Η 22α Μαρτίου κάθε έτους έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως παγκόσμια ημέρα προβληματισμού για το νερό και της σημασίας του στην οικολογική ισορροπία, στην ανάπτυξη, την ποιότητα ζωής και τελικά στην ίδια την ύπαρξη της ανθρώπινης κοινωνίας σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στη Γη -κυρίως στις τριτοκοσμικές και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες- υποφέρει από την έλλειψη κατάλληλου νερού για ασφαλή πόση και γενικά ασφαλή κατανάλωση για κάλυψη βασικών αναγκών. Το πρόβλημα δεν εστιάζεται στην συνολική ποσότητα νερού όσο στην άνιση κατανομή των υδατικών πόρων σε σχέση με την κατανομή του πληθυσμού και άρα με τη ζήτηση. Η   ανισότητα αυτή -τηρουμένων των αναλογιών- παρατηρείται και στην Ελλάδα, σε μια χώρα στην οποία το πρόβλημα γίνεται συνεχώς οξύτερο λόγω και της κλιματικής αλλαγής αλλά και της μη ορθολογικής και άρα της μη αειφορικής διαχείρισης από τους αρμόδιους φορείς και πολίτες.

Σήμερα οι αντιλήψεις και οι πρακτικές έχουν αλλάξει διεθνώς έχοντας ξεφύγει από τη μονοδιάστατη εστίαση στη προσφορά νερού. Η έμφαση τίθεται πλέον κυρίως στη πρόληψη και αποφυγή των απωλειών (διαρροών) και στη διαχείριση της χρήσης και της ζήτησης. Δυστυχώς, στη χώρα μας και στα νησιά μας ειδικότερα, παρά τις όποιες μελέτες, δεν έχει ακόμα αποτυπωθεί στην πράξη μια τέτοια πρακτική που απορρέει από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Απόδειξη η δραματική υστέρηση σε ότι αφορά τις βασικές δράσεις για την εφαρμογή της εθνικής και κοινοτικής πολιτικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι δώδεκα χρόνια μετά την κοινοτική οδηγία για τα νερά, βρισκόμαστε ακόμα στο στάδιο της διαβούλευσης για τα σχέδια διαχείρισης των υδάτινων πόρων στα υδατικά διαμερίσματα της χώρας ενώ θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί η εφαρμογή προγραμμάτων και η λήψη των πρώτων μέτρων !..  

Η δημοτική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση και οι άλλοι τοπικοί φορείς πρέπει να συνεργαστούν και να συντονιστούν προκειμένου να υπάρξει μια συνεκτική και δυναμική πολιτική νερού με συνέπεια και συνέχεια σε βάθος χρόνου που θα περιλαμβάνει όχι μόνο κατασκευές έργων, πολλές φορές αντι-οικολογικών και αντι-οικονομικών και άρα αναποτελεσματικών, αλλά κυρίως κοινωνική ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση για την σωστή χρήση του νερού από τους κατοίκους των νησιών μας και εφαρμογή συστημάτων αποφυγής της σπατάλης. Το πρόβλημα είναι σύνθετο με διαστάσεις όχι μόνο τεχνολογικές και οικονομικές αλλά και περιβαλλοντικές, κοινωνικές, πολιτικές. Γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση η αρμοδιότητα διαχείρισης των υδάτινων πόρων έχει περάσει πλέον στα υπουργεία περιβάλλοντος.

Αναμφίβολα χρειάζονται επειγόντως νέοι κανόνες, κίνητρα, ενημέρωση και κοινωνική συμμετοχή. Η πρόκληση είναι μπροστά μας. Η ευθύνη και η πρωτοβουλία ανήκει πρωτίστως στις τοπικές ηγεσίες που πρέπει να αναλάβουν και να φέρουν εις πέρας το έργο της χάραξης και υλοποίησης μας ολοκληρωμένης πολιτικής προστασίας διαχείρισης ενός φυσικού πόρου κατ’ εξοχήν ανανεώσιμου όπως το νερό.

Ηλίας Μπεριάτος

Αντιπρόεδρος του ΔΣ