Πίνακες και παραδείγματα για τον νέο γύρο αναδρομικών ύψους 2,5 δισ. ευρώ που κρίνεται από την Ολομέλεια του ΣτΕ. Η πολυαναμενόμενη απόφαση αφορά την πιλοτική δίκη του περασμένου Ιανουαρίου για τα χαμένα αναδρομικά των Δώρων και των Επικουρικών

Τέλος στην αγωνία εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων βάζει το ΣτΕ, κρίνοντας την τύχη των χαμένων αναδρομικών από τις μειώσεις των επικουρικών και την κατάργηση των Δώρων. Δυνητικά τα νέα αναδρομικά του 11μήνου Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016 θα μπορούσαν να φτάσουν σε ύψος τα 2,5 δις. ευρώ, ανάλογα με το εύρος της απόφασης και τις παραγραφές. Στο τραπέζι βρίσκονται διεκδικήσεις:

• 723 εκατομμυρίων για τα αναδρομικά των επικουρικών και
• 1,875 δις. ευρώ για τα Δώρα Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

Σύμφωνα με πληροφορίες από την πλευρά των διαδίκων, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο αναμένεται να δημοσιεύσει την πολυαναμενόμενη απόφαση της Ολομέλειάς του – μια απόφαση κρίσιμη για τα δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας και τις συντάξεις – εντός του επόμενου 45ήμερου και μέχρι το τέλος Ιουνίου. 

Η εν λόγω απόφαση επί πιλοτικής δίκης η οποία διεξήχθη τον περασμένο Ιανουάριο θα κρίνει αν η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλλει νέο γύρο αναδρομικών, σε ποιο ύψος και σε ποιους συνταξιούχους. 

Κι αυτό καθώς το ΣτΕ καλείται να αποφασίσει - μετά από προσφυγή συνταξιουχικών οργανώσεων - αν και κατά πόσο ήταν νόμιμη και συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι, να πληρώσει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και να «σβήσει» τα αναδρομικά των επικουρικών και των Δώρων.

Οι συνταξιουχικές οργανώσεις ζητούν να ακυρωθεί η κυβερνητική φόρμουλα του 2020 και να καταβληθούν τα χαμένα αναδρομικά από την κατάργηση των Δώρων και τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων του 2012.

Η κρισιμότητα της επικείμενης απόφασης διαφαίνεται και από τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησε η πλευρά των κρατικών αξιωματούχων στην ακροαματική διαδικασία τον περασμένο Ιανουάριο. Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του Δημοσίου επικαλέστηκαν από την αγορά των 18 Rafale και την πανδημία, μέχρι και την κρίση στον Έβρο, σε μια προσπάθεια να πείσουν το δικαστήριο για την δυσκολία καταβολής των αναδρομικών. 

O δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης

«Πλησιάζουμε φαίνεται στην έκδοση της απόφασης της πιλοτικής δίκης της Ολιμέλειας του ΣτΕ, που δικάσαμε στις 15 Ιανουαρίου 2021», δηλώνει στην «Η» ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης, που χειρίζεται την επίμαχη αγωγή. «Πάνω από 250.000, ίσως και 300.000 χιλιάδες συνταξιούχοι δημοσίου και ιδιωτικού τομέα αναμένουν να επιταχυνθεί η διαδικασία επιστροφής των αναδρομικών, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ολομέλειας ΣτΕ 2020, για επικούρηση και δώρα.

Ένας σημαντικός επίσης αριθμός συνταξιούχων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, που έκαναν αγωγές μετά την επιστροφή της κύριας σύνταξης, αναμένουν να δικαιωθούν από την απόφαση του ΣτΕ, για να λάβουν και αυτοί αναδρομικά για την επικούρηση και τα δώρα», προσθέτει ο κ. Αποστολίδης.

Ποιους αφορά η επικείμενη απόφαση του ΣτΕ

Η απόφαση του ΣτΕ αφορά 3 διακριτές κατηγορίες συνταξιούχων:

1. κατ αρχήν περίπου 200.000 με 300.000 συνταξιούχους που είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά πριν την ψήφιση του σχετικού νόμου το περασμένο καλοκαίρι. Πρόκειται για τους συνταξιούχους που διατηρούν το δικαίωμα να συνεχίσουν τις δίκες τους για τα αναδρομικά Δώρων και Επικουρικών, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουν αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου να τελεσιδικήσουν οι αγωγές τους. Μέσω της απόφασης του ΣτΕ επιδιώκεται η αντιμετώπιση των εν λόγω εκκρεμών υποθέσεων με διαδικασίες εξπρές (κρίση όχι στο ακροατήριο αλλά στα Διοικητικά Δικαστικά Συμβούλια) τις οποίες επιβάλλει η πιλοτική δίκη.
2. Δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους που προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη μετά την νομοθετική διάταξη του καλοκαιριού του 2020. Η διάταξη απαγορεύει στους συνταξιούχους που εισέπραξαν τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων να προσφύγουν για τις επικουρικές και τα δώρα, καθώς οι διεκδικήσεις γι αυτό το σκέλος των αναδρομικών αποσβέννυνται με την είσπραξη των αναδρομικών των κύριων. Παρόλα αυτά δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι προσέφυγαν έως τα τέλη του 2020, για να προλάβουν και την παραγραφή των 6 μηνών του 2015 (παραγραφή 5ετίας).
3. Δυνητικά η απόφαση θα αφορά το σύνολο των συνταξιούχων, δηλαδή τα 2,5 εκατομμύρια, ακόμη και αυτούς που δεν έχουν προσφύγει δικαστικά, τουλάχιστον για το 5μηνο του 2016 (Ιανουάριος – Μάιος 2016) που δεν έχει ακόμη υποπέσει στην παραγραφή της 5ετίας. Κρίσιμη σε αυτή την περίπτωση θα είναι η πολιτική διαχείρηση της απόφασης από την κυβέρνηση.

Συνεπώς κρίνονται τα εξής αναδρομικά 11 μηνών:

• Τα καταργημένα δώρα των κύριων συντάξεων που ήταν 800 ευρώ για όλους (εκτός και εάν η κύρια σύνταξη ήταν κάτω από 400 ευρώ π.χ. αγρότες με την κατώτατη σύνταξη που διεκδικούν 660 ευρώ).
• Οι μειώσεις των επικουρικών που επιβλήθηκαν το 2012 σε όλους από το πρώτο ευρώ
• Η κατάργηση των δώρων στις επικουρικές που ήταν πλήρη (δυο επικουρικές ανά έτος) το 2012

Στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων βρίσκονται κατ αρχήν 2 ομάδες συνταξιούχων που δεν έλαβαν καθόλου αναδρομικά τον περασμένο Οκτώβριο:  

1. Έως 800 ευρώ: συνταξιούχοι αγρότες του πρ. ΟΓΑ που έχασαν μόνο τα Δώρα. Πρόκειται για την κατηγορία συνταξιούχων που διεκδικούν τα ελάχιστα αναδρομικά, καθώς ως χαμηλοσυνταξιούχοι έχασαν την περίοδο των μνημονίων μόνο τα δώρα, τα οποία για την κατώτατη σύνταξη των 330 ευρώ ήταν 660 ευρώ το χρόνο (οι αγρότες ελάμβαναν μέχρι το 2012 τα πλήρη δώρα). Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και συνταξιούχοι του πρ. ΟΑΕΕ (πρ. ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) χωρίς επικουρική. Καθώς δεν έχασαν ποσά από την επικουρική διεκδικούν μόνο τα 800 ευρώ των χαμένων Δώρων από τις κύριες.   
2. Από 800 έως 2.000 ευρώ: εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχοι από ΙΚΑ, ΕΤΑΑ, Τράπεζες ή και Δημόσιο που είχαν το 2012 εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα κάτω από 1.000 ευρώ μικτά. Διεκδικούν τα 800 ευρώ των χαμένων Δώρων και τα ποσά που έχασαν από τις περικοπές των επικουρικών το 2012. 

Στην ίδια κούρσα όμως τρέχουν και άλλη μια κατηγορία συνταξιούχων που έλαβαν μεν αναδρομικά τον Οκτώβριο, αλλά "κουτσουρεμένα":

• Από 800 έως 3.000 ευρώ: εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι από ΙΚΑ, ΕΤΑΑ, Τράπεζες, Δημόσιο που είχαν το 2012 εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα πάνω από 1.000 ευρώ μικτά. Τα μεγαλύτερα ποσά προκύπτουν για συνταξιούχους με υψηλές συντάξεις ή περισσότερες από δυο συντάξεις.

Θετική έκβαση περιμένουν οι συνταξιούχοι

«Ελπίζουμε με νομική βεβαιότητα να έχουμε θετική έκβαση της υπόθεσης και να τελειώσει η ταλαιπωρία χιλιάδων συνταξιούχων στα δικαστήρια. Σχετική γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου έχει κρίνει, ότι και όσοι δεν είχαν ασκήσει αγωγές, πριν την καταβολή των αναδρομικών της κύριας σύνταξης, έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν αγωγές εντός προθεσμίας της πενταετίας. Και πολλοί έχουν ασκήσει αγωγές», επισημαίνει ο κ. Αποστολίδης και εξηγεί : «Η ρύθμιση της τροπολογίας για τα αναδρομικά για όσους δεν είχαν κάνει αγωγές, ήταν απαγορευτική στο να συνεχίσουν οι δικαιούχοι το δικαστικό αγώνα και για την επικούρηση και για τα δώρα και γι’αυτό προσφύγαμε στο ΣτΕ για να ελεγχθεί η συνταγματική νομιμότητά της.

Αυτά τα νομολογιακά δεδομένα αναμένουμε να επιβεβαιωθούν και  με την κρίση της Ολ. του ΣτΕ. Είναι πραγματικά άδικο, απαράδεκτο και απίθανη η ταλαιπωρία για τους συνταξιούχους, που άσκησαν αγωγές, εκδόθηκε  η απόφαση πιλοτικής δίκης το 2020 που τους δικαίωσε και αντί να εφαρμοστεί άμεσα και για τις τρεις παροχές (σύνταξη, επικούρηση και δώρα) η κυβέρνηση επέλεξε να εκπληρώσει εν μέρει την υποχρέωση της, αφήνοντας τους δικαστικούς αγώνες να τρέχουν για το μέλλον και τα διοικητικά δικαστήρια να είναι φορτωμένα για χρόνια.  Τι νόημα τότε έχει ο θεσμός της πιλοτικής δίκης»;  

Όπως ο ίδιος αναφέρει, στη σκέψη 12 της υπ’ αρ. 1439/2020 απόφασης Ολ. ΣτΕ (σελ.36) γίνονται αναφορές σε νόμους του 2010 και του 2012 περί της υποχρεωτικής εισαγωγής υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων σε συμβούλιο, μετά την επίλυση των ζητημάτων κατά τη διαδικασία της πιλοτικής δίκης, η οποία προβλέφθηκε προκειμένου να αποσυμφορήσουν τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια από μεγάλο αριθμό δικών, στις οποίες τίθενται τα ίδια ζητήματα με τα επιλυθέντα κατά τη διαδικασία της πιλοτικής δίκης. «Ελπίζουμε ο Γολγοθάς των αναδρομικών να πάρει σύντομα τέλος. Η Διοικητική Δικαιοσύνη έχει τη δυνατότητα να επιταχύνει τις διαδικασίες εκδίκασης των υποθέσεων σε Συμβούλια, όπως εντέλει με τις αποφάσεις του η Ολομέλεια του ΣτΕ», καταλήγει ο κ. Αποστολίδης.

Τα ποσά ανά πρώην Ταμείο 

ΙΚΑ

Δώρα - 800€

Παράδειγμα 1 : 

• Κύρια σύνταξη μεικτά 1.828,13€ και επικουρική μεικτά 570,93€.

Επικουρική Σύνταξη:

• Κρατήσεις ν. 4051/2012 από 7/2015 έως και 5/2016: 82,54 € επί 11 μήνες = 907,94 €
• Κρατήσεις  ν. 4093/2012 από 7/2015 έως και 5/2016:  33,01 € επί 11 μήνες = 363,11 €.
• Δώρα κύριας σύνταξης για ένα έτος : 800,00 €.
• Δώρα επικουρικής σύνταξης για ένα έτος : 1.141,87 €.
• ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ : 3.212,92€

Παράδειγμα 2 :

• Κύρια σύνταξη μεικτά 1.702,11€ και επικουρική μεικτά 266,61€.

Επικουρική Σύνταξη: 

• Κρατήσεις ν. 4051/2012 από 7/2015 έως και 5/2016: 39,99 € επί 11 μήνες = 439,89€.
• Κρατήσεις  ν. 4093/2012 από 7/2015 έως και 5/2016: 22,66 € επί 11 μήνες = 249,26 €.
• Δώρα κύριας σύνταξης για 1 έτος : 800,00 €
• Δώρα επικουρικής σύνταξης για 1 έτος : 533,22 €
• ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ : 2.022,37€

ΔΗΜΟΣΙΟ

Δώρα - 800€

ΟΑΕΕ

Δώρα - 800€

ΕΤΑΑ

Δώρα - 800€

Παράδειγμα 1:

• Συνταξιούχος με κύρια σύνταξη μεικτά 911,74€ και επικουρική μεικτά 253,76€

Επικουρική Σύνταξη : 

• Κρατήσεις ν. 4051/2012 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
• Κρατήσεις  ν. 4093/2012 από 7/2015 έως και 5/2016: 12,69 € επί 11 μήνες = 139,59€.
• Δώρα κύριας σύνταξης για 1 έτος : 800,00 €
• Δώρα επικουρικής σύνταξης για 1 έτος : 507,52 €.
• ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ: 1.447,11€

Παράδειγμα 2: 

• Κύρια σύνταξη μεικτά 1.133,52 € και επικουρική μεικτά 459,42 €.

Επικουρική Σύνταξη: 

• Κρατήσεις ν. 4051/2012 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ
• Κρατήσεις  ν. 4093/2012 από 7/2015 έως και 5/2016: 27,57 € επί 11 μήνες = 303,27 €.
• Δώρα κύριας σύνταξης για 1 έτος : 800,00 €
• Δώρα επικουρικής σύνταξης για 1 έτος : 918,84 €
• ΣΥΝΟΛΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ: 2.022,11€

Τράπεζες - Ειδικά Ταμεία

Δώρα - 800€

Τι ζητούν οι προσφεύγοντες στο ΣτΕ

Οι προσφεύγουσες στο ΣτΕ συνδικαλιστικές οργανώσεις συνταξιούχων καθώς και οι αιτούντες, φυσικά πρόσωπα, ζητάνε από την Πολιτεία και τον e-ΕΦΚΑ να σεβαστούν τη νομιμότητα, να εφαρμόσουν τις δικαστικές αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ στο σύνολο τους, και να καταβάλουν και τις παροχές της επικούρησης και τα Δώρα στους δικαιούχους. Ειδικότερα ως λόγοι ακύρωσης της επίμαχης υπουργικής απόφασης, που δίνει τα αναδρομικά των κύριων «σβήνοντας» τα αναδρομικά Δώρων και Επικουρικών προβάλλονται:

• Η παραβίαση του δεδικασμένου των πιλοτικών δικαστικών αποφάσεων 2287-2288/2015 Ολ. ΣτΕ και την 1439/2020
• Η αντίθεση των επίδικων διατάξεων στην συνταγματική αρχή της διάκρισης των λειτουργιών.
• Η αντίθεση σε άρθρα του Συντάγματος, της ΕΣΔΑ και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη.

Από την αντίστοιχη προσφυγή στο Ελεγκτικό Συνέδριο, την οποία χειρίζεται ο κ. Αποστολίδης, οι συνταξιούχοι ζητούν να κριθεί αν είναι αντισυνταγματική η διάταξη που δίνει τα αναδρομικά των κύριων και σβήνει τα αναδρομικά δώρων και επικουρικών, κυρίως για όλους όσοι άσκησαν αγωγές μετά την δημοσίευση του σχετικού νόμου το καλοκαίρι του 2020.

Επίσης ζητούν να διευκρινιστεί αν για τους συνταξιούχους του Δημοσίου ισχύει η 2ετής ή η 5ετης παραγραφή των αξιώσεων, κυρίως για τις αξιώσεις του χρονικού διαστήματος 01-01-2015 έως 31.12.2017. Τέλος, θέτουν στο Ελεγκτικό Συνέδριο τα ίδια ερωτήματα που έθεσε ο ΕΦΚΑ στο ΣτΕ στο πλαίσιο της πρόσφατης πιλοτικής δίκης, για την συνταγματικότητα του επανυπολογισμού του νόμου Κατρούγκαλου.

Δραματικοί τόνοι από τους κρατικούς αξιωματούχους

Οι τόνοι πάντως που χρησιμοποίησαν οι κρατικοί αξιωματούχοι στα επίσημα έγγραφά τους προς το ΣτΕ είναι δραματικοί. «Οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας ξεπερνούν σε ένταση και εύρος τις οικονομικές συνέπειες οποιοδήποτε άλλου γεγονότος μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο», αναφέρουν χαρακτηριστικά, παραθέτοντας στοιχεία για το μέγεθος της ύφεσης και αναφέροντας πως οι δημοσιονομικές δυνατότητες του προϋπολογισμού εξαντλήθηκαν με τα αναδρομικά που πληρώθηκαν τον Οκτώβριο. 

Υπενθυμίζεται πως όσοι πληρώθηκαν αναδρομικά από την επιστροφή των περικοπών στην κύρια σύνταξή τους κλήθηκαν, σύμφωνα με το γράμμα του σχετικού νόμου που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2020, να «σβήσουν» με την καταβολή των σχετικών ποσών, μελλοντικές αξιώσεις για επικουρικές και δώρα. Το ίδιο δεν ισχύει για τους συνταξιούχους που είχαν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια και είχαν εκκρεμείς δίκες. Διαφορετική κατηγορία είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι που δεν πήραν καθόλου αναδρομικά, είτε είχαν προσφύγει είτε όχι στη Δικαιοσύνη.   

Οι δραματικοί τόνοι που χρησιμοποιούν τα υπηρεσιακά στελέχη των υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών στα έγγραφα που απέστειλε η κυβέρνηση στο ΣτΕ δείχνουν την βαρύτητα των δυο υποθέσεων για τις ισορροπίες του κρατικού προυπολογισμού. Χαρακτηριστικό είναι πως η κυβέρνηση επικαλείται τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας υποστηρίζοντας πως οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας ξεπερνούν σε ένταση οποιοδήποτε άλλο γεγονός μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο.

Σύμφωνα με τα ίδια έγγραφα, τα διεκδικούμενα αναδρομικά κυμαίνονται έως 2,5 δις. για το κρίσιμο 11μηνο Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016 και αναλυτικά:

• 723 εκατομμύρια για τα αναδρομικά των επικουρικών και
• 1,875 δις. ευρώ για τα Δώρα Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Αξίζει να σημειωθεί πως τόσο τα υπηρεσιακά στελέχη των αρμόδιων υπουργείων όσο και τα στελέχη του ΕΦΚΑ, στα έγγραφά τους προς το ΣτΕ, αφήνουν να εννοηθεί πως οποιαδήποτε θετική απόφαση αναμένεται να έχει επιπτώσεις στις σημερινές και μελλοντικές κύριες και επικουρικές συντάξεις.

«Η απόφαση που θα εκδοθεί από το δικαστήριό σας θα έχει τεράστιες οικονομικές συνέπειες για τον προυπολογισμό του ΕΦΚΑ και την βιωσιμότητα του ισχύοντος κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στις συντάξεις των νυν συνταξιούχων και ασφαλισμένων που διέπονται από το σύστημα αυτό», αναφέρει το έγγραφο – παρέμβαση του ΕΦΚΑ.

Περαιτέρω επισημαίνεται πως η αποκατάσταση των επικουρικών συντάξεων στο ύψος που είχαν στις 31 Δεκεμβρίου του 2014 επιφέρει ήδη ετήσιο έλλειμα στον κλάδο επικούρισης έως και το 2024. «Η δυσμενέστατη τρέχουσα οικονομική κρίση ουδόλως έπληξε τους συνταξιούχους διότι όχι μόνο διατήρησαν ένα σταθερό εισόδημα αλλά για μεγάλο αριθμό συνταξιούχων οι συντάξεις αυξήθηκαν», αναφέρεται στα έγγραφα – παρεμβάσεις της κυβέρνησης, όπου προτεραιοποιείται η αναγκαιότητα για τη στήριξη της αγοράς εργασίας, των εισοδημάτων των εργαζομένων και τη συγκράτηση περιπτώσεων χρεοκοπίας επιχειρήσεων.

Πηγή: imerisia.gr