Σοκαριστικά είναι τα ευρήματα της έκθεσης της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ζωντανός Πλανήτης 2022, η οποία καταδεικνύει ότι στο διάστημα από το 1970 έως το 2018 καταγράφηκε μία κατακόρυφη μείωση των πληθυσμών της άγριας ζωής κατά 69%!

Κλιματική κρίση, υποβάθμιση φυσικών οικοσυστημάτων, απώλεια βιοποικιλότητας είναι μόνο μερικές από τις εκφάνσεις του προβλήματος, το οποίο η οργάνωση εκτιμά ότι έχουμε ακόμα λίγο χρόνο στη διάθεσή μας για να αντιστρέψουμε. Αρκεί η δράση να είναι άμεση.

Αλλωστε η έκθεση Ζωντανός Πλανήτης, η μεγαλύτερη επιστημονική έκδοση του WWF που εκδίδεται κάθε δύο χρόνια και αποτελεί μια περιεκτική μελέτη των τάσεων της παγκόσμιας βιοποικιλότητας και της υγείας του πλανήτη, δεν αφήνει κανένα περιθώριο εφησυχασμού καθώς τα ευρήματά της είναι πιο ανησυχητικά από ποτέ.

Μέσα σε λιγότερο από 50 χρόνια (1970 - 2018), καταγράφεται σε όλο τον κόσμο μείωση κατά μέσο όρο 69% στους πληθυσμούς άγριας ζωής, για τους οποίους υπάρχουν δεδομένα παρακολούθησης, (θηλαστικά, πτηνά, αμφίβια, ερπετά, ψάρια), με τους πληθυσμούς των ειδών που συναντώνται σε οικοσυστήματα γλυκού νερού (λίμνες, ποτάμια), να έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη μείωση (83%) από όλα τα είδη συνολικά.

WWF Ζωντανός Πλανήτης 2022

Επιπλέον, η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ιδιαίτερα για τις τροπικές περιοχές, όπου σημειώνεται μια ακόμα γρηγορότερη και πιο ανησυχητική μείωση των πληθυσμών των σπονδυλωτών ειδών, γεγονός με ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι συγκεκριμένες περιοχές είναι οι πιο πλούσιες σε βιοποικιλότητα στον κόσμο. Ενδεικτικά, σημειώνεται πως την περίοδο 1970 - 2018, οι πληθυσμοί άγριας ζωής σε Λατινική Αμερική και Καραϊβική μειώθηκαν κατά μέσο όρο 94%, γεγονός με τεράστιες επιπτώσεις στη διατήρηση της ισορροπίας στα φυσικά οικοσυστήματα παγκοσμίως.

Την ίδια περίοδο, επίσης, οι πληθυσμοί άγριας ζωής στην Αφρική σημείωσαν μια κατακόρυφη μείωση κατά μέσο όρο 66%, ενώ οι αντίστοιχοι πληθυσμοί στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού μειώθηκαν κατά 55%.

WWF Ζωντανός Πλανήτης 2022

Ο Κόκκινος Κατάλογος της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) αναφέρει πως τα κυκαδόφυτα αποτελούν τα πλέον απειλούμενα είδη, ενώ τα κοράλλια μειώνονται με τον γρηγορότερο ρυθμό, ακολουθούμενα από τα αμφίβια.

Ορισμένα από τα είδη των οποίων οι πληθυσμοί σημείωσαν μεγάλη μείωση είναι το ροζ δελφίνι του Αμαζονίου (65% μείωση την περίοδο 1994 - 2016), ο ανατολικός πεδινός γορίλας (80% μείωση στο Εθνικό Πάρκο Kahuzi-Biega, στη Δημοκρατία του Κονγκό μεταξύ 1994 - 2019), καθώς και ο αυστραλιανός θαλάσσιος λέοντας (64% μεταξύ 1977 – 2019).

Οι βασικοί παράγοντες που ευθύνονται για τη μείωση των πληθυσμών άγριας ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με την έκθεση, είναι η υποβάθμιση και η απώλεια οικοσυστημάτων, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η εξάπλωση των ξενικών ειδών, η ρύπανση, αλλά και η κλιματική κρίση.

Δεν υποφέρουν όμως όλα τα είδη από την κλιματική αλλαγή κι αυτό δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο καλό όσο ακούγεται. Σύμφωνα με την έκθεση, τα σκαθάρια και οι σκώροι που «επιτίθενται» σε βόρεια δάση επιβιώνουν ευκολότερα σε θερμότερους χειμώνες και αναπαράγονται ταχύτερα προκαλώντας τη νέκρωση δέντρων στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Πολλά έντομα και σκουλήκια, τα οποία προκαλούν ασθένειες τόσο στην άγρια ζωή όσο και στους ανθρώπους έχουν μετακινηθεί σε νέες περιοχές προκαλώντας νέες ασθένειες στην υψηλή Αρκτική και στα υψίπεδα των Ιμαλαίων.

WWF Ζωντανός Πλανήτης 2022

Μέσω της δημοσιοποίησης αυτών των στοιχείων, στόχος της έκθεσης είναι να τονίσει την κρίσιμη κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο πλανήτης μας, καθώς και να καλέσει κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, αλλά και πολίτες να αναλάβουν άμεσα δράση, προκειμένου να αντιστραφεί η ανησυχητική αυτή πορεία της βιοποικιλότητας.

COP15 και νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία: δύο κομβικές ευκαιρίες για την αποκατάσταση της φύσης

Στο μεταξύ – όπως τονίζει η περιβαλλοντική οργάνωση - ενώ ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις βάζουν σε προτεραιότητα τη φύση και την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής, η έκθεση Ζωντανός Πλανήτης 2022 καταδεικνύει πως οι δράσεις που έχουν γίνει έως σήμερα δεν είναι αρκετές ώστε να επιτευχθούν κρίσιμης σημασίας πλανητικοί στόχοι, όπως ο περιορισμός της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5o C και η αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας έως το 2030.

Με το βλέμμα στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιοποικιλότητα (COP15) που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο στον Καναδά, οι παγκόσμιοι ηγέτες οφείλουν να λάβουν σοβαρά υπόψη τα ευρήματα της έκθεσης και να αδράξουν την ευκαιρία που τους δίνεται μια φορά τη δεκαετία για το καλό του πλανήτη και των ανθρώπων, συνάπτοντας μια φιλόδοξη συμφωνία ικανή να ανατρέψει την απώλεια της βιοποικιλότητας και να δημιουργήσει ένα μέλλον, όπου η βιοποικιλότητα πραγματικά θα ανακάμπτει προς όφελος της ευημερίας και της βιωσιμότητας των κοινωνιών μας, σημειώνει το WWF. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει όλα τα κράτη να δεσμευτούν να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα τόσο για την προστασία και αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και για τον ριζικό μετασχηματισμό του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης προϊόντων και αγαθών και των ίδιων των οικονομικών συστημάτων.

Επιπλέον, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη θέσπιση νέας νομοθεσίας για την αποκατάσταση της φύσης αποτελεί σημαντικό βήμα για την ανάκαμψη της χερσαίας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας στην Ευρώπη με σημαντικά οφέλη όχι μόνο για τη φύση, αλλά και για το κλίμα και τους ανθρώπους. Η υιοθέτηση αυτής της νομοθεσίας αποτελεί μια κομβική ευκαιρία για την Ε.Ε. να ανταποκριθεί άμεσα και ουσιαστικά στις αλληλένδετες κρίσεις του κλίματος και της απώλειας της βιοποικιλότητας.

WWF Ζωντανός Πλανήτης 2022

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης, ο Marco Lambertini, Γενικός Διευθυντής του WWF International, δήλωσε: «Σήμερα καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε δύο ανθρωπογενείς προκλήσεις που συνδέονται άμεσα μεταξύ τους και απειλούν ευθέως τόσο την παρούσα, όσο και τις μελλοντικές γενιές: την κλιματική κρίση και την απώλεια βιοποικιλότητας. Το WWF εκφράζει την έντονη ανησυχία του για αυτά τα νέα δεδομένα που δείχνουν μια καταστροφική μείωση των πληθυσμών της άγριας ζωής. Στην επικείμενη COP15, οι ηγέτες έχουν την ευκαιρία να αποκαταστήσουν τη σχέση μας με το περιβάλλον και να δημιουργήσουν το κατάλληλο εκείνο πλαίσιο, μέσα στο οποίο μπορεί να αναπτυχθεί ένα πιο υγιές και βιώσιμο μέλλον για όλους με μια φιλόδοξη παγκόσμια συμφωνία για τη βιοποικιλότητα».

«Μόνο όταν η κατάσταση της υγείας του πλανήτη μας είναι καλή και καταγράφεται μια σταθερή ανάκαμψη της βιοποικιλότητας μέσω ριζικών αλλαγών στην παραγωγή και ενός επαρκούς θεσμικού πλαίσιο προστασίας, θα μπορούμε να μιλάμε για έναν βιώσιμο μέλλον και για τους ανθρώπους. Είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με τη φύση με όλες της τις εκφάνσεις και ως εκ τούτου, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και πολίτες, όλοι μας οφείλουμε – ο καθένας από τη μεριά του και στο μέτρο που του αναλογεί- να δρούμε προς όφελος αυτής της αλληλεξάρτησης», σχολίασε η Παναγιώτα Μαραγκού, επικεφαλής προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος στο WWF Ελλάς. «Για άλλη μια φορά, τα δεδομένα της φετινής έκθεσης Ζωντανός Πλανήτης αποτυπώνουν με σαφήνεια και νούμερα ανησυχητικά στοιχεία για το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον πλανήτη μας και σημαίνουν συναγερμό για το άμεσο μέλλον, εάν δεν ληφθούν επειγόντως και σε διαφορετικά επίπεδα, μέτρα για την αναχαίτιση της διπλής κρίσης που βιώνουμε σε βιοποικιλότητακαι κλίμα. Η επικείμενη COP15 θα καθορίσει το μέλλον του πλανήτη μας και ελπίζουμε η φετινή αυτή έκδοση του WWF να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει τους παγκόσμιους ηγέτες να γίνουν μέρος αυτής της θετικής αλλαγής που έχει ανάγκη το περιβάλλον».

Να σημειωθεί ότι η φετινή 14η έκδοση της έκθεσης αποτελεί την πληρέστερη έκδοση που έχει βγει μέχρι σήμερα, καθώς μελετά σχεδόν 32.000 πληθυσμούς από 5.230 είδη από όλο τον κόσμο, παρέχοντας μια ολοκληρωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιολόγηση του πώς τα διαφορετικά αυτά είδη ανταποκρίνονται στις πιέσεις που απειλούν το περιβάλλον τους, εξαιτίας κυρίως της απώλειας της βιοποικιλότητας και της κλιματικής κρίσης.

ethnos.gr