Το σκοτεινό τέλος του Κυβερνήτη»

(γράφει ο Αλέξανδρος Αλεξάκης)

Κέρκυρα 27.09.2020

Η ιστορία καταγράφει τα γεγονότα, όμως η ζωή και τα βιώματα των ανθρώπων συμβάλλουν στην ερμηνεία και τελικά στην κρίση προσώπων και καταστάσεων.

Μέσα από αυτή την διαδικασία μπορεί κάθε άνθρωπος να ανακαλύψει πτυχές του παρελθόντος και να αντιληφθεί όλες τις παραμέτρους που επέδρασαν στις αποφάσεις σημαντικών ιστορικών προσώπων και που σε πολλές περιπτώσεις, η πρώτη ανάγνωση δεν είναι αρκετή.

Μια αντίστοιχη περίπτωση αποτελεί και η υπόθεση του θανάτου του Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος δολοφονήθηκε σαν σήμερα στο Ναύπλιο το 1831 και μάλιστα συμπίπτει να είναι ημέρα Κυριακή.

Η σφραγίδα του Ιωάννη Καποδίστρια, ως πρώτου Κυβερνήτη, στην αναγέννηση του Ελληνικού Κράτους, είναι αδιαμφισβήτητη, ενώ το όραμα και η πολιτική του θεώρηση έμελλε να αποτελέσουν τις σταθερές πάνω στις οποίες δομήθηκε ένα νέο είδος δημοκρατικής διακυβέρνησης.

Το όραμα του Καποδίστρια για ένα κράτος κοινωνικής δικαιοσύνης και ευημερίας, ιδιαίτερα μετά τα δεινά των Ελλήνων κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό, παραμένει διαχρονικό, ενώ η δυναμική της πολιτισμικής οικουμενικότητας της Ελλάδας, αποδεικνύει την ευρύτητα του πνεύματος ενός αληθινού ηγέτη.

Ο Καποδίστριας στην προσπάθεια οργάνωσης όλων των δομών διοίκησης του Νεοσύστατου κράτους, εφάρμοσε ένα συγκεντρωτικό πρότυπο διακυβέρνησης, έως ότου αποκατασταθούν οι αδυναμίες και τα κενά, ενώ το βλέμμα της Ευρώπης παρακολουθούσε στενά κάθε του κίνηση.

Όταν πριν λίγους μήνες, κάποιοι επιχείρησαν να σπιλώσουν την μνήμη του Καποδίστρια, χαρακτηρίζοντας τον ως δικτάτορα, υπέπεσαν σε διπλό σφάλμα.

Από την μια πλευρά το εμφανές της προσβολής της μνήμης και του έργου ενός σπουδαίου Έλληνα και από την άλλη, στάθηκαν σε ένα μόνο γεγονός, στην πάταξη της εξέγερσης της Μάνης, που απεδείχθη τελικά μοιραίο και δημιούργησε τις προϋποθέσεις να μπει σε εφαρμογή το σχέδιο εξόντωσης του.

Η ρήξη ανάμεσα στον Ιωάννη Καποδίστρια και στον ξακουστό Μπέη της Μάνης, Πετρόμπεη  Μαυρομιχάλη, θα οπλίσει το χέρι του γιου του τελευταίου, Γεώργιου Μαυρομιχάλη, και θα καταφέρει το θανάσιμο χτύπημα που θα τερματίσει την ζωή του Κυβερνήτη.

Η ειρωνεία σχετικά με τον θάνατο του Καποδίστρια είναι πώς έπεσε νεκρός από φυσικό και ηθικό αυτουργό, δύο πρόσωπα που στάθηκαν στην πρώτη γραμμή της Επανάστασης για την Απελευθέρωση των Ελλήνων.

Την στιγμή που όσοι διατηρούσαν δύναμη και επιρροή, έπρεπε να στηρίξουν τις προσπάθειες του Καποδίστρια στην οικοδόμηση ενός ανεξάρτητου ισχυρού κράτους, υπερίσχυσαν η υστεροβουλία και οι προσωπικές βλέψεις, φέρνοντας και πάλι την πολύπαθη Ελλάδα σε αναβρασμό, που ακολούθησε μετά την δολοφονία Καποδίστρια. 

Ο πολιτικός κατακερματισμός αποτελεί δυστυχώς κύριο χαρακτηριστικό της νοοτροπίας πολλών μέχρι και σήμερα, και ενώ υπάρχουν θλιβερά γεγονότα που καταδεικνύουν της ολέθριες επιπτώσεις τέτοιων πρακτικών, ορισμένοι επιμένουν να τις υιοθετούν με πρωτοφανή εθελοτυφλία.

Ο θάνατος του Ιωάννη Καποδίστρια αποτελεί  σκοτεινή σελίδα στην ιστορίας της Ελλάδας και παράλληλα είναι τρανή απόδειξη των αποτελεσμάτων που επιφέρει η διάσπαση και η υποκινούμενη πόλωση.

Η μεγάλη απώλεια του, επέδρασε στην ιστορία της χώρας, σχεδόν με την ίδια δυναμική που είχε και ο ερχομός του, καθώς παραμένει καίριο το ερώτημα για το ποια θα ήταν η εξέλιξη των πραγμάτων, αν ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε προλάβει να υλοποιήσει το μεγαλόπνοο έργο του.

Σήμερα τιμούμε την μνήμη ενός σπουδαίου Έλληνα, ενός ευπατρίδη Επτανήσιου, ενός οραματιστή ηγέτη.