Αλυσιδωτά και στην πλειοψηφία τους αναπάντητα ερωτήματα προκάλεσε η εξαγγελία του υπουργού Ανάπτυξης Νίκου Δένδια για τη ρύθμιση των κόκκινων στεγαστικών δανείων, λίγες ώρες πριν εγκαταλείψει τη θέση του για να αναλάβει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Η «ιδέα» Δένδια –διότι προς το παρόν διαμορφωμένο νομοσχέδιο δεν φαίνεται να υπάρχει- συνίσταται στο ότι τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια θα σπάνε στα δύο. Το πρώτο κομμάτι θα περιλαμβάνει ένα ποσό το οποίο θα είναι συναφές με τη σημερινή αξία του ακινήτου για το οποίο εκταμιεύτηκε το στεγαστικό δάνειο. Αυτό το ποσό, ο δανειολήπτης θα πρέπει να το εξυπηρετεί κανονικά αν θέλει να κρατήσει το σπίτι στην κατοχή του. Ενδεχομένως, η τράπεζα να του τροποποιεί και τους όρους (κατά κανόνα να του αυξάνει τη διάρκεια αποπληρωμής) έτσι ώστε η μηνιαία δόση να διαμορφώνεται σε χαμηλότερο επίπεδο. Θα υπάρχει και ένα δεύτερο κομμάτι. Αυτό θα αφορά στο τμήμα του στεγαστικού δανείου το οποίο –τουλάχιστον με βάση τα σημερινά δεδομένα- ο δανειολήπτης καλείται μεν να αποπληρώνει παρά το γεγονός ότι η αξία του ακινήτου δεν δικαιολογεί αυτή την αποπληρωμή.

Το νόημα της όλης ρύθμισης ενσωματώνεται στην ακόλουθη φράση: «γιατί να αποπληρώνω ένα δάνειο 300.000 ευρώ από τη στιγμή που το σπίτι μου αξίζει 200.000 ευρώ». Αυτή είναι και η ουσία αυτής της ρύθμισης: οι δανειολήπτες για τα επόμενα 10-15 χρόνια να αποπληρώνουν τα 200.000 ευρώ που αντιστοιχούν στην πραγματική σημερινή αξία του ακινήτου με βάση τα σημερινά δεδομένα και τα υπόλοιπα 100.000 ευρώ να τα βάζουν στον «πάγο». Εδώ όμως αρχίζουν τα ερωτήματα:

1.      Αυτή η διαδικασία θα φορά μόνο στα κόκκινα δάνεια ή σε όλα; Καταρχήν στα κόκκινα δάνεια απάντησε σε σχετικό ερώτημα ο απερχόμενος υπουργός Ανάπτυξης αν και τόνισε ότι θα πρέπει να δοθούν και κίνητρα στους συνεπείς. Από την άλλη, υπάρχει ο φόβος το «κοκκίνισμα» των στεγαστικών να εξελιχθεί σε τσουνάμι με απρόβλεπτες συνέπειες

2.      Πώς αντιμετωπίζεται αυτή η διευθέτηση από τις τράπεζες; Θα απαιτηθούν πρόσφατα κονδύλια για την κεφαλαιακή τους ενίσχυση αν γίνει μαζικά μια τέτοια ρύθμιση;

3.      Για όσο διάστημα αυτό το δεύτερο κομμάτι του δανείου θα παραμένει στον πάγο θα τοκίζεται ή όχι; Διότι αν τοκίζεται, ύστερα από 10 χρόνια ο δανειολήπτης θα βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πολύ μεγαλύτερο συσσωρευμένο χρέος.

4.      Τίθεται ζήτημα «κουρέματος» του υπολοίπου ποσού ή αυτό θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες που θα επικρατούν στην αγορά ύστερα από 10 ή 15 χρόνια;

Πώς μπορεί να λειτουργήσει το περίφημο «σπάσιμο» του στεγαστικού δανείου; Αποκαλυπτικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα. Ο δανειολήπτης έχει πάρει ένα δάνειο 180.000 ευρώ. Έχει αποπληρώσει τα 30.000 ευρώ από το αρχικό κεφάλαιο και του υπολείπεται οφειλή 150.000 ευρώ. Λόγω της κρίσης, το ακίνητο για το οποίο εκταμιεύτηκε το δάνειο, αντί να αξίζει 180.000 ευρώ αξίζει πλέον 105.000 ευρώ. Ο δανειολήπτης όμως εξακολουθεί να εξυπηρετεί δάνειο 150.000 ευρώ για κάτι που σήμερα κάνει 105.000 ευρώ. Αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει ισχυρό κίνητρο με αποτέλεσμα να αφήνει το δάνειο να γίνει «κόκκινο». Η τράπεζα καταθέτει την ακόλουθη πρόταση: Να εξακολουθήσει ο δανειολήπτης να αποπληρώνει το δάνειο των 105.000 ευρώ και το υπόλοιπο ποσό των 45.000 ευρώ να μπει σε κατάσταση «ύπνωσης». Δεν θα κουρευτεί το χρέος αλλά θα παραμείνει στην… άκρη για χρονικό διάστημα 10 ή 15 ετών έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατούν τότε στην αγορά αλλά και στην ελληνική οικονομία. Τι θα συμβεί στον δανειολήπτη; Με ένα επιτόκιο της τάξεως του 3% και με διάρκεια αποπληρωμής 20 ετών, ο δανειολήπτης είναι υποχρεωμένος να πληρώνει σήμερα δόση 720 ευρώ για να εξυπηρετήσει το δάνειο των 150.000 ευρώ που του έχει απομείνει. Αν υποτεθεί ότι το δάνειο «σπάει», το ποσό που καλείται να εξυπηρετήσει ο δανειολήπτης πέφτει στα 105.000 ευρώ. Αν υποτεθεί ότι δεν αλλάζουν οι υπόλοιποι όροι του δανείου (επιτόκια, διάρκεια κλπ) η μηνιαία δόση περιορίζεται στα 504 ευρώ. Δηλαδή ο δανειολήπτης γλιτώνει από τη δόση περίπου 220 ευρώ τον μήνα. Τι απομένει; Ένα ποσό της τάξεως των 45.000 ευρώ. Αυτό ο δανειολήπτης θα κληθεί να το αντιμετωπίσει ύστερα από 10 ή 15 χρόνια. Τι θα έχει συμβεί μέχρι τότε ή τι μπορεί να συμβεί τότε;

1.      Καταρχήν αν ο δανειολήπτης είναι συνεπής στις καταβολές του δανείου, η οφειλή των 105.000 ευρώ θα έχει περιοριστεί στις 72.500 ευρώ περίπου υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα έχει αλλάξει κάτι στα επιτόκια.

2.      Η τράπεζα θα εκτιμήσει την αξία του ακινήτου τότε. Αν κριθεί ότι η αξία του ακινήτου παραμένει καθηλωμένη σε χαμηλά επίπεδα, τότε είναι πολύ πιθανό να υιοθετηθεί ακόμη και το «κούρεμα». Αν όμως οι αξίες των ακινήτων έχουν εκτοξευτεί, τότε ο δανειολήπτης θα κληθεί να αποπληρώσει και το υπόλοιπο δάνειο.

thetoc