Προς:    Υπουργό Εσωτερικών κ. Μ. Βορίδη

Κοιν.:     Αν. Υπ. Εσωτερικών κ. Στέλιο Πέτσα

Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ,

Τις τελευταίες εβδομάδες, άνθρωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης από όλη την Ελλάδα, παρακολουθούμε με αγωνία τις εξαγγελίες σας σχετικά με αλλαγές στο εκλογικό σύστημα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δια της παρούσης επιθυμώ να εκθέσω τις απόψεις της παράταξής μας πάνω στις επιχειρούμενες αλλαγές, και να καταθέσω μια σειρά προτάσεών μας.

Α. Κατανομή εδρών

Θεωρούμε ότι η μεγαλύτερη κατάκτηση της απλής αναλογικής είναι ότι θέτει τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης προ των ευθυνών τους. Έχοντας ουσιαστική ευθύνη για την υλοποίηση ή μη των πολιτικών του Δήμου ή της Περιφέρειας, οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις είναι δεδομένο ότι δρουν με μεγαλύτερη υπευθυνότητα, στη βάση της συνεργασίας και της συναίνεσης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προάγεται η ίδια η δημοκρατία.

Με την προωθούμενη κατάργηση της απλής αναλογικής, ακυρώνεται το πλαίσιο συνεργασίας και συναίνεσης που έχει υπάρξει στις περισσότερες των περιπτώσεων, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος της ενίσχυσης φαινομένων στείρας αντιπολίτευσης. Ειδικά με την απόδοση στη δημοτική αρχή του καταχρηστικού ποσοστού των 3/5 των μελών των συμβουλίων, αυτή η κατάληξη είναι σχεδόν βέβαιη.

Αντιλαμβανόμαστε την αναγκαιότητα ενίσχυσης των δημοτικών και περιφερειακών αρχών, ειδικά στην περίπτωση των ιδιαίτερα μικρών ποσοστών στον Α’ γύρο. Είναι όμως άδικο να δίνονται τα 3/5 των εδρών ενός συμβουλίου σε ένα συνδυασμό με ένα πολύ μικρό ποσοστό, ενώ κατ’ αντιστοιχία να αποδίδονται μόλις τα 2/5 στις παρατάξεις με πολλαπλάσιο συνολικά ποσοστό ψήφων. Ως παράδειγμα παραθέτω το Δήμο Θεσσαλονίκης, στον οποίο ο σημερινός δήμαρχος με ποσοστό μικρότερο από 15% θα λάμβανε 30 από τις 49 έδρες, ενώ όλες οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης, με συνολικό ποσοστό 85% θα έπρεπε να μοιραστούν τις υπόλοιπες, μόλις 19 έδρες.

Για την εξομάλυνση αυτής της αδικίας που -κατά την άποψή μας- προκύπτει, σας καταθέτουμε την ακόλουθη πρόταση:

• Εάν ο Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης έχει λάβει ποσοστό έως 37,5% την πρώτη Κυριακή, να λαμβάνει το 50% + 1 των εδρών του συμβουλίου. Έτσι, σε κάθε περίπτωση, θα εξασφαλίζεται η επιδιωκόμενη «κυβερνησιμότητα» των ΟΤΑ.
• Αν έχει λάβει ποσοστό μεγαλύτερο από 37,5% και έως 50%, να κατανέμονται σε όλες τις παρατάξεις τα 4/5 των εδρών του συμβουλίου, ενώ η δημοτική/περιφερειακή αρχή λαμβάνει bonus το 1/5 των εδρών. Από την κατανομή αυτή, ενισχύεται το ποσοστό του νικητή γραμμικά και έως τα 3/5 των εδρών του συ0βομυλίου, αριθμός που συμβαδίζει με τις αρχικές σας εξαγγελίες.
• Αν το ποσοστό του νικητή είναι μεγαλύτερο από 50% και έως 60%, λαμβάνει τα 3/5 των εδρών του συμβουλίου, όπως και στην πρότασή σας.
• Τέλος, αν το ποσοστό του νικητή είναι μεγαλύτερο από 60%, κατανέμονται οι έδρες αναλογικά σε όλες τις παρατάξεις, όπως ακριβώς και στην πρότασή σας.

Για την καλύτερη κατανόηση της ανωτέρω πρότασης, σας παραθέτουμε διάγραμμα στο οποίο συγκρίνεται η κατανομή εδρών με το ισχύον σύστημα (απλή αναλογική), με την πρόταση που εισηγείστε και με την εναλλακτική πρόταση που σας καταθέτουμε, για ένα δημοτικό συμβούλιο με 49 έδρες.

Β. Εκλογή Δημάρχου / Περιφερειάρχη από τον Α’ γύρο

Για την επικράτηση ενός συνδυασμού που έχει λάβει στον Α’ γύρο ποσοστό άνω του 43%, προτείνουμε να τεθεί ως όρος η διαφορά από τον δεύτερο συνδυασμό να είναι μεγαλύτερη από την απόσταση του πρώτου από το 50%. Π.χ. για ποσοστό 44% να απαιτείται διαφορά από το δεύτερο τουλάχιστον (50%-44%=) 6%, για ποσοστό 47%, διαφορά (50%-47%=) 3% κ.ο.κ.

Γ. Συμβούλια κοινοτήτων

Η ύπαρξη ανεξάρτητων συνδυασμών για τα συμβούλια κοινοτήτων που προβλέπεται σύμφωνα με το ισχύον σύστημα, δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους που ζουν στην περιφέρεια κάθε Δήμου να ασχοληθούν πραγματικά με τον τόπο τους, χωρίς καμία δέσμευση από κάποιον κεντρικό συνδυασμό, αποτελώντας εγγύηση για ανεξάρτητες και διεκδικητικές τοπικές κοινότητες.

Η επιχειρούμενη συμπερίληψη των υποψηφίων των κοινοτήτων στα κεντρικά ψηφοδέλτια συνδυασμών, αφενός αντιμετωπίζει τις κοινότητες ως εργαλείο συλλογής ψήφων, αφετέρου πολλαπλασιάζει τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό υποψηφίων για έναν δημοτικό συνδυασμό, δυσχεραίνοντας τη συγκρότηση ενός πλήρους ψηφοδελτίου. Έτσι διαλύονται οι προσπάθειες μικρών πολιτικών δυνάμεων εν τη γενέσει τους, φιμώνοντας φωνές που απηχούν ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, όπως δείχνουν και τα αποτελέσματα του 2019.

Γι’ αυτούς τους λόγους είμαστε αντίθετοι στην κατάργηση της ξεχωριστή κάλπης για τις κοινότητες και παρακαλούμε να αναθεωρήσετε αυτή σας την απόφαση. Προτείνουμε κατ’ ελάχιστον να παραμείνουν ανεξάρτητα ψηφοδέλτια και ξεχωριστή κάλπη για τις κοινότητες κάτω από 2.000 κατοίκους.

Οι εποχές αλλάζουν, οι Νόμοι αλλάζουν και μια νέα εποχή φαίνεται ότι έχει ανατείλει για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μια εποχή που προάγει τη συνεργασία και την υπευθυνότητα των πολιτικών προσώπων. Ας διορθώσουμε τα προβλήματα που εντοπίσαμε κατά την εφαρμογή της απλής αναλογικής, χωρίς να κάνουμε βήματα προς το παρελθόν.

Με εκτίμηση,

Αλέξανδρος Παντελειός

Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αργοστολίου

Επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης «Κεφαλονιά, νησί για όλους»