Σοβαρά και αξιόπιστα ΜΜΕ ασχολήθηκαν εκτενώς με το μεγάλο πλέον πρόβλημα των «fake news», των ψεύτικων ειδήσεων δηλαδή για να μιλάμε στη γλώσσα μας, καθώς και των προεκτάσεών του στην πολιτική και την κοινωνία γενικότερα. Ωστόσο, οι ψεύτικες ειδήσεις δεν ξεκίνησαν να παράγονται κατά τον 21^ο αιώνα και, αλίμονο, δε θα σταματήσουν να χρησιμοποιούνται ούτε στο εγγύς αλλά ούτε και στο απώτερο μέλλον.

Μπορεί να έχουν μεσολαβήσει περίπου δυόμιση χιλιάδες χρόνια απ’ την εποχή του Σωκράτη, αλλά ακόμη και σήμερα υπάρχουν ιστορικοί που υποστηρίζουν ότι το σπάσιμο των ερμών κεφαλών έγινε απ’ τον Αλκιβιάδη! Ενδεχομένως, οι περισσότεροι που θα διαβάσουν αυτές τις γραμμές να θεωρούσαν αυτό το fake news του 415π.Χ. ως γεγονός, αν και ο Πλούταρχος μας βεβαιώνει για το αντίθετο... Θέλω να πω, ότι όταν πετάς λάσπη, και μάλιστα συνεχώς, σε μεγάλες ποσότητες, πάντα κάτι μένει! Αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος της προβοκάτσιας που κανείς δεν μπορεί να υποτιμά. Απ’ την άλλη όμως, προκύπτει η μεγάλη ευθύνη του κάθε έναν από εμάς ως προς το τι φίλτρα χρησιμοποιούμε στις πληροφορίες που δεχόμαστε.

Επειδή την ατζέντα της καθημερινότητάς μας θα πρέπει να την ορίζουν τα σημαντικά και όχι τα ασήμαντα που περιφέρονται στα μυαλά αρρωστημένων ή δόλιων ψυχισμών, εκτιμώ ότι μπορούμε να προφυλαχτούμε απ’ το ψέυδος με ορισμένα πολύ απλά φίλτρα όπως τα παρακάτω :

• Απόρριψη ιστοσελίδων, εφημερίδων ή άλλων ΜΜΕ των οποίων τους ιδιοκτήτες δε γνωρίζουμε. Εφόσον δε γνωρίζουμε τους πνευματικούς ιδιοκτήτες, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε και τα κίνητρά τους.
• Απόρριψη ανώνυμων ή ψευδώνυμων κειμένων. Για να μιλάει κανείς θα πρέπει να έχει το θάρρος της γνώμης του και να την υπογράφει. Αλλιώς, ας μείνει στα σκοτάδια του...
• Απόρριψη δημοσιευμάτων και ΜΜΕ που εμφανώς έχουν ως στόχο τους την σπίλωση συνειδήσεων και τη δολοφονία προσωπικοτήτων. Διαβάζοντάς τα ισοδυναμεί με το να είμαστε συνεργοί τους.

Ενδεχομένως, το διαχρονικό αυτό πρόβλημα της παραπληροφόρησης να καρποφορεί σήμερα περισσότερο από ποτέ λόγω της αστραπιαίας μετάδοσης των ειδήσεων. Είτε έρθει άμεσα η διάψευση, όπως στην περίπτωση του Γαβρά, είτε καθυστερήσει, ένα μεγάλο κομμάτι των συμπολιτών μας πέφτει θύμα των διάφορων σκοπιμοτήτων. Γι’ αυτό έχουμε ευθύνη και θα πρέπει όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι η θεραπεία αυτής της ασθένειας δεν μπορεί να έρθει απ’ τα ουράνια, αλλά θα πρέπει να φιλτράρουμε αυστηρά την πληροφόρησή μας και να μη δίνουμε βήμα στο σκοτάδι.

Γιάννης Βαρούχας