Τα πιο σκληροτράχηλα φορτηγάκια και SUV της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας είναι τα οχήματα που προτιμούν οι Ταλιμπάν εδώ και 25 χρόνια. Είναι φτιαγμένα για να αντέχουν τους χωμάτινους δρόμους του Αφγανιστάν και έχουν κλιματισμό για τη ζέστη του καλοκαιριού. 

Ο Asim Elhag, ένας ανεξάρτητος ερευνητής που μελετά συγκρούσεις στην  Αφρική, έχει δει «πειραγμένα» Toyota Land Cruiser στα οποία έχει τοποθετηθεί αντιαεροπορικός οπλισμός. Όπως σε πολλά πεδία μάχης -στη Συρία, στο Ιράκ, στο Τσάντ και στο Μάλι- τα Toyota υπήρξαν απαραίτητα για τις φιλοδοξίες των Ταλιμπάν να ελέγξουν ένα πληθυσμό διασκορπισμένο σε δύσκολα εδάφη. 

Η σχέση τους με την Toyota έγινε θρυλική. Την πρώτη φορά που οι Ταλιμπάν εισέβαλαν στο Προεδρικό Μέγαρο, το 1996, οι δημοσιογράφοι από την Ινδία περιέγραφαν πώς τανκς και φορτηγά Toyota Hilux γεμάτα με πυρομαχικά έτρεχαν στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν. Τα οχήματα αυτά ήταν «ιδανικές πλατφόρμες εκφοβισμού και επιβολής», όπως έγραφαν οι New York Times το 2001. 

«Από τα Land Cruiser και τα Hilux τους, οι Ταλιμπάν ήταν έτοιμοι να πηδήξουν κάτω και να δείρουν γυναίκες επειδή φάνηκε ένα κομματάκι από τον αστράγαλό τους ή να κλειδώσουν έναν άνδρα σε ένα κοντέινερ για τρεις εβδομάδες ώσπου το μούσι του να φτάσει στο απαιτούμενο μάκρος. Ή ακόμα χειρότερα, να σύρουν έναν κατηγορούμενο για μοιχεία ή για βλασφημία στο γήπεδο ποδοσφαίρου για εκτέλεση». 

Όπως μπορεί να υποθέσει κανείς, η Toyota δεν θα πρέπει να ήταν υπερήφανη που το brand name της συνδεόταν με τους Ταλιμπάν. Για αυτό και στα τέλη του Ιουλίου, η εταιρεία υιοθέτησε έναν περίεργο κανόνα, ώστε οι οργανώσεις που βρίσκονται υπό καθεστώς οικονομικών κυρώσεων -όπως οι Ταλιμπάν- να μην μπορούν να προμηθευτούν τα αυτοκίνητά της. 

Πρακτικά, η Toyota απαγόρευσε τη μεταπώληση των νέων Land Cruiser της. Το μοντέλο του 2022 άρχισε να πωλείται στην Ιαπωνία στις 2 Αυγούστου, με τιμή περίπου 46.500 δολαρίων. Όμως όποιος το αγόραζε έπρεπε να υπογράψει συμβόλαιο με το οποίο υποσχόταν ότι δεν  θα το μεταπουλήσει μέσα στον επόμενο χρόνο. 

Με δήλωσή της, η Toyota επιβεβαίωσε ότι τη σκοπιμότητα του όρου αυτού. «Το  Land Cruiser είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στο εξωτερικό και ανησυχούμε για τη ροή οχημάτων από την Ιαπωνία προς άλλες χώρες αμέσως μετά την κυκλοφορία τους, καθώς και για την πιθανότητα των εξαγωγών τους προς συγκεκριμένες περιοχές, όπου ισχύουν μέτρα ασφαλείας». 

Η Toyota δεν ανησυχεί μόνο για τη δημόσια εικόνα της. Αλλά και για τις νομικές συνέπειες στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι αυτοκίνητά της πωλούνται σε παράνομες κυβερνήσεις ή τρομοκρατικές οργανώσεις. 

Βέβαια, δεν είναι και τόσο εύκολο να παρακολουθήσει κανείς τα μονοπάτια μέσα από τα οποία οι οργανώσεις αυτές αγοράζουν τα Toyota τους. Το 2015, για παράδειγμα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε τη βοήθεια της αυτοκινητοβιομηχανίας για να διαπιστώσει πώς ο ISIS αγόραζε νέα φορτηγάκια. Τότε, η Toyota είχε πει ότι οι πολιτικές της απαγορεύουν πωλήσεις προς πελάτες που ενδεχομένως να τα χρησιμοποιήσουν για παραστρατιωτικές ή τρομοκρατικές δραστηριότητες, εντούτοις τα οχήματα που έχουν κλαπεί ή έχουν μεταπωληθεί είναι δύσκολο να εντοπιστούν. 

Πάντως, τώρα που έχουν πάρει την εξουσία, τα κρατικά ταμεία είναι και πάλι στη διάθεση των Ταλιμπάν, για να αγοράσουν τα αγαπημένα τους αυτοκίνητα. 

moneyreview.gr με πληροφορίες από Quartz