Δημοσθένης Παντελειός: ''Γυμναστική - Σωματική και Ψυχική Υγεία''
Είναι γνωστό ότι στην Αρχαία Ελλάδα η Γυμναστική αποτελούσε μία από τις πιο σημαντικές συνήθειες στη ζωή των ανθρώπων. Με τον όρο «Φυσική Αγωγή» οι αρχαίοι Έλληνες αναφέρονταν στην αρμονική ανάπτυξη σώματος και πνεύματος.
Στις μέρες μας η Γυμναστική αναγνωρίζεται από πολλούς ως πολύ σημαντική αλλά συνήθως αυτή η διατύπωση παραμένει τις περισσότερες φορές στα λόγια, ίσως γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει μάθει να «ιδρώνει» για να πετύχει τους στόχους του.
Εξαιτίας, όμως, της πανδημίας του covid-19, οι άνθρωποι διαπίστωσαν ότι με τη Γυμναστική δε βελτιώνουν απλά τις παραμέτρους της Φυσικής κατάστασης (αντοχή, δύναμη, ταχύτητα, ευλυγισία κτλ) αλλά και την ψυχική τους υγεία, που τόσο πολύ ταλαιπωρήθηκε κατά την πολύμηνη καραντίνα. Έτσι πολλοί βγήκαν στους δρόμους, στα πάρκα και άλλοι εφάρμοσαν προγράμματα Γυμναστικής στο σπίτι.
Αρχικά αυτό που πρέπει να έχουμε στο νου μας είναι ότι ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να κινείται.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι τέσσερα με πέντε εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί αν οι άνθρωποι ήταν πιο δραστήριοι σωματικά και συστήνει:
Oι ενήλικες θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον «150 με 300 λεπτά μέτριας αερόβιας άσκησης, που μπορεί να περιλαμβάνει περπάτημα, χαλαρό τρέξιμο, ποδήλατο, αθλοπαιδιές ή ακόμη και ενασχόληση με την κηπουρική αλλά και τις δουλειές του σπιτιού, ή τουλάχιστον 75 με 150 λεπτά έντονης αερόβιας άσκησης ή έναν συνδυασμό των δύο, κάθε εβδομάδα για να έχουν ουσιαστικά οφέλη». Και κυρίως δεν θα πρέπει να ξεχνούν την ενδυνάμωση των μυών (με βάρη, λάστιχα ή το βάρος του σώματος) δύο φορές την εβδομάδα.
Για τα παιδιά και τους εφήβους συνιστά «τουλάχιστον 60 λεπτά μέτριας άσκησης ημερησίως, όλη την εβδομάδα.
Ποιά είναι όμως τα οφέλη της άσκησης;
Συγκεκριμένα,
Ø αυξάνει την ικανότητα των μυών και της καρδιάς να παράγουν έργο,
Ø η καρδιά προσαρμόζεται να αντέχει σε αυξημένες απαιτήσεις έργου,
Ø αυξάνει την κατανάλωση θερμίδων και βοηθά στην απώλεια βάρους,
Ø έχει ευνοϊκές μεταβολικές επιδράσεις μειώνοντας τη γλυκόζη στο αίμα και την κακή χοληστερόλη, ενώ παράλληλα αυξάνει και την καλή χοληστερόλη.
Ø βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης και του σακχάρου και
Ø αυξάνει τον πνευμονικό αερισμό, δηλαδή το ποσοστό οξυγόνου που δίνουν οι πνεύμονες στο σώμα με συνέπεια καλύτερη αντοχή
Στο μυοσκελετικό σύστημα αυξάνει την δύναμη των μυών με αποτέλεσμα την υπερτροφία τους, κάτι που οδηγεί σε καλύτερο μεταβολισμό (τρώμε παραπάνω αλλά δεν αυξάνεται το βάρος μας). Εδώ πρέπει να τονιστεί, ακόμη μια φορά, η πολύ μεγάλη σημασία της άσκησης με αντιστάσεις, είτε αυτό είναι το βάρος του σώματος, είτε λάστιχα ή ελεύθερα βάρη. Η προπόνηση με αντιστάσεις επίσης έχει θετική επίδραση και στα οστά αφού αυξάνει την πυκνότητα τους, δηλαδή γίνονται πιο ανθεκτικά σε επιβαρύνσεις κάτι που είναι πολύ σημαντικό και για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Η άσκηση με αντιστάσεις είναι πολύ σημαντική επίσης για τους ηλικιωμένους γιατί καθυστερεί σημαντικά τη μυϊκή ατροφία και τη μείωση της οστικής πυκνότητας λόγω της ηλικίας αλλά και τα συμπτώματα της αρθρίτιδας εξαιτίας της θρέψης του χόνδρου των αρθρώσεων λόγω της κίνησης.
Είναι βέβαια ευνόητο ότι για όλα τα παραπάνω πρέπει να υπάρχει σύμφωνη γνώμη του ιατρού που παρακολουθεί τον κάθε ασκούμενο και το εξατομικευμένο πρόγραμμα πρέπει να εφαρμόζεται από Καθηγητές Φυσικής Αγωγής.
Η άσκηση επίσης έχει πολλαπλά οφέλη στην ψυχική μας διάθεση.
Ø βοηθάει στον καλύτερο έλεγχο του άγχους και δρα ως φυσικό αντικαταθλιπτικό
λόγω των ορμονών (ενδορφίνες και σεροτονίνη) που εκκρίνονται κατά της διάρκεια της άσκησης,
Ø μας οπλίζει με επιμονή, υπομονή και θάρρος,
Ø μας βοηθάει να έχουμε ευχάριστα συναισθήματα, θετική διάθεση και ψυχική ευεξία,
Ø μας γεμίζει με αυτοπεποίθηση και γενικά βοηθά να έχουμε καλύτερη εικόνα για τον εαυτό μας
Πολύ σημαντική επίσης, είναι η συμβολή του αθλητισμού στη διαχείριση της ήττας αλλά και της νίκης, βοηθώντας να κατανοήσουμε ότι αν χάσουμε δεν ήρθε το τέλος του κόσμου, αντίθετα πρέπει να αναλύσουμε τους λόγους της ήττας και να γίνουμε καλύτεροι την επόμενη φορά και αν κερδίσουμε δε γίναμε ξαφνικά ανίκητοι αλλά οφείλουμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι και ταπεινοί.
Η σωματική δραστηριότητα στην παιδική ηλικία και την εφηβεία
Ø συνδέεται με καλύτερη νοημοσύνη (δηλαδή σκέψη και μάθηση),
Ø καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία (δηλαδή το πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος) και
Ø καλύτερη ψυχική υγεία (δηλαδή συναισθηματική, ψυχολογική και κοινωνική ευημερία).
Ο αθλητισμός στη σωστή του διάσταση μπορεί να προσφέρει πολλά στην κοινωνία. Για να αποκομίσουμε τα μέγιστα οφέλη πρέπει να έχουμε υπομονή γιατί τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας χρειάζονται χρόνο για να γίνουν ορατά . Ο αθλητισμός σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή και τη σωστή αποκατάσταση (μασάζ, φυσικοθεραπείες κτλ ) όταν χρειάζεται, μπορεί να μας δώσει περισσότερα και πιο ποιοτικά χρόνια στη ζωή μας.
Πηγές
neaygeia.gr
https://www.iatronet.gr/ygeia/kardiologia/article/30462/kardia-kai-askisi-ofeli-kai-symvoyles.html
Παντελειός Δημοσθένης
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής