Του ΠΑΝΑΓΗ ΚΑΠΠΑΤΟΥ Βουλευτή ΝΔ Κεφαλονιάς και Ιθάκης

–Ένα νομοσχέδιο που βαθαίνει τον θεσμό της δημοκρατίας και τη σχέση των απανταχού Ελλήνων με τη μητέρα πατρίδα

Με 158 ψήφους από βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας υπερψηφίστηκε το νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης με τίτλο «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών». Το νομοσχέδιο κινείται σε τέσσερις άξονες που έρχονται να διαμορφώσουν ένα σύγχρονο εκλογικό πλαίσιο, το οποίο θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στον δημοκρατικό μας θεσμό, στοχεύοντας σε μια διαδικασία που θα είναι δίκαιη, διαφανής και προσβάσιμη για όλους. 

Ο πρώτος άξονας του νομοσχεδίου αφορά τον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας με την οποία εκλέγονται οι ευρωβουλευτές. Στο πλαίσιο αυτού του εκσυγχρονισμού, οι δηλώσεις υποψηφιοτήτων θα πραγματοποιούνται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ενώ, επιπροσθέτως, επανέρχεται το κώλυμα που υπάρχει για την υποψηφιότητα στις ευρωεκλογές ήδη εκλεγμένων βουλευτών της Βουλής των Ελλήνων. Ακόμη, γίνεται υποχρεωτική η πληρότητα των συνδυασμών, για την ανακήρυξή τους με 21 τουλάχιστον υποψηφίους και με 40% τουλάχιστον εκπροσώπηση από κάθε φύλο, και ενοποιούνται τα παράβολα συνδυασμού και υποψηφίων σε ένα ενιαίο παράβολο ύψους 20.000 ευρώ, το οποίο θα επιστρέφεται στον συνδυασμό εφόσον συγκεντρώσει τουλάχιστον 1,5% στις εκλογές, σε αντίθεση με το 3% που ίσχυε έως τώρα. 

Ο δεύτερος άξονας του νομοσχεδίου αποτελεί και τον βασικό του πυλώνα, αφού εισάγει τη δυνατότητα επιστολικής ψήφου για τις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα, εισάγοντας σαφώς και τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας. Η ουσία της μεταρρύθμισης είναι η παροχή της δυνατότητας στους απανταχού Έλληνες της διασποράς να ψηφίζουν από τον τόπο κατοικίας τους, τηρώντας παράλληλα τις βασικές συνταγματικές αρχές της αμεσότητας, της καθολικότητας και της μυστικότητας της ψήφου. 

Η επιστολική ψήφος, όμως, καλύπτει και άλλες κατηγορίες πολιτών, καθιστώντας έτσι την εκλογική διαδικασία πιο συμπεριληπτική. Έτσι, πλέον δίνεται δυνατότητα άσκησης εκλογικού δικαιώματος και σε άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένους αλλά και φοιτητές ή εποχιακά εργαζόμενους, που βρίσκονται μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, με μεγαλύτερη ευκολία. Για την ασφάλεια και το απαραβίαστο των διαδικασιών γίνεται χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών αλλά και αυστηρών όρων που θα πλαισιώνουν την εκλογική διαδικασία. Αναμφίβολα, οι παραπάνω παράμετροι θα λειτουργήσουν ενισχυτικά ως προς την αύξηση της συμμετοχής και την καταπολέμηση της αποχής στις επικείμενες ευρωεκλογές. 

Ο τρίτος άξονας του νομοσχεδίου αφορά την εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων. Συγκεκριμένα, παρατηρείται ένας κατά πολύ αυξημένος αριθμός εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους σε σύγκριση με τον αριθμό των ελλήνων πολιτών που κατοικούν στη χώρα. Για τον λόγο αυτό, μέσω μιας πρωτοποριακής διαδικασίας, θα διαγράφονται αρχικά, με χρήση των διαθέσιμων μητρώων του Δημοσίου, άτομα τα οποία απεβίωσαν, αλλά ο θάνατός τους δεν έχει δηλωθεί στις αρμόδιες αρχές λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως η μετανάστευσή τους στο εξωτερικό. Βασικά κριτήρια της διαδικασίας αυτής θα αποτελέσουν η ηλικία σε συνδυασμό με την έλλειψη υποβολής φορολογικής δήλωσης, την έλλειψη εν ισχύι διαβατηρίου και τη μη καταβολή σύνταξης. Έτσι, θα δοθεί η δυνατότητα στο εξής να υφίσταται μια εγκυρότερη μέτρηση της αποχής στις εκλογικές διαδικασίες. 

Ο τέταρτος άξονας του νομοσχεδίου έρχεται να ενισχύσει την προσβασιμότητα προς όλους, με διευκόλυνση τόσο της ίδιας της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία όσο και της ευκολότερης συμμετοχής τους στον προεκλογικό διάλογο, που παίζει καίριο ρόλο στη συμπερίληψη των απόψεών τους και στη διαμόρφωση της ψήφου. Προβλέπεται, λοιπόν, η πρόσληψη δεύτερου γραμματέα από αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής που είναι άτομα με αναπηρία. Δημιουργείται, επιπλέον, μητρώο προσβάσιμων χώρων στο ΥΠΕΣ, προκειμένου να χρησιμοποιούνται ως εκλογικά τμήματα, ενώ όλα τα προεκλογικά μηνύματα και οι συνεντεύξεις των πολιτικών αρχηγών που μεταδίδονται σε σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας, οφείλουν πλέον υποχρεωτικά να συνοδεύονται είτε από υποτιτλισμό είτε από διερμηνεία νοηματικής γλώσσας. 

Εν κατακλείδι, μπορούμε να μιλήσουμε για ένα ακόμη νομοσχέδιο της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το οποίο έρχεται να ενισχύσει τη συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες, όπως ήδη συνέβη με τον ν. 5044/2023 για την άρση όλων των περιορισμών στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος ελλήνων πολιτών από το εξωτερικό. Ένα νομοσχέδιο το οποίο αποτελεί άλλη μία έμπρακτη απόδειξη ότι αυτή η κυβέρνηση δεν φοβάται την πολυφωνία, αλλά αντιθέτως την επιδιώκει, ότι δεν φοβάται, ούτε πολεμά τη δημοκρατία, αλλά αντιθέτως την ενισχύει. Αποτελεί, όμως, και μια πρόκληση για όσους καταψήφισαν το νομοσχέδιο, καθώς θα βρεθούν απολογούμενοι ενώπιον των πολιτών, γιατί με την πράξη τους αυτή επιδιώκουν να τους αποκλείσουν από τη δημοκρατική τους έκφραση στην κάλπη. 

Αναμφίβολα, βέβαια, ο αληθινός και ουσιαστικότερος αντίκτυπος αυτής της νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι η δημιουργία ενός καλύτερου και πιο συμμετοχικού πολιτικού μέλλοντος για όλους αλλά και η δημιουργία του συναισθήματος της βαθύτερης σύνδεσης με την πατρίδα στους Έλληνες σε κάθε γωνιά της Γης. Μιας πατρίδας η οποία τους ακούει και υπολογίζει έμπρακτα τις σκέψεις, τις αγωνίες και τις επιθυμίες τους.

Π. Καππάτος στο «Π»: Νόμος για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές