Γιατί τα φύλλα αλλάζουν χρώμα το φθινόπωρο;
Τα φύλλα είναι το καλοκαίρι και την άνοιξη στα δέντρα έντονο πράσινο χρώμα κάτι που… απαρνιούνται το φθινόπωρο και αποκτούν κίτρινο, πορτοκαλί και καφέ χρώμα. Ο Αλμπέρ καμύ είχε πεί κάποτε πως το φθινόπωρο είναι η δεύτερη άνοιξη όπου τα φύλλα γίνονται λουλούδια! Το χρώμα των φύλλων προέρχεται από φυσικές χρωστικές ουσίες οι οποίες παράγονται από τα κύτταρά τους.
Υπάρχουν τρία είδη χρωστικών ουσιών : Η χλωροφύλλη που δίνει το πράσινο χρώμα, τα καροτονοειδή που δίνει αντίστοιχα το κίτρινο, πορτοκαλί και καφέ χρώμα, και τέλος οι ανθροκυανίνες που δίνουν το κόκκινο. Το μυστικό βρίσκεται στη χλωροφύλλη, με το χρώμα των φύλλων να διαφοροποιείται από φυτό σε φυτό. Τα δέντρα έχουν την ιδιότητα να ανταποκρίνονται στην μείωση της ηλιοφάνειας με το να παράγουν αντίστοιχα λιγότερη χλωροφύλλη, η οποία οδηγεί με τη σειρά της χρωματικές αλλαγές στα φυλλώματα από λαμπερό κίτρινο χρώμα σε πορτοκαλί.
Έτσι έχουμε κίτρινο και πορτοκαλί που οφείλεται στα καροτενοειδή, ένα είδος της χρωστικής ουσίας που ζουν στους χλωροπλάστες των φύλλων του δέντρου, καθώς και σε άλλα φυτά, όπως οι μπανάνες, τα καρότα, το καλαμπόκι και ο νάρκισσος. Ουσιαστικά το φωτεινό κίτρινο – πορτοκαλί χρώμα είναι πάντα παρόν στο φύλλο, αλλά γίνεται ορατό μόνο όταν η πράσινη χλωροφύλλη αρχίζει να «πεθαίνει» και να γίνεται άχρωμη.
Οι μεγαλύτερες σε διάρκεια και πιο κρύες νύχτες ενεργοποιούν τη διαδικασία αυτή, «σβήνοντας» το πράσινο και εκθέτοντας το πιο διακριτικό κίτρινο και πορτοκαλί που κρύβονται από κάτω. Και ερχόμαστε τώρα στο καφέ χρώμα των φύλλων που είναι πιο συνηθισμένο το φθινόπωρο. Αφού τα κύτταρα των νεκρωμένων φύλλων σπάσουν, ξεκινά η φυσική διαδικασία της αποσύνθεσης με την παραγωγή πικρών χημικών ενώσεων, γνωστών ως τανίνες, που οδηγούν στον “θάνατο” των φύλλων. Επιπλέον, το κρύο, η υγρασία και η συννεφιά επιταχύνουν τη διαδικασία της αποσύνθεσης των φύλλων των δέντρων προκαλώντας το καφέ φύλλωμα.