 και συνδέθηκε, σύμφωνα με πάμπολλα δημοσιεύματα στον ελληνικό και διεθνή τύπο, με τον Εμίρη του Κατάρ, Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θάνι. Εάν ευσταθούν οι φήμες, υποτίθεται ότι ο Εμίρης κατέβαλε 5.6 εκατομμύρια ευρώ για να αποκτήσει την καταπράσινη Οξυά -αν και το ακριβές ποσόν δεν έγινε ποτέ γνωστό. Για το τι σκοπεύει να κάνει το νησί, οι γνώμες διίστανται, καθώς έχουν παρουσιαστεί κατά καιρούς διάφορα σενάρια, με πιο συναρπαστικό αυτό της μετατροπής του σε «νησίδα-παγκόσμιο κέντρο μοντέρνας τέχνης», ένα art-island κατά τα ιαπωνικά πρότυπα. 

Τυπικά, η Οξυά αγοράστηκε από την Pimara AE, η οποία είναι λιβανέζικων συμφερόντων, όπως και η Pimana ΑΕ, η οποία επίσης έχει συνδεθεί με τον Εμίρη. Οι Pimara και Pimana εκπροσωπούν βέβαια τα συμφέροντα της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι επενδύσεις του Εμίρη και των συγγενών του στην Ελλάδα. Ωστόσο, οι δύο εταιρίες διαχειρίζονται επίσης το portfolio πολλών άλλων επενδυτών.

Περί το τέλος του 2012 η Pimara AE ανέθεσε στο αρχιτεκτονικό γραφείο Αγιοστρατίτη την επιμέλεια των διαδικασιών ένταξης του «project Οξυά» στο νέο -τότε- πολεοδομικό μοντέλο Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) και, βέβαια, σε διαδικασία «fast track». 

H aa Associates αναλάμβανε την υποχρέωση να ολοκλήρωσει τις τυπικές διαδικασίες για την αδειοδότηση των εργασιών που θα γίνονταν στην Οξυά. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η αμοιβή του τεχνικού γραφείου ήταν 400.000 ευρώ -και μάλιστα χωρίς καμία ενυπόγραφη δέσμευση οποιουδήποτε από τα δύο μέρη. 

Η έντονη δυσφορία των επενδυτών οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στο γεγονός ότι έως σήμερα δεν έχει παραληφθεί καμία από τις απαιτούμενες άδειες, παρόλο που, όπως ισχυρίζονται αξιόπιστες πηγές, οι υπεύθυνοι του τεχνικού γραφείου είχαν δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες, για ταχύτατη επίλυση των αδειοδοτικών ζητημάτων. Παρόλο που οι ξένοι επενδυτές δεν ήταν αδαείς ως προς την χρονοτριβή της ελληνικής γραφειοκρατίας και ήταν προετοιμασμένοι να περιμένουν, η υπομονή τους εξαντλήθηκε και θέλησαν να διακόψουν την συνεργασία με τον Στέλιο Αγιοστρατίτη και τους συνεργάτες του. Η ενόχλησή τους, δε, έγινε ακόμη μεγαλύτερη όταν διαπίστωσαν ότι το τεχνικό γραφείο εξακολούθησε να παρουσιάζει τα σχέδιά του για την Οξυά, ακόμη και αφότου είχε παυθεί από την επιχείρηση ανάπτυξης του νησιού.

Εν τω μεταξύ, περαιτέρω σύγχυση επικρατεί σχετικά με την υποβολή του φακέλου της Οξυάς προς ένταξη στη διαδικασία fast track, καθώς, ύστερα από το δημοσίευμα της εφημερίδας Πρώτο Θέμα σχετικά με το ζήτημα, ο υφυπoυργός Ανάπτυξης κ. Νότης Μηταράκης θέλησε να διευκρινίσει ότι υπήρξε εθιμοτυπική συνάντηση με τους επενδυτές, «αλλά δεν έχει υποβληθεί εκ μέρους τους αίτημα και φάκελος ένταξης στο fast track».

Πληροφορίες που διαρρέουν από την πλευρά της Pimara AE αναφέρουν ότι η πρόθεση των επενδυτών ήταν να προχωρήσουν σε μια απολύτως νομότυπη ανάπτυξη. Παραπονούνται, όμως, ότι το αρχιτεκτονικό γραφείο Αγιοστρατίτη, με το οποίο υπήρχε συνεργασία από το τέλος του 2012 έως το φθινόπωρο του 2013, «όχι μόνον δεν έλαβε υπόψη του τους αυστηρούς οικοδομικούς περιορισμούς που ισχύουν στην Οξυά, αλλά αντιθέτως πρότεινε 'φαραωνικού' τύπου σχέδια -και εξακολουθούσε να τα προβάλει δημόσια, ακόμη και αρκετούς μήνες μετά από το τέλος της συνεργασίας». 

Κι αυτό έγινε, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, «αποκλειστικά και μόνο για τη δημιουργία εντυπώσεων». Για τις διαφορές ανάμεσα στην Pimara AE και την aa Associates θα αποφανθούν τα δικαστήρια, ενώ η ανάπτυξη της Οξυάς, έχει περάσει πλέον στον άμεσο έλεγχο των επενδυτών και διενεργείται εσωτερικά, από το τεχνικό επιτελείο της εταιρίας. Οσο για το «fast track» και την προσέλκυση ξένων επενδυτών, είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να υπολογίζει στην επίδειξη της περίπτωσης Οξυά ως λαμπρού παραδείγματος.

Πηγή: protothema.gr