Άλλωστε κατά την παρουσίας εκεί και όπως μπορείτε να διαπιστώσετε στις παρακάτω φωτογραφίες, υπήρχαν πολλοί τουρίστες που παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον το βίντεο (οπτικό υλικό από την Ρέα Αποστολίδου).

Και γενικότερα το ίδρυμα έχει προγραμματισμένες πολλές και άκρως ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις τόσο σε επίπεδο εκθέσεων όσο και σε επίπεδο συναυλιών.

Δείτε φωτογραφίες απο την έκθεση για τον σεισμό του 1953

{phocagallery view=category|categoryid=119}

Εκδηλώσεις

1) Σάββατο 28 Ιουλίου
Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς, στις 20.30
Παρουσίαση της έκδοσης του Ιδρύματος Φωκά-Κοσμετάτου
ΙΟΝΙΑ ΧΛΩΡΙΔΑ από τον ζωγράφο Παύλο Σάμιο
και έκθεση έργων του εμπνευσμένων από τις συλλογές φυτών του Βοτανικού Κήπου

2) Σάββατο 4 Αυγούστου
Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς, στις 21.00
Συναυλία της Ορχήστρας των Χρωμάτων
Προπώληση εισιτηρίων στο Ίδρυμα Φωκά-Κοσμετάτου, τηλ. 26710-26595

3) Κυριακή 5 Αυγούστου
Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς, στις 21.00
Συναυλία της Ορχήστρας των Χρωμάτων
Προπώληση εισιτηρίων στο Ίδρυμα Φωκά-Κοσμετάτου, τηλ. 26710-26595

Το Ίδρυμα

Σύντομο ιστορικό

Το Ίδρυμα Υιών Παναγή Φωκά-Κοσμετάτου δημιουργήθηκε το 1984 με κληροδότημα των αδελφών Σπυρίδωνος, Κοσμέτου και Νικολάου. Αρχικός σκοπός του Ιδρύματος ήταν η μετατροπή της οικογενειακής οικίας στο Αργοστόλι σε Μουσείο-Πινακοθήκη για την έκθεση των προσωπικών τους συλλογών και, εφόσον επαρκούσαν οι πόροι, η έκδοση ή επανέκδοση μελετών σχετικών με τα Επτάνησα και την Κεφαλονιά. Στη συνέχεια οι σκοποί διευρύνθηκαν προκειμένου το Ίδρυμα να ανταποκριθεί στις εξελίξεις της σύγχρονης εποχής και να αποτελέσει ένα δυναμικό και σύγχρονο περιβάλλον μάθησης για τους κατοίκους, και ιδιαίτερα τους νέους και τα παιδιά, της Κεφαλονιάς.

Οι δραστηριότητες του Ιδρύματος που αποβλέπουν στην επίτευξη αυτού του στόχου είναι η λειτουργία των Συλλογών, του τμήματος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, του τμήματος Δημιουργικής Απασχόλησης, του τμήματος Παιδικής Δανειστικής Βιβλιοθήκης, η εκδοτική δραστηριότητα, και η αξιοποίηση του Αρχείου. Στο πλαίσιο επέκτασης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και αξιοποίησης των ανοικτών μαθησιακών περιβαλλόντων, το Ίδρυμα δημιούργησε επίσης, σε αγροτική έκταση ιδιοκτησίας του που βρίσκεται στις παρυφές του Αργοστολίου, εκπαιδευτικό κήπο με φυτά χαρακτηριστικής μεσογειακής βλάστησης. Αυτός ο Εκπαιδευτικός Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς άρχισε τις δραστηριότητές του το 1998.

Όλες οι δραστηριότητες του Ιδρύματος λειτουργούν ανεξάρτητα η μία από την άλλη αλλά και συμπληρωματικά, π.χ. η λειτουργία της Παιδικής Δανειστικής Βιβλιοθήκης συνδυάζεται με την υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος για το βιβλίο αλλά και τα ίδια τα βιβλία αποτελούν χρήσιμο υλικό πληροφόρησης κατά την υλοποίηση διαφόρων προγραμμάτων, η συλλογή νομισμάτων του Μουσείου αποτελεί το έναυσμα για την υλοποίηση αντίστοιχου προγράμματος κ.λ.π.

Το Ίδρυμα, τέλος, διαθέτει Αρχείο το οποίο είναι στη διάθεση κάθε ερευνητή και περιλαμβάνει μια εξαιρετικά σημαντική συλλογή φωτογραφιών της προσεισμικής Κεφαλονιάς, μελέτες των αδελφών Κοσμετάτου και κάποια βιβλία. Η βιβλιοθήκη των αδελφών, πλούσια σε έργα επτανησιακής θεματολογίας, παραχωρήθηκε από τους ίδιους στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη, και το Διπλωματικό και Ιστορικό Αρχείο του Σπυρίδωνος Φωκά-Κοσμετάτου παραδόθηκε στα ΓΑΚ- Γενικά Αρχεία Κεφαλληνίας.

Το Κτίριο

Το Ίδρυμα Υιών Παναγή Φωκά-Κοσμετάτου βρίσκεται στην οδό Π. Βαλλιάνου 1 κοντά στην Κεντρική Πλατεία του Αργοστολιού. Στεγάζεται στην οικογενειακή οικία των αδελφών, που ξανακτίσθηκε σε πολύ μικρότερη κλίμακα το 1956 μετά την πλήρη καταστροφή της από το σεισμό του 1953 και την αποτέφρωσή της από την πυρκαγιά που ακολούθησε. Το κτίριο διατηρεί σε μεγάλο βαθμό στοιχεία της παραδοσιακής κεφαλονίτικης αρχιτεκτονικής, προσαρμοσμένα στις ανάγκες της νεότερης εποχής, και έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο. Σήμερα είναι διαμορφωμένο σε τρεις ενότητες: τις Συλλογές στο ισόγειο, τα Αρχεία στο υπόγειο, και την Γραμματεία στον όροφο. Στον περίβολο του κτιρίου παρουσιάζονται κάθε χρόνο οι περιοδικές εκθέσεις που διοργανώνει το Ίδρυμα.

Οι Συλλογές

Οι Συλλογές του Ιδρύματος Φωκά-Κοσμετάτου αποτελούν ένα μορφωτικό εκθεσιακό χώρο που απευθύνεται σε κάθε Κεφαλονίτη αλλά και σε κάθε επισκέπτη-περιηγητή.

Περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, έπιπλα της οικογένειας Φωκά-Κοσμετάτου των αρχών του 20ου αιώνα, λιθογραφίες των Joseph Cartwright ("Απόψεις στα Ιόνια Νησιά"), Edward Lear και Henry Cook, λιθογραφίες με παραδοσιακές ενδυμασίες των Ιονίων Νήσων και προσωπογραφίες.

Η συλλογή νομισμάτων και χαρτονομισμάτων, μικρό τμήμα της οποίας εκτίθεται, καλύπτει τα νομίσματα και χαρτονομίσματα που κυκλοφορούσαν στα Επτάνησα καθόλη τη μακρά ιστορία τους. Συγκεκριμένα, η συλλογή νομισμάτων έχει αντιπροσωπευτικά δείγματα από την αθηναϊκή και κορινθιακή δραχμή, τον ρωμαϊκό σόλιδο, το βυζαντινό νόμισμα και υπέρπυρο, το βενετσιάνικο δουκάτο, το αυστριακό τάλιρο κ.α., ενώ τα χαρτονομίσματα της συλλογής είναι καθαρά ελληνικά. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν όσα είναι επτανησιακής προέλευσης, από τα «κολονάτα» της Ιονικής Τράπεζας μέχρι και τις «δραχμές» της ιταλικής κατοχής.

Στον ίδιο χώρο λειτουργεί το Πωλητήριο, από όπου οι επισκέπτες μπορούν να προμηθευτούν τις εκδόσεις του Ιδρύματος καθώς και διάφορα άλλα είδη.
Οι Συλλογές είναι ανοικτές στο κοινό από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο.

Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς

Σύντομο ιστορικό

Ο Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς δημιουργήθηκε το 1998 με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Φωκά-Κοσμετάτου, στοχεύοντας στην ανάδειξη των αυτοφυών φυτών και την προώθηση περιβαλλοντικών προβληματισμών. Βρίσκεται δύο χλμ. από το κέντρο του Αργοστολίου και σήμερα καλύπτει 8 από τα 18 στρέμματα του κτήματος.

Η ανάγκη για τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού Βοτανικού Κήπου προήλθε από το γεγονός ότι, παρόλο που η Ελλάδα έχει την πλουσιότερη και πιο ποικίλη βλάστηση σε όλη την Ευρώπη, εντούτοις οι βοτανικοί κήποι-ερευνητικά κέντρα είναι ελάχιστοι (μόνο 15 – ενώ η Αγγλία έχει 77, η Γερμανία 78, η Ιταλία 54). Η ελληνική χλωρίδα απειλείται από τις πυρκαγιές, την οικιστική εξάπλωση, την υπερβόσκηση και τον τουρισμό. Είναι ανάγκη να μάθουμε πώς να συντηρούμε τα φυτά και πώς να τα χρησιμοποιούμε στα πλαίσια μιας αειφόρου ανάπτυξης.

Ο Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς, που από καιρό αναπτύσσει επιτόπια περιβαλλοντικά προγράμματα για τα παιδιά των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων του νησιού, συμβάλλει ουσιαστικά στην οικολογική ευαισθητοποίηση και την προστασία του περιβάλλοντος. Παράλληλα, με την κατάλληλη υποστήριξη (προς το παρόν χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το Ίδρυμα Φωκά-Κοσμετάτου και μικρές δωρεές από το Ηνωμένο Βασίλειο), θα μπορέσει να δημιουργήσει την αναγκαία υποδομή για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας στον τομέα της Βοτανολογίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, με την ανάπτυξη συνεργασιών και την ανταλλαγή επιστημονικού προσωπικού.

Η αρχική επέμβαση στο χώρο περιορίστηκε στην ανάδειξη της υπάρχουσας βλάστησης με την απομάκρυνση ξερών κλαδιών, ζιζανίων κ.λ.π., τη διάνοιξη μονοπατιών και τη δημιουργία ενός ρυακιού. Ακολούθησε η φύτευση βοτάνων σε συγκεκριμένο χώρο και ο εμπλουτισμός με άλλα μεσογειακά αυτοφυή φυτά.

Σταδιακά δημιουργούνται φυτοκοινωνίες όπως δάσος, μακία βλάστηση, φρύγανα, χορτολίβαδο, οι οποίες περιλαμβάνουν ειδικές συλλογές φυτών ανάλογα με τις χρήσεις τους από τον άνθρωπο στην ιατρική, τη μαγειρική, την ανθοκομική, την οικονομία κ.α. Έτσι ο Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς μελλοντικά θα παρουσιάζει «Βρώσιμα Φυτά», «Φυτά της Μυθολογίας», «Φυτά της Λαογραφίας» και άλλες συλλογές φυτών, μέσα από ειδικές διαδρομές.

Απώτερος στόχος και φιλοδοξία μας είναι η συλλογή αυτή των μεσογειακών φυτών να εκπαιδεύει, να διατηρεί και ταυτόχρονα να τέρπει.

Το 2008 δημιουργήθηκε μια μικρή τεχνητή λίμνη 500 κ.μ. Ο υδάτινος αυτός πόρος, που φυτεύεται με μεσογειακά υδροχαρή φυτά, θα διευρύνει και θα εμπλουτίσει τον επισκέψιμο χώρο του Κήπου αλλά και το περιεχόμενο των περιβαλλοντικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ταυτόχρονα λειτουργεί ως αποθετήρας νερού σε περίπτωση πυρκαγιάς.

Δραστηριότητες, συνεργασίες και ερευνητικά προγράμματα
Καθοριστική για το μέλλον του Κήπου υπήρξε η συνεργασία που άρχισε το 2004 με το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. (Εθνικό Ινστιτούτο Αγροτικής Έρευνας) στη Θεσσαλονίκη, και με την τακτική ερευνήτρια και υπεύθυνη του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων (ΒΒΚΚ), Δρ. Ελένη Μαλούπα, από όπου λαμβάνει επιστημονική υποστήριξη. Ο Κήπος εμπλουτίστηκε με σπάνια και ενδημικά φυτά, σπόρια ή βολβούς τα οποία συνέλεξε επιτόπου ομάδα με επικεφαλής τον συνεργαζόμενο ταξινόμο του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων Δρα Νίκο Κρίγκα. Τα σπόρια πιστοποιήθηκαν ταξινομικά και αναπαράχθηκαν στο Εργαστήριο Προστασίας και Αξιοποίησης Αυτόφυτων και Ανθοκομικών Ειδών του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. στη Θεσσαλονίκη. Κατόπιν επιστράφηκαν πιστοποιημένα στο Βοτανικό Κήπο στην Κεφαλονιά όπου και φυτεύτηκαν.

Η συνεργασία αυτή με το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. και τον ΒΒΚΚ επέτρεψε στον Βοτανόκηπο Κεφαλονιάς να μεταμορφωθεί σταδιακά σε πραγματικό Βοτανικό Κήπο αφιερωμένο στη διάσωση των ενδημικών, σπανίων και απειλούμενων φυτών των Ιονίων Νήσων. Είναι μέλος του υπό σύσταση Εθνικού Δικτύου Βοτανικών Κήπων Ελλάδας, το οποίο θα συντάξει εθνικό σχέδιο δράσης για τη διατήρηση της ελληνικής χλωρίδας. Στα πλαίσια του δικτύου αυτού ο Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς θα καλύπτει τη χλωρίδα των Ιονίων Νήσων αλλά και της Δυτικής Ελλάδας.

Ένα εξειδικευμένο ερευνητικό πρόγραμμα, που ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2006, αφορούσε τη συστηματική ταυτοποίηση αυτοφυών και ενδημικών φυτών μέσα στο ίδιο το περιβάλλον του Βοτανικού Κήπου Κεφαλονιάς. Συγκεντρώθηκαν δείγματα (περίπου 300) από την Βιολόγο κ. Παρθενόπη Παρχαρίδου, τα οποία φωτογραφήθηκαν και αποξηράνθηκαν, για να ταυτοποιηθούν ταξινομικά από το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και να αποτελέσουν στη συνέχεια το πρώτο υλικό για το Ερμπάριο (Herbarium) του Βοτανικού Κήπου Κεφαλονιάς. Το υλικό αυτό θα δημοσιεύτηκε σε τόμο / λεύκωμα, που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο 2011, με τίτλο «ΙΟΝΙΑ ΧΛΩΡΙΔΑ – από τις συλλογές του Βοτανικού Κήπου Κεφαλονιάς» και διατίθεται από το πωλητήριο του Ιδρύματος.

Μελλοντικοί στόχοι

Το Ίδρυμα Φωκά-Κοσμετάτου προγραμματίζει την σταδιακή κάλυψη των υπόλοιπων στρεμμάτων της έκτασης, εμπλουτίζοντας τη βλάστηση με περισσότερα είδη φυτών και διευρύνοντας τις δραστηριότητες του Βοτανικού Κήπου, ώστε να υπάρξει επιστημονική ανάπτυξη μέσω της δημιουργίας Ερμπάριου και Τράπεζας Σπορίων και Βολβών, συντήρηση των απειλούμενων φυτών, και ανταλλαγή ειδικών επιστημόνων και εκπαιδευτών.

Άμεση προτεραιότητα στους στόχους μας έχει επομένως η κτιριακή κάλυψη και η προμήθεια του κατάλληλου επιστημονικού και άλλου εξοπλισμού. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δημιουργία ενός κέντρου πολλαπλών χρήσεων 500 τ.μ. το οποίο θα διαθέτει χώρο εκθέσεων και διαλέξεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, επιστημονικών δραστηριοτήτων, εντευκτήριο και πωλητήριο. Επίσης σχεδιάζεται νέα πρόσβαση από τη δυτική πλευρά του Κήπου, με άνετο χώρο στάθμευσης.

Το κτίριο αυτό, πέρα από τις ανάγκες του Βοτανικού Κήπου, θα καλύψει και ανάγκες συνεδριακών συναντήσεων, που σήμερα δεν μπορούν να φιλοξενηθούν στο νησί. Το υφιστάμενο μικρό υπαίθριο θέατρο υποδέχεται ήδη διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις σε ένα χώρο μοναδικής αισθητικής και λειτουργικότητας. Με τη δημιουργία του νέου κτιρίου, οι δραστηριότητες αυτές θα μπορέσουν να επεκταθούν και κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Το δ.σ. του Ιδρύματος

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ελένη Κοσμετάτου
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αθανάσιος Αυγερινός
ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Σπύρος Κοσμετάτος
ΤΑΜΙΑΣ: Παρασκευή Βασάλα
ΜΕΛΗ: Αντώνιος Ανανιάδης
Μάκης Βιλάνδος
Γρηγόριος Πανταζάτος