Αναζητώντας το Μήνυμα της Γέννησης: Χριστούγεννα και Εσωτερική Μεταμόρφωση - Ο Μητροπολίτης Κεφαλληνίας Δημήτριος στον COSMOS 96,5
Στον ραδιοφωνικό σταθμό COSMOS 96,5 στην εκπομπή «COSMOS MAGAZINE», με τους δημοσιογράφους Δημήτρη Αλοίζο και Σπυριδούλα Αναλυτή, φιλοξενήθηκε ο σεβ. Μητροπολίτης Κεφαλληνίας κ. κ. Δημήτριος , ο οποίος απεύθυνε στους πιστούς το δικό του μήνυμα εν όψει Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς.
Η σημασία της γέννησης του Κυρίου.
« Δεκεμβρίου 25 με 6 Ιανουαρίου, είναι το λεγόμενο άγιον Δωδεκαήμερο, όπου έχει Δεσποτικές Εορτές και μερικές άλλες δευτερεύουσες.
Κατά βάση δεσπόζει η γιορτή των Χριστουγέννων, η κατά σάρκα γέννησης του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, η Μητρόπολις των εορτών όπως την αναφέρει ο ιερός Χρυσόστομος. Είναι ότι σημαντικότερο έχει γίνει στην ιστορία του κόσμου μετά την δημιουργία, διότι η είσοδος , η κατά σάρκαν γέννηση του Κυρίου μας, είναι δια την σωτηρίαν του ανθρωπίνου γένους. Ένα γεγονός που δεν τονίζεται στην εποχή μας πολύ, η και περνάει εντελώς απαρατήρητο. Δηλαδή ο Θεός ο οποίος είναι πνεύμα, πήρε την ανθρώπινη φύση , για να μπορέσει ο άνθρωπος να θεωθεί, να ξαναγυρίσει στον παράδεισο, να μπορεί να ζήσει μετά του Θεού, διότι μετά το προπατορικό αμάρτημα και την πτώση των πρωτοπλάστων από την κατά χάριν ισοθεία, ο άνθρωπος έμεινε εις τον κόσμος όπως είναι μέχρι σήμερα, ζώντας εργαζόμενος, αλλά δεν είχε ελπίδα σωτηρίας.
Η σάρκωσις του Κυρίου μας, ο οποίος προσέλαβε την ανθρώπινη φύση παρ εκτός της αμαρτίας όπως λένε οι πατέρες μας, δίδει τη ευκαιρία εις τον άνθρωπο να αγιάσει, για αυτό και έχουμε αγίους. Συνηθίζω και λέγω ότι εμείς εδώ στο νησί μας που έχουμε τον Άγιο Γεράσιμο άφθαρτο, που είναι διαρκής μαρτυρία της ανάστασης του ανθρώπου, διότι το σώμα του παρέμεινε άφθαρτο μετά την κοίμηση του, που σημαίνει πόσο άγιος ήτανε που εθεώθει και ο Θεός επέτρεψε το σώμα του να διατηρηθεί , είναι για μας κάτι πολύ σημαντικό. Έτσι νοηματοδοτείται περισσότερο η πίστης μας , η οποία είναι αυθόρμητος κίνησης της ψυχής του ανθρώπου , της ύπαρξης του ανθρώπου προς τον Θεόν. Διότι ο άνθρωπος είναι πλασμένος πάντα να στρέφεται προς τον Θεόν.
Είναι λοιπόν τα Χριστούγεννα μία αφορμή για τον καθέναν μας να κάνει μία περισυλλογή για να δεί ποια είναι η προσωπική του σχέση με τον Θεό».
Ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία.
«Λέει ένας από τους σύγχρονους Θεολόγους μας ,Ρώσος στην καταγωγή, ο
οποίος είχε φύγει μετά τα πολιτικά θέματα του 1917-1920 από την Ρωσία και πήγε Αμερική, ο αείμνηστος Παύλος Ευδοκίμοφ καθηγητής Θεολογίας και Φιλοσοφίας της Θρησκείας και μετά κληρικός , ο οποίος ήξερε και Ελληνικά και έλεγε: «‘Εάν δεν γίνει κανείς Έλληνας στο μυαλό και στην καρδιά, δεν μπορεί ποτέ να είναι σωστός Χριστιανός» , « Έως ότου ο άνθρωπος κατανοήσει το μέγεθος της αγάπης του Θεού γι Ατό, ο οποίος εσαρκώθει , έρχονται και επανέρχονται τα Χριστούγεννα, για να μας θυμίζουν ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος , προκειμένου να γίνει ο άνθρωπος κατά χάριν Θεός». Αυτό το οποίο τόνιζε και διδασκόταν τότε σε πανεπιστήμια της Αμερικής , ήταν ότι πρέπει να είναι κανείς Έλληνας στο μυαλό, δηλαδή να σκέπτεται Ελληνικά, να έχει εκλεπτυσμένη σκέψη να μπορεί να καταλαβαίνει το βαθύ νόημα του Ευαγγελίου και της σχέσεως Θεού και ανθρώπου και ανθρώπου και Θεού . Μάλιστα μερικοί Ρώσοι καθηγητές, έλεγαν , μα είναι δυνατόν να μας κάνεις Έλληνες; Όπως και Αμερικάνοι συνάδελφοι του, οι οποίοι όντως είχαν προσέλθει στην Ορθοδοξία, του έλεγαν μα γιατί πρέπει να είμαστε Έλληνες στο μυαλό για να είμαστε καλοί Χριστιανοί και δη καλοί Ορθόδοξοι; Και λέει, είναι αναγκαίον , γιατί ο Ελληνικός τρόπος σκέψης, είναι κάτι το μοναδικό στον χώρο του πολιτισμού και της παιδείας, κάτι που το χάνουμε αυτό σήμερα, χάνεται σήμερα η Ελληνική σκέψη από τα σχολεία μας , τα πανεπιστήμια μας, από μας τους Έλληνες, τους νεοέλληνες.
Ξέρετε τι ωραίο πράγμα είναι παντού όπου πηγαίναμε να λέμε ότι σκεπτόμεθα Ελληνικά , ότι διαλεγόμεθα Ελληνικά, ότι μπορούμε και εκφραζόμεθα με Ελληνικό τρόπο σκέψης και ζωής; Είναι πολύ σημαντικό, εγώ το έζησα όταν σπούδαζα στο εξωτερικό, καίτοι έκανα ποιό πρακτικές επιστήμες, Αρχαιολογία, Τέχνη και Ιστορία. Παντού έλεγαν, αυτό είναι Ελληνικό, η απηχεί Ελληνική σκέψη. Και το Ιερό Ευαγγέλιο το οποίο γράφτηκε στην Ελληνική, που ήταν η διεθνής γλώσσα της εποχής, έτσι οικονόμησε η πρόνοια του Θεού, για να μπορούν να διατυπωθούν αυτές οι αιώνιες αξίες της σχέσεως Θεού και κόσμου».
Η βαθιά προσέγγιση της γέννησης του Θεανθρώπου
«Είναι λοιπόν τα Χριστούγεννα μια γιορτή όχι απλώς για να συγκεντρωθούμε οικογένειες να φάμε , να χαρούμε ,να ψυχαγωγηθούμε, αλλά να ζήσουμε πνευματικά αυτή την συνταρακτική αλήθεια.
« Θεός ετέχθη άνθρωπος, ίνα ο άνθρωπος θεωθεί».
Οι παλαιότεροι πρόγονοι μας και γενικώς οι Π.Χ , έλεγαν « Θεός ανθρώπου ου μίγνυται» δηλαδή, ο Θεός δεν ανακατεύεται με τους ανθρώπους, στέκεται και τους βλέπει από ψηλά». Αυτή η αντίληψης έφυγε από τον ορίζοντα της σκέψεως, ο Θεός έγινε άνθρωπος για να γίνει ο άνθρωπος κατά χάριν Θεός. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, αν θυμηθούμε ότι και ο Αριστοτέλης έλεγε ότι ο άνθρωπος η ζεί με τον Θεό του η αν ζει χωρίς Θεό γίνεται θηρίο , ζει με τα θηρία, φαντάζεστε λοιπόν το μέγεθος της αξίας της Ελληνικής σκέψεως , αλλά το συνταρακτικό αυτό γεγονός ότι ο Θεός όχι απλώς συναναστρέφεται με τους ανθρώπους , αλλά προσέλαβε την ανθρώπινη φύση , για να αποκαταστήσει τον άνθρωπο στην αρχέγονη δόξα του.
Τα Χριστούγεννα λοιπόν είναι μια μεγάλη γιορτή, αλλά είναι και μια προσωπική γιορτή για τον καθένα μας. Έως ότου άνθρωπος καταλάβει ατό το μέγα γεγονός , αυτή τη θεϊκή δωρεά για τον καθένα μας χωριστά, έρχονται και θα επανέρχονται τα Χριστούγεννα για να μας θυμίζουν ότι ετέχθη ημίν Σωτήρ.
Θα ήθελα να ανακαλέσω στην μνήμη όσων μας ακούν το Ευαγγέλιον το κατά Λουκάν την ημέρα των Χριστουγέννων που διηγείται ο Ευαγγελιστής τα γεγονότα της γεννήσεως της κατά σάρκαν γεννήσεως του Ιησού Χριστού όπου λέει τα γεγονότα αυτά που ήταν θαυμαστά για τους ανθρώπους της εποχής.
Ότι ένα άστρο φώτιζε την φάτνη διαρκώς και ότι Άγγελοι ανεβοκατέβαιναν και έψαλαν το «Δόξα εν υψίστοις Θεό και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία».
Ούτε το ένα ούτε το άλλο το εφαρμόζουμε εμείς σήμερα και πρώτοι οι Χριστιανοί. Δεν υπάρχει επί της γης ειρήνη, πόλεμοι γίνονται και θα γίνονται. Δυστυχώς οι άνθρωποι δεν υπακούμε στο θέλημα του Θεού και δεν υπάρχει ευδοκία , δηλαδή ευτυχία, χαρά ανείπωτος μεταξύ των ανθρώπων, γατί δεν αγαπάμε τον συνάνθρωπο μας, γιατί ίσως δεν αγαπάμε ειλικρινά τον Θεό.
Και ταυτόχρονα ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, απέναντι λέει που ήταν οι βοσκοί και εθαύμαζαν όλα αυτά τα γεγονότα που έβλεπαν , πήγε αι τους είπε «ετέχθη ημίν Σωτήρ στο Βηθλεέμ χωρίο» και οι βοσκοί μέσα στη αθωότητα τους είπαν «διέλθωμεν δη έως βηθλεέμ και είδωμεν το ρήμα τούτο το γεγονός ότι ετέχθη ημίν Σωτήρ». Ο άνθρωπος μέσα στην απλότητα του που δεν έχει λογικοκρατία , πείθεται στον λόγο του Αγγέλου και λέει ας πάμε μέχρι την Βηθλεέμ να δούμε και μείς με τα μάτια μας το μεγάλο αυτό γεγονός.
Ε, ένα τέτοιο μικρό ταξίδι πνευματικό μπορούμε να το κάνουμε, να καταλάβουμε τι εστί Βηθλεέμ και να μεταβούμε κι εμείς πνευματικά και να δούμε την σάρκωση του Κυρίου και να ζήσουμε μετά του σαρκωθέντος Χριστού».
Η Εκκλησία.
« Η Εκκλησία δεν είναι μόνο κήρυγμα να ρθεις να σου πως θεολογίες, φιλοσοφίες , ιστορικά και άλλα πράγματα.
Η εκκλησία κυρίως είναι πράξη, ήδη 40 μέρες τώρα μετά την εορτή του Αποστόλου Φιλίππου που μπαίνουμε στην περίοδο των Χριστουγέννων και λέμε ότι ξεκινάει η νηστεία των Χριστουγέννων , με την υμνολογία , τις ακολουθίες που τελούνται καθημερινώς , εισάγει τον άνθρωπο βήμα βήμα , για να τον φτάσει μέχρι την 25η Δεκεμβρίου. Διότι οι αλλαγές στον άνθρωπο δεν γίνονται αυτόματα και θαυματουργικά , πρέπει ο άνθρωπος να το θέλει και να συμμετέχει για να αλλάξει εσωτερικά, ψυχικά.
Η εκκλησία σε διδάσκει μέσα από την λειτουργική της ζωή , αλλά δεν πάει ο κόσμος στην εκκλησία τακτικά και δεν πάει και κυρίως η νεολαία μας. Τι θα καταλάβει η νεολαία μας , τα παιδιά των 15-20-25 -30 ετών Χριστούγεννα , πάμε στην εκκλησιά επειδή είναι μεγάλη μέρα, να εκκλησιαστούμε, να φάμε όλοι μαζί, να πούμε χρόνια πολλά. Αυτό είναι το κοσμικό μέρος, το πνευματικό το εντελώς προσωπικό τι είναι αδελφέ για σένα τα Χριστούγεννα , τι θα ζήσεις και όταν θα περάσουν τα Χριστούγεννα τι θα μείνει στην καρδιά σου.
Θα μείνει Χριστός, θα μείνει ελπίδα, θα μείνει ζωή, η θα ξαναπέσουμε πάλι στην ίδια ρουτίνα , όπως είθισται και γίνεται μέχρι τώρα στην ζωή μας και όλα είναι ευθεία γραμμή.
Διαρκώς επισημαίνουμε ότι η κοινωνία μας ενώ θα έπρεπε εμείς να είμαστε ως Έλληνες και Ορθόδοξοι το αλάτι της γης, εμείς να νοηματοδοτούμε την ζωή των άλλων, εμείς δυστυχώς θέλουμε να εξευρωπαϊστούμε η να εξαμερικανιστούμε και νοθεύουμε την παράδοση μας που ναι ζωντάνια, παράδοση αιώνων με πράγματα του χθές και του προχθές που μας έρχονται από Αμερική η Ευρώπη και δεν καταλαβαίνουμε τι ζημιά κάνουμε στη νέα Ελληνική γενιά.
Παλιά μετείχε το παιδί στη λατρεία της εκκλησία και το χαιρόταν, αποκτούσε βίωμα, τώρα για να πας να μιλήσεις στα παιδιά, να κάνεις μια επίσκεψη σε ένα σχολείο , πρέπει να έχεις την έγκριση της Διευθύνσεως , του Υπουργείου, δυσκολέψαμε την ζωή μας δυστυχώς ».
Το τελετουργικό των ημερών.
« Γιορτάζουμε την 25η την κατά σάρκα γέννηση του Κυρίου μας και την επόμενη στις 26 έχουμε την σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου , δηλαδή ξαναλειτουργούμε για να τιμήσουμε την Θεοτόκο, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην σάρκωση του Κυρίου και εδώ δεν είναι ότι τιμάμε μόνο την Παναγία μας ως μητέρα Θεού, αλά τιμάμε πάλι την γυναικεία φύση και τον άνθρωπο , διότι η Παναγία άνευ όρων στον Ευαγγελισμό της είπε «Ιδού η δούλη του Κυρίου γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου». Δηλαδή στο αίτημα του Θεού ότι θα γίνει σκεύος εκλογής στα χέρια μου να γεννηθεί ο Χριστός, δεν είπε πως και γιατί , αλλά ιδού η δούλη Κυρίου, αυτό το αυθόρμητο της κινήσεως της ανθρωπίνης φύσεως προς τον Θεόν.
Τιμάμε την Παναγία μας την δεύτερη ημέρα με την λεγόμενη σύναξη αυτής και μετά στις 27, έχουμε την μνήμη του Πρωτομάρτυρος Αρχιδιακόνου Στεφάνου και ταυτόχρονα τιμάμε και την σφαγή των 14άρων χιλιάδων νηπίων που ο Ηρώδης έσφαξε γιατί έτσι νόμιζε ότι θα σφαγεί και ο νεοτευκτής Ιησούς Χριστός. Ο άνθρωπος όταν δεν καλλιεργηθεί, όταν δεν γίνει η ζωή του ποιο πνευματική, είναι θηρίο, φαντάζεστε τον Ηρώδη να σφάξει 14 χιλιάδες νήπια με την προοπτική ότι ο Ιησούς Χριστός θα είναι ο βασιλεύς τω Ιουδαίων , άρα είμαι εγώ ο βασιλεύς και θα μου πάρει την εξουσία. Φαντάζεστε την ανθρώπινη ματαιοδοξία, τον εγωισμό και όλα αυτά που ο άνθρωπος κάνει και δεν αφήνει τον εαυτό του να έχει ανοικτή επικοινωνία με τον Θεό του;
Φτάνουμε στην 1η του Ιανουαρίου όπου είναι μία μεγάλη Δεσποτική γιορτή, η Περιτομή του Κυρίου, 8 μέρες μετά την σάρωση του Κυρίου κατά τον Μωσαϊκό νόμο .Εμείς όμως τιμάμε και την μνήμη του Αγίου Βασιλείου, διότι εκείνη την ημέρα κοιμήθηκε ο Μέγας Βασίλειος , οπότε λέμε πρωτοχρονιά , αλλά ξεχνάμε ότι είναι και Δεσποτική γιορτή.
Αμέσως μετά περνάμε στα προεόρτια των Φώτων , όπου είναι τρία γεγονότα μαζί, ότι ο Χριστός εμφανίζεται για να βαπτισθεί κατά άνθρωπον, δηλαδή σέβεται τις εντολές που είχε δώσει πριν έρθει επί της γης ως άφθαρτος και λόγος του Θεού , δεύτερον μπαίνει στον δημόσιο βίο, διότι κηρύττει και λέει « Μετανοείτε ήγγικεν η Βασιλεία των Ουρανών» και το τρίτο, την ημέρα αυτή έχομε αποκάλυψη της Αγίας Τριάδος, ο Πατήρ του οποίου ακούγεται η φωνή « Ούτως εστίν ο υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα» και το τρίτο πρόσωπο της Αγίος Τριάδος , το οποίο κατεβαίνει ως περιστερά . Ενώ αργότερα την Πεντηκοστή βλέπουμε το Άγιο Πνεύμα ως πυρ , τώρα το βλέπουμε ως περιστερά, γιατί μετά τον κατακλυσμό , το περιστέρι έφερε κλάδον ελαίας στο Νώε, ότι πλέον έχει γίνει καταλαγή ουρανού και γης και μπορεί να συνεχιστεί η ζωή επί της γης. Για αυτό και κατεβαίνει ειρηνικό, χαρούμενο τω τρόπω εν είδη περιστεράς , επικάθεται επί των ώμων του Κυρίου και ο Κύριος ευθύς ανεβαίνει εκ του Ιορδάνου και έχουμε αυτά τα γεγονότα. Και η εκκλησία σήμερα εορτάζει στις 6 Ιανουαρίου τα Θεοφάνεια, την αποκάλυψη της Αγίας Τριάδος , την λεγόμενη Θεοσημεία και ταυτόχρονα τελείται ο αγιασμός των υδάτων. Το ίδιο επίσης κάνουμε και την παραμονή των Θεοφανείων , ο ίδιος αγιασμός είναι και τις δύο ημέρες και στις 7 του μηνός έχουμε την Σύναξη του Τιμίου Προδρόμου, επειδή είναι αυτός ο οποίος είναι το πρώτο πρόσωπο κατ άνθρωπον την ημέρα των Θεοφανείων κατά τη βάπτιση του Κυρίου μας. Είναι ωραίες γιορτές με νόημα πνευματικό, που αφορά τον καθένα μας προσωπικά και πρέπει έτσι να μάθουμε να τις ζούμε.
Όμως έχουμε μία διαρκώς αντιπολιτευόμενη κατάσταση , μόλις μπούμε στην νηστεία των Χριστουγέννων απ τα μέσα Νοεμβρίου, αρχίζει το εμπορικό γίγνεσθαι , πως θα προετοιμαστούμε για τα Χριστούγεννα, τι θα φάμε, τι θα πιούμε, τι θα αγοράσουμε, που θα πάμε εκδρομές , πως θα περάσουμε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά και το μυαλό του ανθρώπου το προσανατολίζουν προς άλλα, επίγεια, υλικά, πρόσκαιρα πράγματα και ο άνθρωπος δεν αφήνεται να ζήσει το πνευματικό μέρος όπως του αρμόζει. Φταίμε όμως κι εμείς που παγιδευόμεθα μέσα σ όλη αυτή την βιτρίνα, την φωταγωγία, λες κι αυτό θα φέρει τη χαρά στον κόσμο η την ευτυχία και όχι η χάρις του Θεού».
Το Φιλόπτωχο ταμείο της Μητροπόλεως και η συνεισφορά των πολιτών σε αυτό
«Η ανταπόκριση των ανθρώπων που βοηθούν το Φιλόπτωχο είναι σημαντικότατη και εκ καρδίας και εμείς γύρω στις 230 οικογένειες Χριστούγεννα και Πάσχα που κάνουμε αυτού του είδους τις συγκεντρώσεις, αντιπροσφέρουμε αυτά που κάποιοι άλλοι προσφέρουν . Μία ποσότητα κρεάτων 4-5 κιλών στην κάθε οικογένεια και 2 τσάντες τρόφιμα ποιότητας και αξίας, διότι ανταποκρίνεται ο κόσμος στο κάλεσμα μας . Συνήθως φτάνουμε τις 230-240 οικογένειες, αλλά επειδή και οι χορηγοί μας δεν θέλουν δημοσιοποιήσεις, περιορίζομαι μόνο εγώ σε ένα προσωπικό ευχαριστήριο γράμμα ως Μητροπολίτης και δεν δημοσιοποιούμε ούτε σε ποια σπίτια τα δίνουμε. Δεν είναι ωραία αυτά τα πράγματα, πρέπει να ακολουθούμε το Ευαγγελικόν μη γνώτω η δεξιά σου τι ποιεί η αριστερά σου και το αντίστροφον. ‘Έγραψε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης « να δίδεται όπου μπορείτε κι όταν έχετε και να μην έχετε στο μυαλό σας κάτι, γιατί ο πατήρ μου ο βλέπων τω κρυπτώ, αποδώσει υμίν εν των φανερώ», δηλαδή και ένα ποτήρι νερό να δώκεις στον άλλον, ο Θεός το ξέρει, γιατί είναι πανταχού παρόν και τα πάντα πληρών.
Είναι όπως λέμε « Έστι δίκης οφθαλμός, ός τα πανθ' ορά», θετικά κι αρνητικά και καλά, όμορφα και άσχημα και « ενί εκάστω δίδει , κατά την προαίρεση της καρδίας αυτού», για αυτό μακάριοι είναι όσοι έχουν την δύναμη να ευεργετούν τους άλλους, αλλά αθόρυβα, χωρίς να το προβάλλουν. Ευχαριστώ απ την καρδιά μου ως Μητροπολίτης όλες τις οικογένειες που μας στήριξαν και μπορέσαμε αυτές τις μέρες και ανταποκριθήκαμε στα αιτήματα κάποιων ανθρώπων που μας ζήτησαν βοήθεια. Ευχαριστώ όλους τους χορηγούς και τις κυρίες και τους κληρικούς και κάποιους λαϊκούς που ήρθαν και βοήθησαν 5 μέρες στο Φιλόπτωχο να ανταποκριθούμε και 23 Δεκεμβρίου ολοκληρώνεται το έργο αυτό, ούτως ώστε κάποιοι συνάνθρωποι μας να είναι ποιό χαρούμενοι από ότι θα ήταν τις ημέρες αυτές των εορτών με τα παιδιά τους και την οικογένεια τους . Εύχομαι σε όλους καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα , να ζήσουν τον Χριστό της εκκλησίας, τον αληθινό που σώζει, τον Σωτήρα και Θεό ημών και όχι τον χριστό του εμπορίου τον άχρηστο χριστό όπως συνήθως λέμε. Τους εύχομαι διαρκή την χαρά των Χριστουγέννων στο σπίτι τους και την καρδιά τους και καλό ευλογημένο το νέο έτος εν ειρήνη ευτυχία και ομονοία ».
Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης.