Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι”στον Inkefalonia 103,9 και στον Γιώργο Χαλαβαζή, μίλησε η Πέγκυ Καραμπάτου σύμβουλος ψυχικής υγείας-φιλόλογος και συγγραφέας που,ζεί και εργάζεται στην Γερμανία και έλκει την καταγωγή της από την Κεφαλονιά και δή από τα Φάρσα και την Μάνη.

Με συγκίνηση και νοσταλγία για την Κεφαλονιά,ξεδίπλωσε τα της εμπειρίας της σχετικά με τις νέες περιστάσεις που ζούμε με την πανδημία του Covid-19 και που δημιουργούν μία νέα πραγματικότητα που μας επηρεάζει σε πολλά επίπεδα.

Η Πέγκυ Καραμπάτου αναφέρθηκε στα “κλειδιά” που πρέπει να διαθέτουμε για να μη διαταραχτεί η κοινωνικοσυναισθηματική μας κατάσταση.

Συνοπτικά:

Για το πόσο έχει επηρεάσει την ψυχολογία των ανθρώπων η πανδημία και τα παρεπόμενα της,η Πέγκυ Καραμπάτου στάθηκε στην απαγόρευση (lockdown)που ακόμη και ως λέξη προκαλεί αρνητισμό,ήτοι δυσφορία,λέγοντας χαρακτηριστικά: “'Εχουμε ένα παγκόσμιο γεγονός το οποίο απειλεί την ζωή μας και συγχρόνως μία απαγόρευση η οποία μας περιορίζει την ελευθερία για να μας προστατεύσει. Αυτό είναι αντιφατικό ,όμως ήταν η μοναδική επείγουσα λύση για την επιστήμη.'Επρεπε να μας περιορίσουν για να κερδηθεί χρόνος και να ανακτήσουμε τις δυνάμεις μας. Φυσικά και επηρεάζεται η ψυχολογία μας,μας έχει κουράσει αυτή η κατάσταση και έχουμε περάσει από τον φόβο για την ζωή μας, το πρώτο συναίσθημα όταν ξεκίνησε η πανδημία ,στον θυμό”.

Στην ερώτηση εάν ο θυμός συνδέεται με τα οικονομικά προβλήματα που έχουν προκύψει λόγω των περιορισμών,απάντησε: “Κάθε οικονομική δυσκολία επιβαρύνει την ψυχολογία μας, τώρα αυτό συμβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο. Βλέπουμε όμως ότι υπάρχουν και ανισότητες,υπάρχουν επαγγέλματα τα οποία συνεχίζουν την δυναμική τους και είναι και κερδοφόρα και υπάρχουν επιχειρήσεις που έχουν πληγεί. Το θέμα είναι τι θα γίνει μετά από όλο αυτό”.

Όσον αφορά το πως χειριζόμαστε την καθημερινότητα μας στην περίοδο της απαγόρευσης, επεσήμανε ότι το βασικό είναι να αποδεχθούμε αυτό που συμβαίνει για να ανταπεξέλθουμε όσο το δυνατόν καλύτερα στον προσωπικό μας χώρο. Δεν είναι εύκολο,στην περίπτωση όμως που το έχουμε αποδεχθεί πρέπει να δομήσουμε την καθημερινότητα μας με προτεραιότητες και αναγκαιότητες και να μην ξεφεύγουμε. Δηλαδή τι μας είναι απαραίτητο και τι όχι. Ας επιμεληθούμε τον εαυτό μας και ας απολαύσουμε τον καφέ μας με τους δικούς μας στο σπίτι αφού δεν μπορούμε να το κάνουμε έξω. Πρέπει να νιώθεις καλά με το σώμα σου για να νιώθεις καλά και με την ψυχή σου. Κάποιοι που εγκαταλείπουν τον εαυτό τους,πέφτουν και σε κατάθλιψη. Η απαγόρευση τον χειμώνα,είναι πιο δύσκολη από το Καλοκαίρι.

Για το πως εντοπίζεται και από ποιούς το πρόβλημα της κατάθλιψης,η Πέγκυ Καραμπάτου είπε:”Κάθε δυσκολία πειράζει την ψυχή μας και μας θέτει εκτός ισορροπιών, το θέμα είναι τι είναι κατάθλιψη και τι είναι θλίψη. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα και υπάρχουν και πολλές μορφές κατάθλιψης.

Όταν υπάρχει αυτοδιάθεση για κατάθλιψη και με όλα αυτά που συμβαίνουν με την πανδημία,με τον εγκλεισμό,με τον φόβο,με τα οικονομικά προβλήματα ,η κατάθλιψη γίνεται όλο και πιο νοσηρή. Θεωρούμε καταθλιπτικό αυτόν που κάθεται στον καναπέ,μετά στο κρεβάτι του και πάλι στον καναπέ και δεν κάνει τίποτα και εδώ είναι η μεγάλη παγίδα. Κατάθλιψη σημαίνει και ότι κάποιος γίνεται σιγά σιγά επιθετικός,κατάθλιψη σημαίνει γελάω μπροστά σου και όταν μένω μόνος κλαίω σαν μικρό παιδί,κατάθλιψη σημαίνει πολλά πράγματα. Υπάρχουν κάποιοι βασικοί πυλώνες στην ψυχολογία που ερμηνεύουν την κατάθλιψη, όμως αυτός που νιώθει ότι έχει γίνει ένας άλλος άνθρωπος πρέπει να ζητήσει βοήθεια. Πρέπει να είναι συνειδητοποιημένος. Η αλλαγή συνήθως εντοπίζεται απο την οικογένεια,η από συνεργάτες ,είναι λίγοι αυτοί που θα καταλάβουν ότι έχουν αλλάξει μέσα τους και ακόμα λιγότεροι αυτοί που θα έχουν το θάρρος να ομολογήσουν ότι χρειάζονται βοήθεια”.

Για τους ηλικιωμένους και τα μικρά παιδιά στην περίοδο του εγκλεισμού,τόνισε ότι πρόκειται για δύο ιδιαίτερες ηλικιακές ομάδες ,οι μικροί και οι μεγάλοι φίλοι,τα μικρά και τα μεγάλα “παιδιά”. Όσον αφορά τους ηλικιωμένους ,αυτός ο ιός πλήττει κυρίως τους ευάλωτους και ευάλωτος δεν είναι μόνο αυτός που νοσεί αλλά και ο ηλικιωμένος και ειδικά αυτός που είναι μόνος του ,γιατί δεν έχουν όλοι την πολυτέλεια να έχουν έναν άνθρωπο. Όταν ξεκίνησε και η απαγόρευση από νομό σε νομό ,κάποιοι δεν μπόρεσαν να είναι κοντά τους.Στα χωριά είναι πιο εύκολα ,υπάρχει ενδιαφέρον από τους συντοπίτες ,νοιάζεται ο ένας τον άλλον. Βασικά οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να μιλούν και να τους μιλάνε,όσοι είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία επικοινωνούν με τους δικούς τους.

Όσον αφορά τούς γονείς και τα μικρά παιδιά που μένουν στο σπίτι,εδώ μπαίνει και η τελεργασία και η τηλεκπαίδευση, που δεν μπόρεσε να τα αποφύγει σχεδόν κανείς. Ξαφνικά όλοι έπρεπε να συνυπάρχουν και να συνεργάζονται. Ήταν πολύ δύσκολο για πάρα πολλές οικογένειες. Υπήρχε μία άλλη δομή στην καθημερινότητα τους και ξαφνικά όλα έπρεπε να γίνουν κάτω από την ίδια στέγη. Υπήρξαν αντιπαραθέσεις και κάποιες οικογένειες χρειάστηκαν πολύ χρόνο για να προσαρμοστούν. Έχουν γίνει πολλά λάθη και στον τομέα της τηλεκπαίδευσης ,αλλά και στον τομέα της τηλεργασίας. Στην Γερμανία έχουν εξοικειωθεί πολύ νωρίτερα στην τηλεργασία ,γιατί το κράτος δίνει την δυνατότητα στην μητέρα με μικρό παιδί να εργάζεται από το σπίτι,όπως υπάρχουν και επαγγέλματα που μπορείς να τα κάνεις από το σπίτι και να μην είσαι πάντα στο γραφείο. Η εξοικείωση των ανθρώπων του εξωτερικού με την τεχνολογία είναι πιο προχωρημένη και στα σχολεία,υπάρχει το λάπτοπ κ.λ.π.Βέβαια όσον αφορά την τηλεκπαίδευση έγιναν και στην Γερμανία τραγικά λάθη,δεν ήταν η ύλη όπως έπρεπε, οι εκπαιδευτικοί δεν ήταν όλοι σε ηλικία που να μπορούν να ανταποκριθούν ανάλογα και υπήρχαν προβλήματα.

Για τις διαπροσωπικές σχέσεις και πανδημία,είπε αυτολεξεί,”Από την στιγμή που αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε για τις διαπροσωπικές σχέσεις πάει να πεί ότι μας έχει προβληματίσει κάτι.Ας σκεφτούμε τι έχει αλλάξει σε εμάς σε σχέση με τους άλλους για να καταλάβουμε πως έχουν διαμορφωθεί αυτές οι σχέσεις μας .Ευτυχώς ο άνθρωπος στα πλαίσια της αυτοάμυνας φέρει έναν μηχανισμό από την φύση του για να αυτοθεραπεύεται ,λέγεται λήθη,που σημαίνει ξεχνώ. Αν δεν ξεχάσεις,δεν μπορείς να προχωρήσεις μπροστά. Πρέπει να ξεχάσεις τον πόνο,τον θρήνο,την απογοήτευση και να προχωρήσεις μπροστά. Όσο πιο κοντά θα είμαστε για να ανακτήσουμε ένα μεγάλο κομμάτι της παλιάς μας ζωής,γιατί δεν θα ξαναείναι όλα όπως πρώτα,τόσο πιο γρήγορά θα φτάσουμε στο σημείο να μην φοβόμαστε και για να μην φοβόμαστε πρέπει να νιώθουμε σίγουροι.”

Για την ενδοοικογενειακή βία στην περίοδο του εγκλεισμού, ανέφερε ότι είναι ένα τεράστιο ζήτημα και μία πληγή στην οποία δεν έχει δοθεί ακόμη η δέουσα προσοχή απο κάποιες χώρες ,ενώ από την αρχή του εγκλεισμού υπήρξε έξαρση της ενδοοικογενειακής βίας.Δεν είναι εύκολο να είσαι στον ίδιο χώρο με τον θύτη σου και τον βασανιστή σου και στον εγκλεισμό αυτό ήταν αναπόφευκτο. Δεν μπορούσαν κάποιοι και να το αναφέρουν παρόλο που υπάρχουν κάποια τηλέφωνα γραμμή sos ,15900 κ.λ.π,αλλά δεν απαντούν εύκολα,κάποιοι επίσης διστάζουν να προσφύγουν σε συγγενείς η φίλους για να τους προστατεύσουν,Είναι μία νοσηρή κατάσταση και στην πραγματικότητα τώρα με τον εγκλεισμό δεν ξυπνάει κανείς και σκέφτεται ότι σήμερα θα βιαιοπραγήσω,ήταν κάτι που προϋπήρχε και τώρα επιδεινώθηκε. Είπε δε χαρακτηριστικά, “Θέλει μεγάλη προσπάθεια να προσπαθήσεις να σταματήσεις όλο αυτό το νοσηρό που σου συμβαίνει,τις περισσότερες φορές το θύμα φοβάται σε άλλες περιπτώσεις έχει συνηθίσει. Ακούγεται κάπως το συνηθίσει,όμως η συνήθεια είναι η πιό δυνατή απ'όλα. Κι αυτό είναι μία πολύ κακιά συνήθεια. Υπάρχει και ελπίδα σ αυτά τα άτομα,πως θα αλλάξει ο άνθρωπος που τούς πονάει,όμως για να αλλάξει κάποιος,πρέπει να το θέλει και τις περισσότερες φορές δεν θέλει να αλλάξει, η δεν τον βολεύει να αλλάξει.

Πρέπει βασικά να μην φοβάσαι για να ξεφύγεις απο τον βασανιστή σου.ο φόβος είναι μεγάλη τροχοπέδη για όλα μας ακόμα και για τις αποφάσεις τις απλές. Πρέπει να έχεις ανθρώπους που να σε υποστηρίζουν,υπάρχουν κάποιοι που δεν έχουν κανέναν η που ντρέπονται να μιλήσουν γι αυτό. Συνήθως τα θύματα έχουν υποστεί βία από την παιδική τους ηλικία,μία γυναίκα που βιώνει βία στον γάμο της ,έχει υποστεί βία και ως παιδί από το σπίτι της και το θεωρεί ως φυσιολογικό. Υπάρχουν επίσης γυναίκες με χαμηλή αυτοεκτίμηση που δεν έχουν και την οικονομική δυνατότητα να είναι ανεξάρτητες. Το πρόβλημα είναι η ίδια η κοινωνία που βλέπει και παρακολουθεί ενδοοικογενειακή βία ακόμη και σε παιδιά και δεν μιλάει. Αυτά συνήθως συμβαίνουν σε μικρές κοινωνίες. θα είχαμε σώσει πολλούς ανθρώπους αν είχαμε ανοίξει το στόμα μας.Η μαγική λέξη είναι παιδεία γι αυτούς που είναι θύματα.Όσο αφήνουν να επαναλαμβάνεται το πρόβλημα τους,τόσο θα αυξάνεται αυτό το πρόβλημα”.

Όσον αφορά την διαχείριση της πανδημίας από άλλες χώρες σε σχέση με την Ελλάδα,η Πέγκυ Καραμπάτου είπε: “Όταν ξεκίνησε η πανδημία όλοι ψάξαμε να βρούμε λύσεις και εκτός συνόρων, να ενημερωθούμε και να κάνουμε συγκρίσεις,ακόμη και με τους ανθρώπους μου που είναι διάσπαρτοι. Είδαμε ότι καλούμαστε να το διαχειριστούμε όλοι το ίδιο,αλλά το DNA του κάθε λαού δεν είναι το ίδιο.Το DNA του ¨Ελληνα είναι διαφορετικό. γνωρίζουμε ότι η Γερμανία έχει τις περισσότερες ΜΕΘ ανά τον κόσμο,αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Έλλάδα που έχει λιγότερες ,δεν έχει αξιόλογους επιστήμονες και ιατρικό προσωπικό. Το απέδειξε στο πρώτο κύμα της πανδημίας που πήγαμε και πάρα πολύ καλά σε σχέση με άλλες χώρες. Κάποια στιγμή όμως το χάσαμε όλοι μας. Ακόμα και στην Γερμανία που πρίν μερικές μέρες ξεκινήσαμε με μία πιό σκληρή απαγόρευση η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Ιανουαρίου. Τις περιορισμένες ώρες τα sms,δεν τα είχαμε,δεν θα τα έχουμε,γίνονται κάποιες αταξίες από κάποιους που δεν δέχονται να τηρήσουν τα μέτρα,υπάρχουν αρνητές της μάσκας κ.λ.π,τελικά είμαστε όλοι μας μοναδικά διαφορετικοί στην σύνθεση μας. Με κάποιους ταιριάζουμε,με κάποιους μοιάζουμε,με κάποιους μπορούμε ,με κάποιους όχι. Τα βιώματα μας εξίσου δεν είναι τα ίδια και η αντιμετώπιση τους είναι εξίσου ανόμοια. Όπως υπάρχει αυτός που πιστεύει στον ιό,υπάρχει και ό άλλος που δεν πιστεύει,το θέμα είναι ο ένας να μην γίνεται επικίνδυνος για τον άλλον”.

Όσον αφορά την τάση για μετανάστευση,η Πέγκυ Καραμπάτου ανέφερε ότι η τελευταία οικονομική κρίση που ξέσπασε στην χώρα μας δημιούργησε μία τεράστια έξοδο μεταναστών με πτυχία,έχασε τους καλύτερους επιστήμονες της η Ελλάδα γιατί δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν οικονομικά ,όμως δεν είναι τόσο εύκολα τώρα τα πράγματα όσο πρίν απο την στιγμή που υπάρχουν και οι ροές μεταναστών προς την Ευρώπη. Υπερτόνισε δε, “Προσωπικά από εκεί που κατάγομαι,εκεί ανήκω,εύχομαι να επιστρέψω στην Ελλάδα και όχι ως γιαγιά,δεν αποθαρρύνω κανέναν να βγεί στο εξωτερικό,αλλά ας δώσουμε μία ευκαιρία στους νέους μας επιστήμονες όταν τελειώσει η πανδημία να τούς κρατήσουμε στην όμορφη πατρίδα μας γιατί τους χρειαζόμαστε,είναι η ελπίδα μας και η νέα γενιά της πραγματικότητας.

Κλείνοντας ευχήθηκε καλά Χριστούγεννα σε όλο τόν κόσμο στην Κεφαλονιά,ανοίγοντας μία νοερή αγκαλιά για να χωρέσει κάθε σπιθαμή του νησιού.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη

{https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-103-9-664416624}