Διονυσία Μενεγάτου: ''Η ανεβατόπιτα''
Γράφει η Διονυσία Μενεγάτου
Η ανεβατόπιτα.
Σταυροπροσκυνήσεως χθες, 28 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα.
Η Κυριακή αυτή είναι μέσα στην περίοδο της νηστείας του Πάσχα και το έθιμο θέλει χορτόπιτα ή λαχανόπιτα Κεφαλλονίτικα και πιο συγκεκριμένα ανεβατόπιτα.
Να κάμει η μάνα πίτα ξέρει,
αλλά να ‘χει λάδι και αλεύρι.
Τι είναι λοιπόν η ανεβατόπιτα και γιατί την έφτιαχναν οι παππούδες μας.
Η ζωή τους ήταν απόλυτα εξαρτημένη από την απόδοση της γης. Έφτιαχναν την πίτα σήμερα ως παράκληση στον ύψιστο να δώσει ευνοϊκές καιρικές συνθήκες ώστε τα σπαρτά τους ν'ανέβουν.Το στάρι τους ,το κριθάρι τους,το γέννημα τους,το μαρτάκι τους ,το τριφύλλι τους ,το αγριοκόκι τους ,ο σανός.Τροφή για την οικογένεια τους και τα ζωντανά τους.
Η ανεβατόπιτα γινόταν με δροσερά ανοιξιάτικα χόρτα της εξοχής και κυρίως μάραθα.
Μάραθο γιατί ήθελαν τα σπαρτά τους να πάρουνε το ατζάδρο του λέμαργου αυτού θαυμαστού φυτού.
Ψήνανε απλά και οικονομικά χωρίς σπατάλη ενέργειας την πίτα τους στη φόβολη.Στην φωτιά που άναβαν στη μέση της αυλής για να ζεστάνουν νερό να πλύνουν τα ρούχα. Πίθωναν το ταψί στη φόβολη, μετά αναποδογύριζαν την πίτα για να ψηθεί και από την άλλη. Μοίραζαν στην γειτονιά φελί φελί από την πίτα τους.
Σήμερα εμείς δεν έχουμε να προσευχηθούμε για κάτι παρόμοιο. Άλλαξαν οι εποχές, αλλάξαμε συνήθειες και ανάγκες ας προσευχηθούμε να μεγαλώσουν και να ευδιάσουν τα άνθη στα μπαλκόνια και στις αυλές μας ,να ανθοφορίσουν και να καρπίσουν τα δέντρα μας.
Έβαλα στην ανεβατόπιτα μου μπόλικα μάραθα, φρέσκα κρεμμυδάκια ,πρασουλίθρες,καριζώνια, σταφυλιώνια,σπαράγγια,λάπατα,στριφτούλια,άνιθο,φρέσκια ματζουράνα,αφράλα και μπόλικο ελαιόλαδο.
Καλά 'νε τα κουμαρόφυλλα με το ρο'ί' το λάδι.
Προσευχήθηκα για όλα τούτα και όλους τους φίλους μου, τους ανθρώπους μου που με στηρίζουν σε τούτη την πολιτιστική μου αντραγαθία.
Άλλο όμορφο έθιμο είναι οι βιολέτες που πηγαίνουμε για να στολίσουμε τον τίμιο Σταυρό.
Τις βιολέτες αυτές συνήθηζαν οι γυναίκες να παίρνουν και να φυτεύουν κομμάτια διαβασμένα στον κήπο τους για να αποκτήσουν νέα φυτά.
Ή έβαζαν διαβασμένες βιολέτες πάνω στο νέο προζύμι που ανάπιαζαν.
Βάλε αλεύρι,κάνε πίτα.
Θέλει και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο.
Από πίτα που δεν έχεις διάφορο άφησε την να καεί.
Αν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι ο Απρίλης άλλη μία,
να δεις κουλούρες τροφαντές και πίτες σαν αλώνι.
Πέσε πίτα να σε φάμε!
Μοιράζω την πίτα.
(Η φωτογραφία στην εκκλησιά είναι της φίλης μου Σουζάνας και την ευχαριστώ πολύ υγεία και δύναμη στο δρόμο της)