Aμέσως μόλις του ήρθε η έμπνευση για ζωγραφική, ο Homo sapiens έσπευσε να σχεδιάσει το αιώνιο αντικείμενο του πόθου του: μια βραχογραφία που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε σπήλαιο της νότιας Γαλλίας, και είναι πιθανώς το αρχαιότερο σχέδιο του κόσμου, απεικονίζει σύμφωνα με τους αρχαιολόγους ένα... αιδoίο.

Το πορνογραφικό σχέδιο χρονολογήθηκε στα 37.000 χρόνια, και πρέπει επομένως να δημιουργήθηκε λίγο μετά την άφιξη των πρώτων σύγχρονων ανθρώπων στην Ευρώπη, πριν από περίπου 40.000 χρόνια.

Αρχικά, οι ανθρωπολόγοι πίστευαν ότι ο Homo sapiens δεν εκδήλωσε καλλιτεχνικές ανησυχίες παρά πολύ καιρό αργότερα. Το 1994, όμως, ανακαλύφθηκαν οι περίφημες βραχογραφίες στο σπήλαιο Σοβέ της Γαλλίας -εικόνες λιονταριών, ρινόκερων και άλλων ζώων που ζούσαν τότε στην περιοχή- οι οποίες χρονολογήθηκαν στα 40.000 χρόνια.

Οι βραχογραφίες του Σοβέ θεωρούνται μέχρι σήμερα οι αρχαιότερες βραχογραφίες του κόσμου και από τις αρχαιότερες ενδείξεις συμβολικής σκέψης για τις οποίες υπάρχει ακριβής χρονολόγηση.

Από το 1994 έως σήμερα έχουν ανακαλυφθεί και άλλα ανάλογα ευρήματα, τα οποία ωστόσο δεν ήταν δυνατό να χρονολογηθούν με ακρίβεια, επειδή δεν περιείχαν οργανικά υλικά με άνθρακα.

Τώρα, όμως, διεθνής ερευνητική ομάδα αναφέρει στην επιθεώρηση PNAS ότι εντόπισε ένα προϊστορικό σχέδιο που φτάνει ή και ξεπερνά σε ηλικία τα τεχνουργήματα του Σοβέ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ράνταλ Ουάιτ του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, εξέτασε έναν γιγάντιο βράχο που αποσπάστηκε από την οροφή ενός ρηχού σπηλαίου στην περιοχή Αμπρί Καστανέ της νότιας Γαλλίας, στην κοιλάδα του ποταμού Βεζέρ. Το σπήλαιο ήταν γνωστό ότι φιλοξενούσε έναν από τους αρχαιότερους πληθυσμούς στην Ευρώπη και οι ανασκαφές στο σημείο συνεχίζονται εδώ και δεκαετίες.

Το 2007, η ομάδα του Δρ Ράνταλ διαπίστωσε ότι η πλάκα που αποσπάστηκε από την οροφή της σπηλιάς έφερε στο κάτω μέρος της ένα σχέδιο που προφανώς δημιουργήθηκε από ανθρώπινο χέρι. Ακριβώς κάτω από την πλάκα βρέθηκαν οστά ζώων, τα οποία χρονολογήθηκαν από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στα 36 με 37 χιλιάδες χρόνια.

Δεδομένου ότι το σχέδιο στην οροφή της σπηλιάς δεν μπορεί να είναι νεότερο από την επιφάνεια πάνω στην οποία έπεσε, το συμπέρασμα είναι ότι το σχέδιο είναι τουλάχιστον 37.000 ετών και πιθανώς παλαιότερο.

Το προϊστορικό καλλιτέχνημα αποτελείται από έναν κύκλο με μια κάθετη γραμμή να διακόπτει την περιφέρειά του, και οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι πρόκειται για τα χείλη του αιδοίου και την κλειτορίδα αντίστοιχα.

Το συμπέρασμα αυτό είναι βέβαια αδύνατο να αποδειχθεί -και ίσως είναι πιο ενδεικτικό για το έχουν στο μυαλό τους οι σημερινοί αρχαιολόγοι, αντί να δίνει μια εικόνα για τις πρώτες ανθρώπινες καλλιτεχνικές ανησυχίες.

Οι ερευνητές τονίζουν πάντως ότι το σχέδιο του Αμπρί Καστανέ είναι τελείως διαφορετικό από τα χρωματιστά σχέδια ζώων στο σπήλαιο του Σοβέ, που απέχει μόνο λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα.

Αν οι βραχογραφίες των δύο σπηλαίων δημιουργήθηκαν όντως την ίδια εποχή, το συμπέρασμα θα ήταν ότι οι πρώτες ανθρώπινες κοινότητες στην Ευρώπη ανέπτυξαν η καθεμία τη δική της τεχνοτροπία.