Αντιμετώπιση της επιθετικότητας στα σχολεία
Τις τελευταίες δεκαετίες η αύξηση της επιθετικότητας και των συναφών ψυχοκοινωνικών προβλημάτων στα σχολεία των δυτικών κοινωνιών έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Έως σήμερα έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες για την αντιμετώπιση και την πρόληψη των προβλημάτων αυτών, με μειωμένη ή περιορισμένη ωστόσο αποτελεσματικότητα.
Ένας καινοτόμος τρόπος αντιμετώπισης και πρόληψης της επιθετικότητας, του εκφοβισμού και συναφών προβλημάτων των παιδιών και των εφήβων αποτελεί το πρόγραμμα «Σχολική επιθετικότητα προς τα έξω και προς τα έσω. Ένα Πρόγραμμα Πρόληψης και Συνεργατικής Μάθησης ενάντια στα ψυχοκοινωνικά προβλήματα». Το εν λόγω εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που ξεκίνησε σε σχολεία της Γαλλίας, εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας (Φ15/1443/141999/Γ1/8-12-2010) και έχει αρχίσει να εφαρμόζεται πιλοτικά από το 2010 σε σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλης της χώρας τελώντας υπό την αιγίδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στο νομό Κεφαλληνίας εφαρμόστηκε για δυο χρόνια στην Β1 και μετέπειτα Γ1 τάξη του 4ου δημοτικού σχολείου Αργοστολίου από την εκπαιδευτικό κα Χρύσα Τραυλού.
Η αντιμετώπιση της επιθετικότητας πλέον γίνεται μέσα από την ίδια την παιδαγωγική διαδικασία, η οποία στηρίζεται στην δημιουργία ομάδων και την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των μαθητών. Οι μαθητές μαθαίνουν να συνεργάζονται, να βοηθούν τα άλλα παιδιά στο μάθημα, να λύνουν προβλήματα που προκύπτουν στις μεταξύ τους σχέσεις, να επικοινωνούν, να κάνουν φιλίες. Ο δάσκαλος στη τάξη αναλαμβάνει το ρόλο του συντονιστή μεταξύ των ομάδων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μειώνεται ο ανταγωνισμός, ο ατομισμός, η επιθετικότητα, η αδιαφορία των μαθητών για το σχολείο. Παράλληλα αναπτύσσεται η αλληλεγγύη, η ισότητα, ο σεβασμός, η ασφάλεια και η αγάπη για το σχολείο και για τα άλλα παιδιά.
Στην τάξη του 4ου δημοτικού σχολείου, που εφαρμόστηκε το πρόγραμμα παρατηρήθηκε μείωση της επιθετικότητας, που έγινε αισθητή ήδη από τις πρώτες βδομάδες. Οι μαθητές ανέπτυξαν τις κοινωνικές τους δεξιότητες, έμαθαν να σέβονται ουσιαστικά τους κανόνες και να ενδιαφέρονται για το καλό της ομάδας, να εκφράζουν τα συναισθήματα τους και όλα τα παιδιά να κάνουν παρέα μεταξύ τους δίχως διακρίσεις εντός και εκτός σχολείου. Ενισχύθηκε η αυτοεκτίμηση των μαθητών με την ενασχόληση τους με διάφορες ομαδικές δραστηριότητες, ζωγραφική, χειροτεχνία, κατασκευές και βελτιώθηκε η σχολική επίδοση όλων των μαθητών.
Για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος ουσιαστική ήταν η συνεργασία της εκπαιδευτικού κας Χρύσας Τραυλού που εφάρμοσε το πρόγραμμα, των γονέων και των μαθητών του 4ου δημοτικού σχολείου που συμμετείχαν, καθώς και των ανθρώπων και φορέων που υποστήριξαν την υλοποίηση του προγράμματος και στο νομό μας.
Ρεγγίνα Γιαννάκη,
Ψυχολόγος, Συντονίστρια του προγράμματος στην Κεφαλονιά