ΜΕΡΟΣ 3 - ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ

Η Μολδαβία –όπως ανάφερα και την περασμένη εβδομάδα– είναι η πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης! Στη φτώχεια τη συντροφεύει, ίσως σε κάπως βελτιωμένη οικονομική κατάσταση, η Υπερδνειστερία, η μικρή αυτή μακρόστενη λωρίδα γης, η οποία υποτίθεται ότι τής ανήκει αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί μια ανεξάρτητη κρατική οντότητα που δεν αναγνωρίζεται από κανένα! Οι Μολδαβοί με ρουμανικές καταβολές, οι Υπερδνειστέριοι με ρωσικές. Μια μπερδεμένη κατάσταση που μπερδεύτηκε ακόμα περισσότερο με τον πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του ’90 (στον οποίο είχε βάλει το χεράκι του και ο ξένος δάκτυλος!). Φαίνεται πάντως ότι ο χρόνος αλλά και η οικονομική αλληλεξάρτηση έχουν αμβλύνει τα μίση. Ο αγώνας για επιβίωση έχει βάλει σε δεύτερη θέση τα εθνοτικά προβλήματα.

Παρά το χαμηλό βιοτικό επίπεδο είδα χαρούμενους ανθρώπους. Φτωχός δεν σημαίνει απαραίτητα δυστυχής.

Ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι μόλις 150 ευρώ. Ανάλογο, όμως, είναι και το κόστος διαβίωσης. Για παράδειγμα η βενζίνη τιμάται γύρω στα 80 λεπτά του ευρώ το λίτρο, το εισιτήριο στα μικρά ιδιωτικά λεωφορεία είναι 25 λεπτά του ευρώ, στα κρατικά τρόλεϊ και λεωφορεία 13 λεπτά!

Διασκεδαστικός είναι ο τρόπος που πληρώνεις το εισιτήριό σου στα μικρά λεωφορεία των 16-18 θέσεων. Μπαίνεις και κάθεσαι. Δίνεις τα χρήματα στον μπροστινό σου, αυτός στο μπροστινό του μέχρι να φθάσει στον οδηγό που ενώ οδηγεί δίνει στα ρέστα στον πίσω του, αυτός με τη σειρά του στον πίσω του μέχρι να φτάσουν σε σένα!

Μερικά ακόμα παραδείγματα του κόστους διαβίωσης: Ένα καινούργιο διαμέρισμα, πες 70 τετραγωνικών μέτρων, κοστίζει γύρω στις 15 χιλιάδες ευρώ. Ανάλογα φτηνά είναι τα εστιατόρια και οι καφετέριες. Πήγαμε τέσσερα άτομα (εμείς μαζί με τον αδελφό της γυναίκας μου και τη σύζυγό του) στο πεντάστερο ξενοδοχείο «Ρωσία», φάγαμε 4 κύρια πιάτα και τέσσερα γλυκά και ήπιαμε τέσσερις καφέδες. Όταν ήρθε ο λογαριασμός το πρώτο που σκέφθηκα ήταν ότι είχαν κάνει μεγάλο λάθος σε βάρος τους! Κάλεσα το σερβιτόρο ο οποίος, όμως, με διαβεβαίωσε ότι ο λογαριασμός ήταν σωστός, 32 ευρώ! Του δίνεις τώρα, για να τον… «εκδικηθείς», άλλα τόσα για φιλοδώρημα ή όχι! Να σας δώσω άλλο ένα παράδειγμα: Στην πολυτελή καφετέρια/εστιατόριο “Casta” που βρίσκεται επί της Λεωφόρου 25^ης Οκτωβρίου, στην Τιράσπολη, δύο καφέδες και δύο γλυκά κοστίζουν λιγότερο από 7 ευρώ ενώ με το λογαριασμό σου φέρνουν και δύο λικέρ. Είναι ευνόητο ότι οι τιμές είναι ακόμα χαμηλότερες σε άλλες λιγότερο πολυτελείς καφετέριες και εστιατόρια.

Αξιοσημείωτο είναι ότι όπου και αν στρέψεις το βλέμμα σου στην Υπερδνειστερία θα δεις το όνομα “Sheriff”. “Sheriff” ποδοσφαιρική ομάδα και “Sheriff” εντυπωσιακό αθλητικό κέντρο. “Sheriff” σουπερμάρκετς. “Sheriff” πρατήρια βενζίνης. “Sheriff” τράπεζες. “Sheriff” παντού. Πρόκειται για μια εταιρία που ελέγχει τα πάντα και για τους ιδιοκτήτες της οποίας λέγονται επίσης τα πάντα. Να θυμίσω ότι με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης στην περιοχή της Μολδαβίας γινόντουσαν τα πάντα. Ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, μέχρι και υποβρύχιο σε τιμή ευκαιρίας μπορούσες να αγοράσεις!

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Στα καταστήματα τροφίμων βρήκα ελληνικά προϊόντα, κυρίως φρούτα που τα διαφημίζουν αρκετά.

Βρήκα και “Fitaki”. Τι είναι αυτό; Τοπική φέτα που επειδή δεν μπορούν να την πουν «Φέτα» (λόγω κατοχύρωσης του ονόματος) τη βάπτισαν «Φιτάκι»!

Επισκεφθήκαμε και τη Δημοτική Αγορά της Τιράσπολης. Είναι ένα τεράστιο υπόστεγο όπου μπορείς να αγοράσεις ότι γεωργικό προϊόν μπορείτε να φανταστείτε. Φρούτα φρέσκα και αποξηραμένα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς… Γύρω από το τεράστιο αυτό υπόστεγο υπάρχουν κτίρια που φιλοξενούν καταστήματα συγκεκριμένων προϊόντων. Ένα κτίριο για κρέατα, άλλο για ψαρικά/θαλασσινά, άλλο για γαλακτοκομικά κτλ. Μου τράβηξε την περιέργεια το γεγονός ότι τόσο σε αυτά τα καταστήματα όσο και στους πάγκους του υπόστεγου το 99% των εργαζομένων είναι γυναίκες. Όταν ρώτησα σχετικά, η απάντηση που πήρα ήταν ότι οι άνδρες απασχολούνται σε πιο βαριές εργασίες στους αγρούς ή σε εργοστάσια.

ΣΤΟΥΣ ΑΓΡΟΥΣ

Ένα πρωινό τύχαμε της φιλοξενίας του διευθυντή ενός τοπικού γεωργικού/κτηνοτροφικού συνεταιρισμού. Μας γύρισε παντού.

Θα πρέπει να πω ότι όλη η περιοχή είναι μια απέραντη εύφορη πεδιάδα που ευδοκιμεί ότι και αν σπείρεις. Εκείνο που με εντυπωσίασε ήταν ότι τεράστιες αυτές εκτάσεις έχουν μαύρο χώμα! Το γεγονός είχε προκαλέσει το ενδιαφέρον των ναζί που στη διάρκεια της κατοχής μετέφεραν με τρένα μεγάλες ποσότητες χώματος στη Γερμανία!

Όπως μας είπε ο διευθυντής του συνεταιρισμού, ξένοι επιχειρηματίες, μεταξύ των οποίων και Έλληνες, ενοικιάζουν περιοχές για την παραγωγή διάφορων γεωργικών προϊόντων και υψηλής ποιότητας σπόρων αναπαραγωγής.

Η υπερδνειστερία δεν συνορεύει με θάλασσα. Για να καλυφθούν λοιπόν οι ανάγκες σε ψαρικά/θαλασσινά και να μειωθεί παράλληλα η εξάρτηση από άλλες χώρες, κατασκευάζουν τεχνητές λίμνες όπου γίνεται εκτροφή των κυριότερων ειδών.

Οι ημέρες μας, όμως, στην Υπερδνειστερία κύλησαν πολύ γρήγορα – με την ενοχλητική υψηλή ταχύτητα που φεύγουν όλες οι καλές μέρες! Αποχαιρετήσαμε γνωστούς και νέους φίλους και με ταξί ξεκινήσαμε το ταξίδι για το Κισινάου, την πρωτεύουσα της Μολδαβίας.

Τρεις ώρες αργότερα το αεροσκάφος απογειωνόταν για το ταξίδι της επιστροφής στην Αθήνα.

Αν με ρωτήσει κάποιος τι θα θυμάμαι από αυτή την επίσκεψη, ανεπιφύλακτα θα απαντήσω: Την ευγένεια και την ανεμελιά των ευτυχισμένων φτωχών…

Αυτά για σήμερα. Μέχρι την επόμενη εβδομάδα να περνάτε όσο πιο καλά μπορείτε…

Γιώργος Μεσσάρης

ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: 1. Η λαϊκή αγορά στην Τιράσπολη. 2. Τεράστιες εύφορες πεδιάδες στην Υπερδνειστερία. 3. Με τον αδελφό της Νάταλης, Βλαδίμηρο και τη σύζυγό του Λίντια, στο ξενοδοχείο «Ρωσία».

• Οποιοδήποτε σχόλιό σας μπορείτε να το στείλετε στο ΜΜΕ που φιλοξενεί το δημοσίευμα ή στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. και εγώ θα το μεταβιβάσω.
• Τελευταία παραγωγή ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ του Γιώργου Μεσσάρη: ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗ –  ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ. Για να αποκτήσετε το DVD επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας http://www.omegadocumentaries.com ή επικοινωνήσετε με τον ίδιο.