ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Β. ΜΟΥΤΣΙΟΣ – Δ. ΜΠΙΝΙΩΡΗΣ

Την εφαρμογή ήπιων μέτρων διαχείρισης προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η επικινδυνότητα για τους επισκέπτες στην παραλία του Ναυαγίου μετά την κατολίσθηση που σημειώθηκε προ ημερών πρότεινε κατά τη χθεσινοβραδινή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον άκουσαν την ανάλυση που έκανε τόσο στο φαινόμενο, όσο και στα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν και με τα οποία δεν μπορούμε να εξαλείψουμε εντελώς τον κίνδυνο τέτοιου είδους φυσικών διεργασιών, ωστόσο με μια διαβάθμιση της επικινδυνότητας σε υψηλή, μεσαία και χαμηλή τόσο στα όρια της παραλίας όσο και στο πλάτωμα πάνω από αυτή μειώνεται εντελώς η επικινδυνότητα από μελλοντικά τέτοια φαινόμενα που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει.
Στη συνεδρίαση, προτάθηκε επίσης η αναγκαιότητα σύστασης ενός Φορέα διαχείρισης της περιοχής στον οποίο θα πρέπει να ηγηθεί ο Δήμος και να συνδράμουν και άλλες υπηρεσίες.
Πέραν από τον κ. Λέκκα, στη συνεδρίαση κατέθεσαν τις απόψεις τους ο Δήμαρχος Ζακύνθου, ο Δρ. Φυσικής Γιάννης Κοπανάς, ο Λιμενάρχης Ζακύνθου, εκπρόσωποι των μεγάλων και μικρών ημερόπλοιων καθώς επίσης οι επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων και δημοτικοί σύμβουλοι.

Η πρόταση Λέκκα
Ο κ. Λέκκας ξεκίνησε την τοποθέτησή του με μια γενικότερη αναφορά στο αναβρασμό που βρίσκεται η τοπική αυτοδιοίκηση λόγω των φυσικών καταστροφών που καλείται να διαχειριστεί και που το θεσμικό πλαίσιο μπερδεύει παρά διευκολύνει καταστάσεις. Ακολούθως αναφέρθηκε στην περιοχή που εκδηλώθηκε η κατολίσθηση προεκτιμώμενου όγκου 5,0000 κυβικών μέτρων, σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους, ίσως την πιο όμορφη παραλία που υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο.
“Μια κατολίσθηση που μας έβαλε σε έναν προβληματισμό για το κατά πόσο είναι ασφαλής η επίσκεψη και η παραμονή των χιλιάδων επισκεπτών της περιοχής του Ναυαγίου. Άρα λοιπόν έχουμε να κάνουμε με γεωδυναμικά φαινόμενα που δημιούργησαν τις παραλίες αλλά με την επίσκεψη των ανθρώπων και των τουριστών δημιουργούν κάποιους κινδύνους. Πρέπει να βρούμε ένα τρόπο ώστε αυτές οι παραλίες να παραμένουν επισκέψιμες δεδομένου ότι είναι αυτό που έχουμε να επιδείξουμε σε παγκόσμιο επίπεδο. Το θέμα είναι πως θα διατηρήσουμε αυτές τις παραλίες επισκέψιμες και πως θα προφυλάξουμε τον κόσμο έτσι ώστε να μην έχουμε απώλειες. Γιατί ενδεχόμενη απώλεια στην περιοχή αυτή θα είχε μεγάλο αντίκτυπο στον τουρισμό στην χώρα μας. Η πρόκληση σε μας είναι να επισκέψιμες και ασφαλείς οι παραλίες μαζί με τα φαινόμενα που εκδηλώνονται” ανέφερε ο κ. Λέκκας.

Παρεμβάσεις
στην παραλία
Σε ότι αφορά στην μεθοδολογία που θα εφαρμοστεί στην παραλία, στην προκειμένη δεν ισχύουν όλα αυτά που εφαρμόστηκαν σε άλλες περιοχές όπως δίκτυα συγκράτησης, αγκυρώσεις, ινώσεις, υποστηρίξεις με μπετόν, δεδομένου ότι έχουμε να κάνουμε με θέσεις ιδιαίτερου περιβαλλοντικού κάλους, όπου αυτές οι παρεμβάσεις θα αλλοιώσουν την περιοχή. Για αυτό όπως ανέφερε ο κ. Λέκκας θα εφαρμοστεί μια μεθοδολογία που θα μπορέσει να μειώσει την διακινδύνευση που υπάρχει με κάποιες έξυπνες λύσεις όπως στο Πόρτο Κατσίκι που κάναμε την λεγόμενη ζωνοποίηση. Και πρόσθεσε “Πάνω στην παραλία χαράξαμε ζώνες και τις σηματοδοτήσαμε, οι οποίες είναι διαφορετικού κινδύνου. Είναι η ζώνη που δεν θα επιτρέπει να πάνε οι επισκέπτες και μια ενδιάμεση ζώνη που θα υπάρχει πολύ μικρή διακινδύνευση. Αυτές οι ζώνες θα σηματοδοτούνται με απλή σήμανση, με κάποιες πινακίδες, κολωνάκια και καλαίσθητα σχοινιά που θα επισημαίνουν τον κίνδυνο και θα τηρούνται οπωσδήποτε οι οδηγίες. Η ζωνοποίηση αυτή δεν είναι απλό πράγμα γιατί πρέπει να γίνει ανάλυση στο πρανές, των βράχων, ανάλυση με στατικές συνθήκες φόρτισης προκειμένου να δούμε σε τι θέση θα καταλήξουν πιθανές κατολισθήσεις. Ανάλογα με την θέση και πολλούς συντελεστές που θα έχουμε υπόψη μας θα κάνουμε την ζωνοποίηση που είναι μια απλή παρέμβαση και έχει μηδενικό κόστος και μειώνει κατακόρυφα την διακινδύνευση στην παραλία”.

Αυτοψία από ξηράς
Ο κ. Λέκκας χθες το μεσημέρι επισκέφθηκε την περιοχή πάνω από το Ναυάγιο όπου πραγματοποίησε -όπως θα κάνει και σήμερα- εξειδικευμένες έρευνες με χρήση Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV) και οργάνων αποτύπωσης αναγλύφου υψηλής ευκρίνειας (LIDAR), με στόχο την ακριβή εκτίμηση της ευστάθειας των βραχωδών όγκων στα πρανή της περιοχής του Ναυαγίου. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα βοηθήσουν για να ληφθούν αποφάσεις σχετικά με τη δυνατότητα που θα έχουν οι τουρίστες να προσεγγίζουν το σημείο δια θαλάσσης ή δια ξηράς.
Έκανε αυτοψία στο σημείο που κατ΄ επανάληψη έχουμε θρηνήσει θύματα. “Διαπιστώθηκε ότι υπάρχει ευστάθεια στο χείλος του πρανούς αλλά στην συνέχεια θα κάνουμε τις αναλύσεις και κατά πόσο είναι τα τεμάχια προς κατάπτωση. Ανάλογα με την πορεία των ερευνών θα προτείνουμε λύσεις που έχουν στόχο να σηματοδοτήσουν την περιοχή υψηλής διακινδύνευσης ώστε να μειωθούν οι απώλειες. Μην ξεχνάμε πως έχει κατολισθήσει το 1/5 που συνολικού πετρώματος που βρίσκεται στο συγκεκριμένο σημείο. Υπό τον κίνδυνο της απόσπασης μελλοντικά βράχου προς την παραλία με κίνδυνο να πέσουν πάνω σε επισκέπτες θα μπορούσε να τοποθετηθεί αρκετά μέτρα πιο πίσω από το πρανές και χωρίς να παρεμποδίζει τη φωτογράφηση ενός είδους περίφραξη. Από εκεί και πέρα μην ξεχνάμε τον ατομικό κίνδυνο και την υπευθυνότητα καθενός να μην διακινδυνεύσει τη ζωή του. Ευτυχώς είμαστε σε περίοδο που τελειώνει η τουριστική σεζόν γιατί αν ήμασταν στην αρχή οι επιπτώσεις οι οικονομικές θα ήταν μεγάλες στους επαγγελματίες και στην εικόνα του τουρισμού και ευτυχώς δεν είχαμε θύματα όταν έγινε η εκδήλωση των φαινομένων. Έχουμε όλο τον χρόνο μπροστά μας. Μπορούμε να δώσουμε οδηγίες και έχουμε όλη την άνεση να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε όσα ανέφερα”, δήλωσε ο κ. Λέκκας.
Ωστόσο, εκτίμησε πως στην παρούσα φάση και υπο τις προϋποθέσεις που ανέφερε θα μπορούσε να αρθεί η από ξηράς πρόσβασης στο συγκεκριμένο σημείο.

Απαράδεκτες εικόνες
στο πλάτωμα
Ο Καθηγητής γεωλογίας του ΕΚΠΑ δεν παράλειψε να αναφερθεί και στις απαράδεκτες εικόνες που συνάντησε κατά την αυτοψία που έκανε στο πλάτωμα πάνω από το Ναυάγιο, επισημαίνοντας πως “είναι ανεπίτρεπτο για ένα τουριστικό προορισμό που του έχει χαριστεί η πιο διάσημη παραλία του κόσμου από ξηράς να παρουσιάζει στον επισκέπτη εικόνες όπως αυτές που συνάντησα. Εικόνες εγκατάλειψης με ένα μισοερειπωμένο κτήριο, χόρτα, σκουπίδια εδώ και εκει, απουσία περίφραξης, απαράδεκτες καντίνες, χωρίς τουαλέτες και μια εξέδρα που για να φωτογραφίσει ο ένας πρέπει να έχει φύγει ο προηγούμενος και αφού κρεμαστεί για να μπορέσει να δει το πλοίο”. Ο κ. Λέκκας όταν του αντέτειναν πως η κατάσταση έχει ως έτσι λόγω ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων που εγείρουν διάφοροι και πως μπορεί να ξεπεραστεί απάντησε πως μια λύση θα ήταν η κήρυξη της περιοχής σε έκτακτη ανάγκη, καθόσον έτσι διευκολύνονται διαδικασίες εξωραϊσμού και παρεμβάσεων.
Τη διαπίστωση αυτή ενίσχυσε με την τοποθέτησή του ο δημοτικός σύμβουλος και πρώην δήμαρχος Ελατίων Νίκος Ακτύπης τονίζοντας “το καθεστώς ανομίας που επικρατεί εδώ και χρόνια όταν κάποιοι έκοψαν την εξέδρα που τοποθετήθηκε, μετέτρεψαν το πνευματικό Κέντρο με άδεια της Ναοδομίας σε ταβέρνα με άδεια της Πολεοδομίας, τις απαγορεύσεις του Δασαρχείου για μπουν χημικές τουαλέτες διότι είναι δασική έκταση και την εξαφάνιση σε μια νύχτα των σημάνσεων εντός θάλασσας για το που θα αγκυροβολουν τα ημερόπλοια με ασφάλεια”.

Το παράπονο
των επαγγελματιών
Η προσοχή όλων και ειδικά των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή διοργανώνοντας εκδρομές έχει στραφεί στην επόμενη ημέρα, καθώς αν δεν δοθούν οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια, όλα δείχνουν πως δεν πρόκειται να αρθούν οι απαγορεύσεις που αποφασίστηκαν από το Λιμεναρχείο για την πρόσβαση της περιοχής. Ο εκπρόσωπός τους κ. Δημήτρης Θεοδόσης απευθυνόμαστε τόσο προς τον κ. Λέκκα, όσο και προς το Δημοτικό Συμβούλιο δήλωσε πως “καταστρεφόμαστε οικονομικά. Δώστε μας λύση και πείτε μας ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος μας για την αποκατάσταση και προστασία της παραλίας. Μας ρωτούν οι τουρίστες και δεν ξέρουμε τι να τους πούμε. Το πονάμε, δεν είναι απλά επάγγελμα για μας είναι η ζωή μας και θα κάνουμε ότι χρειαστεί ακόμα και με προσωπικά έξοδα για να αποκατασταθεί όσο πιο άμεσα γίνεται”.
Ο κ. Λέκκας απαντώντας τόνισε ότι δεν μπορεί να δώσει κάποια απάντηση. Σίγουρα, όμως, ότι δεν μπορεί εντός δυο εβδομάδων ή ενός μηνός να έχει αποτελέσματα, αφού κάτι τέτοιο αναμένεται μέσα στο χειμώνα. Συνέστησε ψυχραιμία και υπομονή καθόσον αν είχαμε νεκρούς τότε τα πράγματα θα ήταν πιο καταστροφικά για όλους.

350 άτομα την ώρα
του συμβάντος 
Σημειώνεται πως σύμφωνα με τα στοιχεία του Λιμεναρχείου την ώρα του συμβάντος στην περιοχή βρίσκονταν 350 άτομα, αριθμός πολύ μικρότερος από αυτόν που θα υπήρχε κατά τους μήνες Ιούλιο ή Αύγουστο που εκτοξεύεται στις 3.000 – 4.000. Για αυτό η γνωμοδότηση από κάποιον εξειδικευμένο επιστήμονα ως προς την ασφάλεια της παραλίας θα οδηγήσει στην αναστολή της απόφασης για απαγόρευση της πρόσβασης στην παραλία από τη θάλασσα, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά από τον Λιμενάρχη Ν. Κοκκάλα σε σχέση με τα μέτρα που αποφασίστηκαν για την περιοχή. Ο ίδιος διευκρίνισε πως η ακτή δεν αποτελεί αρμοδιότητα της Υπηρεσίας, η οποία είναι υπεύθυνη μόνο για τα σκάφη και την λήψη θαλάσσιου λουτρού και πρόσθεσε “θα ήταν ουτοπικό εάν δεν έκλεινε η παραλία μετα από ένα τέτοιο γεγονός. Από εκεί και πέρα μέγιστης σημασίας είναι το θέμα της ατομικής υπευθυνότητας. Έχουμε εκδώσει Κανονιστική, εάν αυτή δεν τηρείται τότε την ευθύνη δεν φέρει πάντα μια υπηρεσία. Σημαντικός είναι και ο ρόλος των επαγγελματιών που ενημερώνουν τους ταξιδιώτες και στο σύνολο των περιπτώσεων είναι οι πρώτοι που παρεμβαίνουν”.

Πρόταση για Φορέα Διαχείρισης
Την πρόταση για δημιουργία ενός Φορέα διαχείρισης της περιοχής που θα λειτουργεί ανταποδοτικά αφού θα έχει έσοδα από τις επισκέψεις στο Ναυάγιο τα οποία θα διατίθενται για να υπάρχει φύλαξη, ναυαγοσώστης, να συντηρείται ο χώρος και να έχει εμφάνιση πολιτισμένου σημείου, να υπάρχει άτομο το οποίο θα παρέχει πληροφορίες και μάλιστα σε διάφορες γλώσσες, έκανε τοποθετούμενος ο Δρ. Φυσικής Γιάννης Κοπανάς.
Τη συγκεκριμένη πρόταση υιοθέτησε και ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης “Μαζί για τη Ζάκυνθο” Γιώργος Αρμένης ο οποίος θεώρησε επιβεβλημένο να γίνουν τρια σημαντικά βήματα τα οποία εκτός του προαναφερόμενου είναι η ολοκλήρωση του προγράμματος “Λαέρτης” που τρέχει η περιφέρεια Ιονίων Νήσων με το ΕΚΠΑ και η ύπαρξη σχεδίου διαχείρισης της περιοχής.
Από τη μεριά του ο επικεφαλής της “Ζακυνθινής Αναγέννησης” Αντώνης Κασιμάτης ζήτησε το Ναυάγιο και η περιοχή να πάρει το χαρακτηρισμό προστατευόμενου τοπίου διότι συγκεντρώνει στοιχεία για την διευκόλυνση της ανάδειξης και προστασίας του.

imerazante.gr