Η περίοδος όπου ο μικροαστισμός εκδηλωνόταν σε όλες τις μορφές της κοινωνικής ζωής και που παρήγαγε τις πρώτες δύο συνιστώσες του ερωτήματος, έχει παρέλθει.

Ο μικροαστός - νεοέλληνας δεν είναι ικανός όπως φαινόταν. Κάποιοι αναφέρουν και πολύ σωστά ότι οι εποχές γεννούν τους ήρωες και τους προσκυνημένους.
Πολλές φορές βρεθήκαμε σε αυτό το δίλημμα και το πείραμα.

Τι πραγματικά έχει αλλάξει και τώρα αδυνατούμε; Ένα απλό στοιχείο η ιστορικότητα της μνήμης μας. Η απλή, καθημερινή ιστορία του δημιουργού της πραγματικής ιστορίας του Λαού μας.

Η αλληλεγγύη, η δοτικότητα, τα ίδια προβλήματα, η ανθρώπινη επαφή, η αφοσίωση.

Όλοι θυμόμαστε τις νόνες μας να βγαίνουν στα καντούνια και να δημιουργούν την προϋπόθεση της καθαριότητας, τους απλούς ανθρώπους που έτρεχαν να βοηθήσουν τον γείτονα στο κτίσιμο, στο βάψιμο, στην συντήρηση του σπιτιού του, και όλοι αυτοί μαζί να κτίζουν μια εκκλησία, κοινότητα και σχολείο.
Τα βασικά τα είχαν αντιμετωπίσει στηριζόμενοι στις ίδιες δυνάμεις τους, μη περιμένοντας το κράτος και τις πολιτικές να δράσουν.

Έτσι επιβιώσαμε και δημιουργήσαμε ως Έθνος.

Όχι αντιπροσωπευτικά, άμεσα και με μοναδικό γνώμονα το γενικό καλό. Αυτό πρέπει να κάνουμε και σήμερα, γειτονιά την γειτονιά, πόλη την πόλη, ώστε το πρόβλημα να γίνει πρόβλημα αυτών που επιβάλλουν την εκπαίδευση στην ανθρωποφαγία, με αυτόν τον τρόπο οι ¨φωστήρες ΄ και τα τσιράκια τους θα απειληθούν από την ανεργία και την πενία, γνωρίζοντας ότι δεν πρόκειται να τα καταφέρουν.

Εμείς που δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε δεν κινδυνεύουμε γιατί τα έχουμε όλα.
Παραφράζοντας τους στοίχους του ποιητή Λειβαδίτη: αν δεν προστρέξει ο ένας για τον άλλον, είμαστε κιόλας νεκροί......

Χαράλαμπος Μοσχόπουλος