Το άγχος αποχωρισμού είναι μια από τις πιο συχνές διαταραχές στους σκύλους και επιφέρει αρκετά προβλήματα τόσο στον ίδιο το σκύλο όσο και στον ιδιοκτήτη. Είναι μάλιστα μια απο τις κύριες αιτίες που πολλά σκυλιά καταλήγουν παρατημένα και αδέσποτα. Το να συνηθίσουμε το σκύλο μας σταδιακά – από όταν ακόμα είναι κουτάβι – στην απουσία μας από το σπίτι, είναι από τους πρώτους χειρισμούς που πρέπει να κάνουμε όσο αφορά γενικότερα την εκπαίδευση των σκύλων μας.

Τι είναι το άγχος αποχωρισμού και πως καταλαβαίνουμε αν ένας σκύλος έχει τέτοιο πρόβλημα.

Τα σκυλιά είναι όντα κοινωνικά, που ζούνε σε αγέλες. Μεγαλώνοντας μαζί μας, στην ουσία γινόμαστε μέλη της ίδιας αγέλης. Στο μυαλό του σκύλου είναι ότι πιο φυσικό να περνάει 24 ώρες το 24ωρο παρέα μαζί μας (με την αγέλη του  δηλαδή). Όταν πάσχει από άγχος αποχωρισμού, η απουσία μας από το σπίτι του δημιουργεί μεγάλο στρες και πρόβλημα. Ταράζεται, δε μπορεί να καταλάβει γιατί φεύγουμε, γιατί δε τον παίρνουμε μαζί μας,  αν θα γυρίσουμε, πότε θα γυρίσουμε και γενικότερα το μόνο που σκέφτεται είναι ο αποχωρισμός μας και πότε θα ξανασμίξουμε σε βαθμό εμμονής.

Μερικά σημάδια πως ένας σκύλος ίσως πάσχει από άγχος αποχωρισμού:

1. Μόλις φορέσουμε το παλτό μας, η ακούσει πως πιάνουμε τα κλειδιά μας για να βγούμε έξω

ταράζεται και αγχώνεται.

1. 2. Μεγάλη εξάρτηση απο εμάς: όταν είμαστε στο σπίτι μας ακολουθεί παντού όπου και να πάμε.
2. Ενώ γενικότερα η συμπεριφορά του είναι άριστη, όταν απουσιάζουμε απο το σπίτι κάνει ένα η περισσότερα απο τα παρακάτω: Γαυγίζει ακατάπαυστα, κλαίει, λερώνει και κάνει ζημιές μέσα στο σπίτι, καταστρέφει δαγκώνοντας ότι βρεί μπροστά του, παθαίνει κρίσεις πανικού, δαγκώνει την ουρά του ή τις πατούσες του, κάνει εμετό, χάνει την όρεξή του και γενικά είναι εκτός εαυτού με μεγάλες εκδηλώσεις άγχους.
3. Όταν επιστρέφουμε στο σπίτι τρελαίνεται απο ενθουσιασμό.

Όπως βλέπουμε το πρόβλημα δεν είναι μόνο ιδιαίτερα ενοχλητικό για τον ιδιοκτήτη του σκύλου, είναι πραγματική πάθηση που είναι ιδιαίτερα βασανιστική και για τον ίδιο το σκύλο. 

Τι προκαλεί άγχος αποχωρισμού στο σκύλο;

Το άγχος του αποχωρισμού ξεκινάει πρώτα από τους ιδιοκτήτες. Όταν παίρνουμε ένα κουτάβι από τον ενθουσιασμό μας θέλουμε συνέχεια να το έχουμε μαζί μας, να το κρατάμε αγκαλιά, να κοιμόμαστε μαζί, να περνάμε γενικότερα όσο περισσότερο χρόνο μπορούμε μαζί του. Αυτό έχει ως συνέπεια το σκυλί να δένεται τόσο πολύ μαζί μας που του είναι δύσκολο να μας αποχωριστεί και όταν ξαφνικά μένει μόνο του να μην έχει αυτοπεποίθηση και να πανικοβάλλεται. Θα πρέπει από την αρχή να του συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο, να μη του αλλάζουμε τις συνήθειες επειδή ξαφνικά μεγάλωσε. Από κουτάβι κιόλας πρέπει να το συμφιλιώσουμε με την  ιδέα πως κάποιες στιγμές είναι φυσιολογικό να μένει μόνος στο σπίτι. 

Τα σκυλιά αγαπούν τη ρουτίνα:

Ξαφνικές αλλαγές στην ρουτίνα του ιδιοκτήτη του σκύλου επίσης μπορούνε να προκαλέσουν άγχος αποχωρισμού σε σκύλο. Αν για παράδειγμα κάποιο μέλος της οικογένειας απουσιάζει ξαφνικά από το σπίτι για διάφορους λόγους (πχ μετακόμιση σε άλλο σπίτι, γάμος, αλλαγή ωραρίου εργασίας ή επιστροφή στην εργασία μετά από μακροχρόνιες διακοπές  κλπ)

Αν η οικογένεια μας αποτελείται απο πολλά μέλη και ο σκύλος σπάνια μένει μόνος σπίτι, πιθανόν να συνηθίσει να είναι πάντα με ανθρώπινη παρουσία (την αγέλη του) και όταν χρειαστεί να μείνει μόνος του να αγχωθεί ιδιαίτερα.

Κάποιο τυχαίο γεγονός (όπως για παράδειγμα αν τρομάξει ο σκύλος απο κεραυνό στο σπίτι την ώρα της απουσίας μας) επίσης είναι ικανό σταθεί αφορμή ώστε να προκληθεί άγχος αποχωρισμού στο σκύλο.

Τι πρέπει να κάνουμε για να μην δημιουργηθεί στο σκύλο μας άγχος αποχωρισμού:

Η πρόληψη είναι πάντα πολύ μα πολύ ευκολότερη από τη θεραπεία, για αυτό με μικρή φροντίδα ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα μπορούμε πολύ εύκολα να προετοιμάσουμε το σκύλο μας απο μικρό ώστε να μην αντιμετωπίσει ποτέ τέτοιο πρόβλημα.

1. Ξεκινώντας ανάποδα , να τονίσουμε πως είναι σημαντικό όταν επιστρέφουμε στο σπίτι μετά απο απουσία μας να μη το κάνουμε θέμα με το σκύλο μας. Όταν εκείνος ενθουσιάζεται με την επιστροφή μας κι εμείς το τροφοδοτούμε και το ενισχύουμε χαιρετώντας τον κι εμείς με υπέρμετρο ενθουσιασμό και χαρές, στην ουσία του ενισχύουμε το άγχος του αποχωρισμού. Επιστρέφουμε στο σπίτι με ψυχραιμία χωρίς ενθουσιώδες εξάρσεις με το που συναντήσουμε το σκύλο, μπορούμε αρχικά να τον αγνοήσουμε να πάμε πχ να πλύνουμε τα χέρια μας και αφού ο σκύλος ηρεμήσει ΤΟΤΕ να τον χαιρετίσουμε. Θέλουμε να περάσουμε στο σκύλο πως η απουσία μας και η επιστροφή μας δεν είναι κάποιο τρομερό γεγονός, είναι μια φυσιολογική ρουτίνα και όχι αιτία για τρελές συναισθηματικές εξάρσεις. Το ίδιο εφαρμόζουμε και για την αποχώρησή μας. Όταν φεύγουμε δε χρειάζεται να το κάνουμε ιδιαίτερο θέμα στο σκύλο μας. 
2. Όταν είναι ακόμα κουτάβι ξεκινάμε να το προετοιμάζουμε με την απουσία μας με μικρά βήματα κάθε φορά. Για παράδειγμα τις πρώτες φορές μπορούμε απλά να βγούμε απο την πόρτα και να ξαναμπούμε σχεδόν αμέσως στο σπίτι – πριν καν προλάβει να γκρινιάξει. Έτσι σύντομα εξοικειώνεται γρήγορα με την εικόνα μας να διασχίζουμε την πόρτα και καταλαβαίνει πως δε σημαίνει ούτε εγκατάλειψη ούτε και καταστροφή. 
3. Συνεχίζουμε την παραπάνω διαδικασία αυξάνοντας σταδιακά το χρόνο απουσία μας. 
4. Γενικότερα είναι χρήσιμο να έχουμε στην άκρη του μυαλού μας πως δε χρειάζεται ο σκύλος να μας ακολουθεί σε όλο το σπίτι συνέχεια όπου και να πάμε. Τουλάχιστον ας μη το ενθαρρύνουμε αυτό. Αντιθέτως μπορούμε να του δείξουμε πως είναι ωραίο όταν τον βλέπουμε ξάπλα στην ησυχία του στο κρεβατάκι του με το να τον επαινέσουμε όταν τον δούμε να το κάνει αυτό, ή μπορούμε σε μορφή παιχνιδιού να κάνουμε εξάσκηση στην εντολή μείνε κλπ. 
5. Μια άλλη καλή ιδέα είναι – την ώρα που φεύγουμε να φροντίζουμε να έχει κάτι θετικό να ασχοληθεί όσο θα είναι στο σπίτι – ώστε να συνδυάσει την απουσία μας θετικά. Του εμπλουτίζουμε το περιβάλλον με παιχνίδια όπως κόκαλα ή ακόμα καλύτερα το παιχνίδι kong για να έχει να ασχοληθεί με κάτι ενδιαφέρον την ώρα που θα απουσιάζουμε. Ακολουθώντας τα παραπάνω μειώνουμε τις πιθανότητες να εμφανίσει ο σκύλος μας κάποια στιγμή άγχος αποχωρισμού στο ελάχιστο. 

Τι κάνουμε αν ο σκύλος μας εμφανίζει άγχος αποχωρισμού:

1. Ξεκινάμε απο τα βασικά , δηλαδή εφαρμόζουμε απο την αρχή τη διαδικασία που αναφέραμε νωρίτερα ώστε βήμα βήμα να εξοικειωθεί ο σκύλος μας με την απουσία μας. 
2. Παρακολουθούμε ποιές ενέργειές μας τον στρεσάρουν και τον εξοικιώνουμε με αυτές. Για παράδειγμα ταράζεται μόλις μας ακούσει να πιάνουμε τα κλειδιά φοβούμενος πως θα βγούμε απο το σπίτι; Πιάνουμε τα κλειδιά και δε βγαίνουμε έξω – απλά καθόμαστε στην πολυθρόνα μας Στρεσάρεται μόλις μας δεί να φοράμε το μπουφάν μας; Το φοράμε και απλά καθόμαστε και πάλι σπίτι.
3. Αν δε το έχουμε κάνει ήδη, ξεκινάμε βασική εκπαίδευση του σκύλου μας. Η εκπαίδευση σκύλων με θετική υποστήριξη βοηθάει με πολλούς τρόπους το σκύλο και την ψυχολογία του, ενισχύει το δεσμό μας μαζί του και χτίζει την αυτοπεποίθηση του.  Μας δίνει επίσης τα εργαλεία να ξεπεράσουμε διάφορα προβλήματα: Για παράδειγμα η εντολή μείνε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε βάζοντας το σκύλο μας να μένει για όλο και μεγαλύτερο διάστημα σε διαφορετικό δωμάτιο απο εμάς (πχ ως και μισή ώρα) να τον συνηθίζουμε στην ιδέα πως δε χρειάζεται να είναι συνέχεια μαζί μας. 

Αυτό φυσικά δε σημαίνει πως θα σταματήσουμε να περνάμε χρόνο παρέα με το σκύλο μας ή πως θα του απαγορεύσουμε να είναι στον ίδιο χώρο με εμάς. Απλά θα πρέπει με θετικό τρόπο να καταλάβει πως είναι εντάξει να περνάει και λίγο χρόνο χωρίς εμάς.

1. Του δίνουμε κάτι ευχάριστο να κάνει κατά την απουσία μας ώστε να συνδυάσει την απουσία μας θετικά (πχ του δίνουμε για να ασχοληθεί κάποιο κόκαλο που λατρεύει).

Τι να μην κάνουμε αν έχει άγχος αποχωρισμού:

Θα πρέπει να γνωρίζουμε πως ο σκύλος δεν εμφανίζει αυτή τη συμπεριφορά για να μας εκδικηθεί για την απουσία μας. Επίσης το να τιμωρούμε το σκύλο για την συμπεριφορά του είναι και άδικο αλλά και έχει εντελώς αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. 
 

Όπως και σε όλα τα θέματα ψυχολογίας και συμπεριφοράς των σκύλων, στόχος μας δεν είναι απλά να εξαφανίσουμε το σύμπτωμα (πχ ανεξέλεγκτο γαύγισμα όταν λείπουμε, ή λέρωμα στο σπίτι). Στόχος μας είναι να εξαφανίσουμε το αίτιο που προκαλεί το άγχος του αποχωρισμού στο σκύλο, διαφορετικά απλά κουκουλώνουμε το πρόβλημα με αποτέλεσμα ο σκύλος να εξακολουθεί να έχει πρόβλημα στην ψυχολογία του και να διοχετεύει αλλού το άγχος του με άλλη προβληματική συμπεριφορά. Συνεπώς λύσεις που προτείνουν του τύπου ειδικά ηλεκτρικά κολάρα κατά του γαυγίσματος όχι απλά δε λύνουν το πρόβλημα αλλά το κουκουλώνουν και παράλληλα δημιουργούν και πολλά άλλα…

Δεν είναι εύκολο να απαλλάξουμε ένα σκύλο απο το άγχος αποχωρισμού, αλλά όμως είναι εφικτό με καθημερινή και προσεκτική εφαρμογή των παραπάνω χειρισμών και αρκετή υπομονή. Βήμα βήμα θα έχουμε σίγουρα σημαντική πρόοδο στην ψυχολογία του σκύλου μας και πολύ μικρότερο άγχος αποχωρισμού εώς και καθόλου, εξαρτάται απο εμάς, την υπομονή μας ,το χρόνο και τη μέθοδο που θα αφιερώσουμε ώστε να δώσουμε στο σκύλο μας να καταλάβει πως το να μένει για λίγο μόνος στο σπίτι, μπορεί να είναι και διασκεδαστικό και πάντως είναι απόλυτα φυσιολογικό  και σε καμία περίπτωση δε σημαίνει εγκατάλειψη. Καλό είναι σε προβλήματα συμπεριφοράς που δυσκολευόμαστε να επιλύσουμε να απευθυνόμαστε σε επαγγελματία εκπαιδευτή ώστε να μας δώσει τις σωστές βάσεις και να μας καθοδηγήσει σωστά στην διόρθωση τις όποιας ανεπιθύμητης συμπεριφοράς όσο το δυνατόν συντομότερα, πριν αυτή η συμπεριφορά καταστεί μόνιμη η δυσεπίλυτη.  

Πηγη: ekpaideysh-skylon-odigies.com

kynology.gr