28 Οκτωβρίου στις 19:15 στη ΝΕΡΙΤ

Με δύο νέα επεισόδια σε πρώτη τηλεοπτική προβολή, η εκπομπή «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο τιμά την επέτειο του «Όχι» την Τρίτη 28 Οκτωβρίου στις 19.15.

Ειδικότερα, η εκπομπή ασχολείται με τη δράση της γερμανικής Μεραρχίας «Εντελβάις» η οποία αιματοκύλησε την Ήπειρο το 1943- 1944. Μέσα σε λίγους μήνες κατέκαψε εκατοντάδες χωριά, οργάνωσε τα ολοκαυτώματα στο Kομμένο της Άρτας, στους Λιγκιάδες, στη Μουσιωτίτσα, ενώ εξολόθρευσε τον εβραϊκό πληθυσμό των Ιωαννίνων και τους Ιταλούς στρατιώτες της Κεφαλονιάς μετά τη συνθηκολόγηση του 1943.

Στο πρώτο μέρος η εκπομπή φωτίζει τα ολοκαυτώματα στη Μουσιωτίτσα Ιωαννίνων με 152 νεκρούς και στο Κομμένο Άρτας, όπου φονεύθηκαν 317 άνδρες, γυναίκες και παιδιά.

Στην εκπομπή αποκαλύπτονται τα ονόματα των αξιωματικών και στρατιωτών που διέπραξαν τα ειδεχθή εγκλήματα, χωρίς ποτέ να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους – μάλιστα κάποιοι από αυτούς έγιναν επιφανή στελέχη της μεταπολεμικής Γερμανίας.

Στο δεύτερο μέρος η εκπομπή αναφέρεται στη σφαγή στους Λιγκιάδες και την Παραμυθιά καθώς και στην εξόντωση χιλιάδων Ιταλών στην Κεφαλονιά και Εβραίων στα Ιωάννινα. Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής οι άνδρες της μεραρχίας σκότωσαν πάνω από 2.500 άμαχους στην Ήπειρο, αλλά και 10.000 Ιταλούς αιχμαλώτους της μεραρχίας «Άκουι», που αρνήθηκαν να παραδώσουν τον οπλισμό τους όταν η χώρα τους συνθηκολόγησε με τις συμμαχικές δυνάμεις. Η εκπομπή ρίχνει φως και στην πραγματική ιστορία του Άμος Παμπαλόνι, του λοχαγού που αντιστάθηκε στους Γερμανούς και η ζωή του έγινε η ταινία «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι».

Στο επίκεντρο της έρευνας μπαίνει η συνεργασία της «Εντελβάις» με τους Τσάμηδες, τους αλβανόφωνους κατοίκους της Θεσπρωτίας, βάσει επίσημων εγγράφων από τα γερμανικά αρχεία, αλλά και η μεθόδευση της εξόντωσης 2000 Εβραίων των Ιωαννίνων, που βρήκαν φρικτό θάνατο στο Άουσβιτς- Μπιρκενάου. Στις 3 Οκτωβρίου του 1943 οι άνδρες της μεραρχίας έσφαξαν συνολικά 86 κατοίκους στους Λιγκιάδες Ιωαννίνων – οι περισσότεροι γυναικόπαιδα. Ο μοναδικός επιζών, περιγράφει στην εκπομπή πώς γλύτωσε, αν και ήταν μόλις 15 μηνών και πληγωμένος βαριά από τη ξιφολόγχη ενός αδίστακτού Γερμανού.

Κάθε χρόνο στο Μίτενβαλντ της Βαυαρίας, βετεράνοι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και νοσταλγοί του ναζιστικού παρελθόντος υμνούν τα κατορθώματα της «Εντελβάις». Μόνο που τα αυτά «κατορθώματα» δεν είναι τίποτα άλλο από ατιμώρητα εγκλήματα πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού…

Για τη δράση της «Έντελβάις» μιλούν ο ιστορικός Ιάσων Χανδρινός, ο καθηγητής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Θανάσης Γκότοβος, οι ιστορικοί ερευνητές Αλέκος Ράπτης και Απόστολος Παπαγεωργίου, ο πρόεδρος της Ισραηλίτικης κοινότητας Ιωαννίνων και καθηγητής παθολογίας Μωυσής Ελισάφ και ο συγγραφέας – φιλόλογος Δημήτρης Βλαχοπάνος. Αυτόπτες μάρτυρες που επέζησαν από το μακελειό και έχασαν τις οικογένειες τους, αφηγούνται λεπτό προς λεπτό τις δραματικές στιγμές που έζησαν. Την αφήγηση πλαισιώνουν σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα, έγγραφα από τα γερμανικά αρχεία αλλά και παλαιότερη συνέντευξη του Γερμανού ιστορικού ερευνητή Βάλτερ Μάγιερ που κατέγραψε τα εγκλήματα της «Εντελβάις» στην Ελλάδα.