Ένα πορτραίτο του Ιωάννη Καποδίστρια σε ηλικία 38 χρόνων που έστειλε στην οικογένειά του από τη Ρωσία, κοσμεί το πρώτο σπίτι του μεγάλου Έλληνα πολιτικού, στο κτήμα Κουκουρίτσας στην Κέρκυρα, που λειτουργεί ως μουσείο.

Εγκαινιάστηκε το 2017 και οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τη ζωή και τη σταδιοδρομία του Καποδίστρια στην Κέρκυρα, τη Ρωσία και άλλες χώρες αλλά και στο νέο ελληνικό κράτος, μέσα από αντικείμενα που ανήκαν στον ίδιο και την οικογένειά του αλλά και μέσα από την αλληλογραφία του και διάφορα κυβερνητικά έγγραφα.

Συνολικά πρόκειται για περίπου 400 αντικείμενα και τεκμήρια που ανήκαν στον Ιωάννη Καποδίστρια και στην οικογένειά του, ή αφορούν στο έργο του.

Η εξοχική αυτή κατοικία της οικογένειας Καποδίστρια στη μέση Κέρκυρα, έχει μετατραπεί σε ένα σύγχρονο μουσείο, αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα, χαρακτηριστικό της κερκυραϊκής εξοχικής αγροικίας, που κτίστηκε τον 18ο αιώνα, ενώ πήρε την τελική της μορφή την περίοδο του μεσοπολέμου.

Βρίσκεται μέσα σε έναν υπέροχο κήπο, έκτασης περίπου δεκατριών στρεμμάτων. Τα πέτρινα «στρογγυλά» τραπέζια του κήπου παραμένουν άθικτα, ενώ το πελώριο αιωνόβιο πεύκο, κουκουναριά που εκτιμάται ότι ζει περισσότερο από 400 χρόνια, αποτελεί σημείο παρακαταθήκης και απαράμιλλης ομορφιάς της αγροικίας του Καποδίστρια, που έχει θέα τη θάλασσα του Ιονίου.

Τα λιθόστρωτα μονοπάτια οδηγούν στην κύρια είσοδο της εξοχικής κατοικίας. Η παρουσία του Ιωάννη Καποδίστρια γίνεται αισθητή πριν ακόμη ανοίξουν οι παραδοσιακές πόρτες της εισόδου του μουσείου. Η αρχοντιά είναι αποτυπωμένη στο ιστορικό, διατηρητέο μνημείο του μουσείου του Ι. Καποδίστρια.

Το ξέφωτο του Μουσείου Καποδίστρια στην Κουκουρίτσα με την προτομή του Ι. Καποδίστρια – © Σταμάτης Καταπόδης

Κάθε χώρος του μουσείου είναι και μία ξεχωριστή ιστορία. Τους επισκέπτες, τους υποδέχονται τα πορτρέτα των γονέων του Ιωάννη Καποδίστρια του Αντωνίου Μαρία Καποδίστρια, πατέρα του Ιωάννη Καποδίστρια, όπου ο «Αντωνομαρίας» απεικονίζεται να κρατάει στο αριστερό του χέρι ένα κυλινδρικό έγγραφο, που αναφέρεται στη Συνθήκη ίδρυσης της Επτανήσου Πολιτείας, στην οποία ο ίδιος «έπαιξε» σημαντικό ρόλο και της Διαμαντίνας Γονέμη, κόρης αριστοκρατικής οικογένειας, με καταγωγή από την Κύπρο.

Αίθουσα από την μόνιμη έκθεση του Μουσείου Καποδίστρια – © Θάλεια Κυμπάρη

Οι αριστοκρατικές αναπαυτικές πολυθρόνες που καθόταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος, σώζονται άθικτες, ενώ μεταφέρουν εικόνες της ζωής του, όταν διάβαζε τα πολυαγαπημένα του βιβλία, εκ των οποίων, από 2.000 βιβλία που καταγράφονται στη βιβλιοθήκη του, έχουν διασωθεί ελάχιστα, από τις ναζιστικές εμπρηστικές βόμβες που έπληξαν την πόλη της Κέρκυρας στις 14 Σεπτέμβρη 1943 και βρίσκονται «ανέγγιχτα» στη μικρή ξύλινη βιβλιοθήκη του Καποδίστρια, απέναντι ακριβώς από το περίτεχνο μικρό, ξύλινο γραφείο του.

Επίσης διαφυλάσσονται και εκτίθενται έργα τέχνης, προσωπικά αντικείμενα, παράσημα, σφραγίδες με βουλοκέρι, κειμήλια της εποχής του, αναμνηστικά δώρα που λάμβανε από τους κυβερνήτες του τότε κόσμου, αλλά και χειρόγραφα του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, που αποκαλύπτουν την πολιτική του βαρύτητα στην Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά και στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους.

Αίθουσα από την μόνιμη έκθεση του Μουσείου Καποδίστρια – © Θάλεια Κυμπάρη

Μεταξύ των εκθεμάτων του μουσείου, ιδιαίτερος είναι ο πίνακας με τις ενσωματωμένες προσωπογραφίες, σε μινιατούρες, των έξι ηγεμόνων που συμμετείχαν στο Συνέδριο της Βιέννης, του βασιλιά της Βαυαρίας, Τζόζεφ Μαξιμίλιαν, του αυτοκράτορα της Αυστρίας Φραγκίσκο Β’, του τσάρου της Ρωσίας Αλεξάνδρου Β’, του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου 18ου, του βασιλιά της Πρωσίας , Φρειδερίκου του 3ου και του αντιβασιλέως της Αγγλίας, Τζορτζ του 4ου.

Τα πορτρέτα των έξι σημαντικότερων ηγεμόνων που πήραν μέρος στο Συνέδριο της Βιέννης, δωρίθηκαν από τους ίδιους στον Ιωάννη Καποδίστρια για το διπλωματικό του κύρος και αποτελούσαν τις έξι ταμπακιέρες των ηγεμόνων που ήταν ζωγραφισμένες σε όστρακο. Ο Ιωάννης Καποδίστριας τα τοποθέτησε μέσα σε κορνιζαρισμένο πλαίσιο από έβενο, με επίχρυση κορνίζα, το οποίο έστειλε δώρο στον πατέρα του, Αντώνιο-Μαρία Καποδίστρια.

Αίθουσα από την μόνιμη έκθεση του Μουσείου Καποδίστρια – © Θάλεια Κυμπάρη

Αίθουσα από την μόνιμη έκθεση του Μουσείου Καποδίστρια – © Θάλεια Κυμπάρη

Η Κουκουρίτσα όπου στεγάζεται η πρώην αγροικία του Ιωάννη Καποδίστρια, το σημερινό ουσιαστικά μουσείο του Έλληνα κυβερνήτη, κηρύχθηκε το 1995 από το υπουργείο Πολιτισμού, ιστορικό, διατηρητέο μνημείο, αφού η εξοχική επτανησιακή αρχοντική κατοικία και ο περιβάλλον χώρος δημιουργούν, ως σύνολο, μια σύνθεση απόλυτης αρμονίας φυσικού και ανθρωπογενούς κάλλους.

Ανήκε στην οικογένεια Καποδίστρια, τουλάχιστον από τον 18ο αιώνα και μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, όταν το 1979 η Μαρία Δεσύλλα Καποδίστρια, που διετέλεσε δήμαρχος στην πόλη της Κέρκυρας και πρώτη εκλεγμένη γυναίκα δήμαρχος στην Ελλάδα, την δώρισε σε τρεις, ιστορικής σημασίας, πολιτιστικούς φορείς της Κέρκυρας, την Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας που ιδρύθηκε το 1836, την Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας που ιδρύθηκε το 1841 και την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών που ιδρύθηκε το 1952.