Δρ. Αντώνης Μαγουλάς: Ένας Κεφαλονίτης στο τιμόνι του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ)
Διορισμός του Δρ. Αντώνη Μαγουλά στη θέση Διευθυντή του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ)
Ανακοινώθηκε την Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 202 (ΦΕΚ 79 ΥΟΔΔ /5.2.2021, σελ. 307-308) ο διορισμός του νέου Διευθυντή του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Ο Δρ. Αντώνης Μαγουλάς έχει καταγωγή από την Κεφαλονιά, από την πλευρά της μητέρας του από τα Μαρκάτα Πυλάρου και από την πλευρά του πατέρα του από τα Κοριάννα της Λειβαθούς, όπου και μεγάλωσε. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο «Βαλλιάνειο Γυμνάσιο Κεραμειών» και κέρδισε το βραβείο «Θησέως Τζαννετάτου», για τον καλύτερο αποφοιτήσαντα από αυτό, το 1975. Σπούδασε βιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, παίρνοντας δύο φορές υποτροφία του ΙΚΥ κατά τη διάρκεια των σπουδών του.
Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα στην «πληθυσμιακή και θαλάσσια βιολογία» από το Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (ΠΚ), με επιβλέποντα τον διακεκριμένο καθηγητή Λευτέρη Ζούρο και με υποτροφίες από το Ερευνητικό Κέντρο Κρήτης (ΕΚΕΚ) και το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης (ΙΘΑΒΙΚ). Το 1990 κέρδισε το βραβείο «Ξανθόπουλου – Πνευματικού» για την καλύτερη διδακτορική διατριβή τού έτους στη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΠΚ. Παρακολούθησε στη συνέχεια κύκλους επιμόρφωσης / εξειδίκευσης στη Γάνδη του Βελγίου και στο Southampton της Αγγλίας, με υποτροφίες από τη Βελγική κυβέρνηση και το Βρετανικό Συμβούλιο, αντίστοιχα.
Υπήρξε μέλος του του ΙΘΑΒΙΚ από την ίδρυσή του, το 1987, και επικεφαλής της ομάδας γενετικής σε αυτό. Με αυτή του την ιδιότητα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αλματώδη ανάπτυξη του Ινστιτούτου και την καθιέρωσή του στο προσκήνιο της θαλάσσιας έρευνας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Έχει διατελέσει διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας και Γενετικής (ΙΘΑΒΙΓ, 2005 – 2012) και του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ, 2013 - 2018), στο ΕΛΚΕΘΕ, τα οποία πέτυχαν εξαιρετικές αξιολογήσεις από διεθνείς επιτροπές κριτών κατά τη διάρκεια της διεύθυνσής του. Κατά τις αντίστοιχες περιόδους υπήρξε μέλος του ΔΣ του ΕΛΚΕΘΕ, χρηματίζοντας και αντιπρόεδρος αυτού σε δύο διαφορετικά χρονικά διαστήματα.
Με τη διδακτορική του διατριβή εισήχθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα η χρήση μοριακών προσεγγίσεων (γενετική, γονιδιωματική), για τη μελέτη φυσικών και εκτρεφόμενων θαλάσσιων ζωικών πληθυσμών. Ο Α. Μαγουλάς έκτοτε είχε σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της περιβαλλοντικής έρευνας στη χώρα μας με τη χρησιμοποίηση αυτών των σύγχρονων μεθόδων, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην υιοθέτηση ολοκληρωμένων προσεγγίσεων στη μελέτη των οικοσυστημάτων και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Πρόσφατα έπαιξε ενεργό ρόλο για την εισαγωγή της θαλάσσιας βιοτεχνολογίας στο ΕΛΚΕΘΕ και την προώθηση της γαλάζιας ανάπτυξης στη χώρα μας, με κύριο εργαλείο την Εθνική Υποδομή «Κέντρο για τη μελέτη και τη βιώσιμη εκμετάλλευση των θαλάσσιων βιολογικών πόρων» (ΚΕΘΑΠ-CMBR), στην οποία είναι συντονιστής. Η Υποδομή αυτή έχει ενταχθεί στον “Εθνικό Οδικό Χάρτη των Ερευνητικών Υποδομών”, χρηματοδοτήθηκε πρόσφατα με 4 εκατομμύρια ευρώ (ΕΠΑνΕΚ, 2014-2020) και συμπεριλαμβάνει όλους τους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς της Κρήτης και επιπλέον Τμήματα από τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Αιγαίου.
Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 90 εργασίες σε διεθνή περιοδικά με κριτές, καθώς και 6 κεφάλαια σε βιβλία. Συμμετείχε ή συμμετέχει συνολικά σε περισσότερα από 60 ανταγωνιστικά ερευνητικά έργα (RTD, Research, Technology and Development), με συνολική εξωτερική χρηματοδότηση περ. 23.000.000 €. Ως διευθυντής του ΙΘΑΒΒΥΚ και μέλος του ΔΣ του ΕΛΚΕΘΕ είχε ενεργό συμμετοχή στην ίδρυση της πρώτης εταιρείας spin-off στο ΕΛΚΕΘΕ (Aquatic Biologicals).
Είναι μέλος του Περιφερειακού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας Κρήτης (ΠΣΕΚ-Κ) από το 2017 και μέλος της τρέχουσας συμβουλευτικής ομάδας εργασίας της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ), για τον τομέα «Περιβάλλον, βιώσιμη ανάπτυξη και κυκλική οικονομία».
To Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) αποτελεί τον μεγαλύτερο φορέα για τη θαλάσσια έρευνα στην ανατολική Μεσόγειο. Υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Έχει εγκαταστάσεις στην Αττική, την Κρήτη και τη Ρόδο. Απασχολεί περισσότερους από 600 εργαζομένους, από τους οποίους οι 100 περίπου είναι ερευνητές. Περιλαμβάνει στη δύναμή του τρία ερευνητικά ινστιτούτα (Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών, Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας), δύο ενυδρεία (Κρήτης και Ρόδου), τρία ερευνητικά σκάφη (Αιγαίο, Φιλία, Αλκυών), καθώς και υποβρύχια οχήματα τηλεχειρισμού. Διαθέτει ερευνητικές υποδομές εθνικής σημασίας, όπως συστήματα περιβαλλοντικής παρακολούθησης (π.χ. σύστημα ΠΩΣΕΙΔΩΝ, συστήματα περιβαλλοντικών, αλιευτικών και γονιδιωματικών παρατηρήσεων), συστήματα καταγραφής και ανάλυσης δεδομένων, εγκαταστάσεις πειραματικών υδατοκαλλιεργειών, εργαστήρια και εξελιγμένο εξοπλισμό γενετικής και γονιδιωματικής έρευνας, κλπ. Κύρια αποστολή του ΕΛΚΕΘΕ είναι η διεξαγωγή διεπιστημονικής έρευνας, βασικής και εφαρμοσμένης, σε διάφορα επιστημονικά πεδία που σχετίζονται με τα υδάτινα οικοσυστήματα και τη διεπαφή μεταξύ υδρόσφαιρας και ατμόσφαιρας.