Ένα είδος προφητείας

 

Οι γέροι χωριάτες λένε

ότι μοιάζω στον παππού μου στη νιότη του

δεν το είχα καταλάβει

αλλά ακούγοντάς τους ξανά και ξανά

με έπεισαν

ο παππούς μου κι εγώ μοιραζόμαστε

κοινές εκφράσεις του προσώπου

τον ίδιο χαρακτήρα, τις ίδιες συνήθειες

σχεδόν σαν να βγήκαμε από την ίδια μήτρα

του έδωσαν το παρατσούκλι "καλάμι μπαμπού"

και μένα "αυτός που του κρέμονται τα ρούχα"

συχνά έκρυβε τα συναισθήματά του

εγώ είμαι συχνά δουλοπρεπής

του άρεσε να λύνει γρίφους

εμένα μου αρέσουν τα προμηνύματα

την άνοιξη του 1943 οι Ιάπωνες διάβολοι εισέβαλαν

και τον έκαψαν ζωντανό

στα εικοσιτρία του

Αυτή τη χρονιά γίνομαι εικοσιτρία

 

Xu Lizhi 18-6-2013 *

 

 

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2014 ο 24χρονος εργάτης Xu Lizhi αυτοκτόνησε μέσα στο εργοστάσιο της Foxconn στο Shenzhen της Κίνας. Θα μπορούσε να είναι άλλος ένας αυτόχειρας στη μακρά σειρά εκείνων που δεν άντεξαν τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης. Όμως ο Xu, που ονειρευόταν να γίνει βιβλιοθηκάριος, ήταν ένας ποιητής που δούλευε στη γραμμή συναρμολόγησης. Μέσα από τα ποιήματά του μεταδίδει την εικόνα της ζωής στο εργοστάσιο και τα δεινά των εργατών στη σύγχρονη Κίνα:

Το χαρτί μπροστά στα μάτια μου φαίνεται κίτρινο

με το μεταλλικό στυλό μου το σμιλεύω μ' ένα άνισο μαύρο

γεμάτο λέξεις της εργασίας

εργαστήριο, γραμμή συναρμολόγησης, μηχανή, κάρτα εργάτη

υπερωρία, μισθός

Μ' έχουν εκπαιδεύσει να είμαι υπάκουος

να μην ξέρω πώς να φωνάξω ή να επαναστατώ

πώς να παραπονιέμαι ή να απαξιώνω

απλά να υποφέρω σιωπηλά την εξάντληση

Όταν πρωτοπάτησα σ' αυτό το μέρος

έλπιζα μόνο γι αυτή τη γκρι επιταγή στις 10 κάθε μήνα

για να μου προσφέρει την αργοπορημένη παρηγοριά

γι αυτό χρειάστηκε ν' απαλείψω τις γωνίες μου,

να στρογγυλέψω τις λέξεις μου

Μου αρνούνταν να χαζεύω, ν' αρρωστήσω και να πάρω άδεια

μου αρνούνταν να φύγω για προσωπικούς λόγους

μου αρνούνταν να έρθω αργά ή να φύγω νωρίς

Στη γραμμή παραγωγής στέκομαι σαν σίδερο

κάνω τα χέρια μου σαν να πετάω

πόσες νύχτες, πόσες μέρες

έτσι όπως ήμουν κοιμήθηκα όρθιος; (20-8-2011)

 

Η Foxconn στην οποία εργαζόταν ο Xu Lizhi είναι μια τεράστια βιομηχανία ηλεκτρονικών συσκευών με πολλά εργοστάσια στην Κίνα, από τα οποία το μεγαλύτερο είναι στο Shenzhen. Απασχολεί περίπου 1,2 δισεκατομμύρια εργάτες και έχει δεχτεί πολλές καταγγελίες για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους εργαζόμενούς της. Τα εξουθενωτικά ωράρια που φτάνουν ως 30 ώρες συνεχόμενη βάρδια. οι εξευτελιστικά χαμηλοί μισθοί, η απασχόληση ανηλίκων και η έλλειψη κατάλληλων μέτρων προστασίας είναι μόνο μερικές από τις κατηγορίες που βαρύνουν τη Foxconn. Οι εργάτες οφείλουν να στέκονται όρθιοι σε όλη τη διάρκεια της βάρδιας, απαγορεύεται να συνομιλούν μεταξύ τους και να έχουν κοινωνικές σχέσεις. Μένουν μέσα στο εργοστάσιο σε κοιτώνες των 15 ατόμων και συχνά, σύμφωνα με μαρτυρίες, μπορεί να τους ξυπνήσουν μέσα στη νύχτα, μετά από μια 16ωρη βάρδια, για να κάνουν μια τροποποίηση στις συσκευές. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες στον εργατικό πληθυσμό της Foxconn εμφανίζονται πολύ αυξημένα ποσοστά καρκίνου,λόγω της ανεπαρκούς προστασίας από τα χημικά που χρησιμοποιούνται. Το αποτυπώνει και ο Xu στους στίχους του:

 

Κατάπια ένα φεγγάρι φτιαγμένο από σίδερο

αναφέρονται σ' αυτό ως “το καρφί”

κατάπια όλα τα βιομηχανικά λύματα, έφαγα όλα τα έγγραφα ανεργίας

η νιότη σταμάτησε στις μηχανές που πεθαίνουν πριν την ώρα τους

κατάπια τη σφυρίχτρα και το μεγάφωνο

κατάπια τις γέφυρες πεζών μιας ζωής που καλύπτεται στη σκουριά

δεν μπορώ να καταπιώ άλλα

όλα όσα κατάπια ανεβαίνουν στο λαιμό μου

και ξεχύνονται στη γη των προγόνων μου

με τη μορφή βλάσφημου ποιήματος. (19-12-2013)

 

 

Το 2007 σημειώθηκε η πρώτη αυτοκτονία. Το 2009 0 Sun Dan-Yong αυτοκτόνησε όταν έχασε ένα πρωτότυπο iPhone που συναρμολογούσε, αφού προηγουμένως είχε καταγγείλει ότι είχε απειληθεί και ξυλοκοπηθεί. Ένας άλλος εργάτης πήδηξε από την ταράτσα μετά από “βάρδια” 34 ωρών. Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν ραγδαία το 2010, οπότε και σημειώθηκαν 14 θάνατοι από πτώση από μεγάλο ύψος και 18 απόπειρες. Μετά από παρέμβαση υψηλόβαθμων στελεχών της Foxconnπάρθηκαν μέτρα όπως συρματοπλέγματα στα παράθυρα, περιφρούρηση από φύλακες και πρόσληψη ψυχολόγων και οι αυτοκτονίες μειώθηκαν χωρίς να εξαλειφθούν εντελώς.

Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και πολλοί από μας ετοιμάζονται να αγοράσουν κάποια νέα ηλεκτρονική συσκευή. Η πλειονότητα των καταναλωτών δεν γνωρίζει, λόγω αδιαφορίας κυρίως, την απάνθρωπη μεταχείριση των εργατών της Foxconn, της βιομηχανίας που έχει αναλάβει κατ' αποκλειστικότητα την κατασκευή ηλεκτρονικών συσκευών της Apple όπως τα δημοφιλή iPhone, iPod και iPad. Τα μαγικά μας "παιχνιδάκια" είναι φτιαγμένα στην κόλαση των άλλων...

 

 

*Τα ποιήματα καθώς και κάποια δοκίμια του Xu Lizhi δημοσιεύτηκαν από το 2012 ως το Φεβρουάριο του 2014 στην Foxconn People, την εσωτερική εφημερίδα του εργοστασίου. Συγκεντρώθηκαν και μεταφράστηκαν στα αγγλικά από τους συνεργάτες του Nao Project και στα ελληνικά από το A ruthless critique