Άρχισες πρόσφατα να ταΐζεις αδέσποτα γατιά; ΔΕΝ τους κάνεις πάντα καλό!
Βγήκα πριν λίγο βόλτα με το σκύλο μου. Σχεδόν απέναντι από την πόρτα του κήπου, σε ένα χωράφι, βρήκα έναν κεσέ με νερό και έναν ακόμα με υπολείμματα από ανθρώπινο φαγητό και ξηρά τροφή σκύλου. Ήταν τοποθετημένοι ακριβώς στο σημείο όπου ο γάτος Μπίμπης Μπίχλας λιάζεται. Λατρεύει να περνάει ατέλειωτες ώρες εκεί, να τρίβεται, να βρωμίζεται στην αυτοσχέδια λασπο-τσουλήθρα του (τη σχημάτισε με τα χρόνια τριψίματος εκεί στο μαλακό χώμα). Τώρα εξηγείται, όμως, και γιατί από χτες όλες οι γάτες που φροντίζω κάνουν διάρροια. Και θύμωσα.
Μας έχει συμβεί σε όλους (όσους γουστάρουμε γάτες), να περπατάμε στο δρόμο και ένα γατί -συνήθως χαδιάρικο και τροφαντό- να μας πλησιάζει νιαουρίζοντας με παράπονο. «Το κακόμοιρο πεινάει» σκεφτόμαστε, παρότι το βλέπουμε, ότι είναι ήρεμο, χοντρό και χαδιάρικο. Στην πραγματικότητα, ένα γατί πραγματικά πεινασμένο θα ήταν καχεκτικό, τρομαγμένο και δεν θα το πλησιάζαμε εύκολα. Είναι, λοιπόν, βέβαιο πως το συγκεκριμένο γατί που συναντήσαμε (όπως άλλωστε και ο πολυλογάς Μπίμπης Μπίχλας), ΔΕΝ ΠΕΙΝΑΕΙ.
Γιατί του κάνω πιο πολύ κακό παρά καλό;
1| Εφόσον δεν εντόπισες στο δρόμο απομεινάρια φαγητού, είναι προφανές ότι το συγκεκριμένο ζώο ταΐζεται ήδη, και μάλιστα σε πιο ασφαλές σημείο. Εδώ στο πεζοδρόμιο, όπου εσύ εναπόθεσες το φαγητό, κινδυνεύει να πατηθεί από αυτοκίνητο ή να κυνηγηθεί από κάποιον περαστικό σκύλο.
2| Είναι το φαγητό σου κατάλληλο; Σίγουρα ΟΧΙ, εφόσον του δίνεις γάλα ή απομεινάρια από το δικό σου φαγητό ή κροκέτες σκύλου. Θα του προκαλέσεις διάρροιες και άλλα γαστρεντερικά προβλήματα.
3| Διπλά γεύματα (το δικό σου και το δικό μου, διπλές θερμίδες, παχαίνουν. Και η παχυσαρκία κάνει κακό στην υγεία.
4| Στειρωμένα αρσενικά ζώα κινδυνεύουν παραπάνω μακροπρόθεσμα, αν τρώνε χαμηλής ποιότητας τροφή για αστείρωτα.
5| Δίνεις λάθος ενδείξεις στον πραγματικό φροντιστή του ζώου. Παρατηρεί ότι το ζώο δεν τρώει (είτε γιατί είναι χορτάτο από το δικό σου φαγητό ή γιατί έπαθε γαστρεντερίτιδα), ανησυχεί και το προσκομίζει άμεσα στον κτηνίατρο.
6| Σκέφτηκες μήπως χρειάζεται να τρώει ειδική κτηνιατρική τροφή γιατί έχει κάποια σοβαρή πάθηση (όπως νεφρική ανεπάρκεια); Με το δικό σου φαγητό μπορεί ακόμα και να πεθάνει.
7| Κι αν το ζώο παίρνει φάρμακα; Ο φροντιστής συνήθως τα χορηγεί στο συγκεκριμένο ζώο, βάζοντάς τα μέσα στο φαγητό. Αλλά αυτό είναι ήδη χορτάτο, με αποτέλεσμα να μην παίρνει την καθημερινή του δόση.
8| Τα γεμάτα πιατάκια που αφήνεις δημιουργούν εστία βρώμας και μικροβίων. Συγκεντρώνουν σκύλους (επικίνδυνο για τα γατιά), ποντίκια, έντομα, παράσιτα και είναι λογικό να δυσαρεστούνται οι γείτονες – μάλιστα μόλις τώρα αρχίζουν να παρατηρούν την παρουσία των γατιών και να ενοχλούνται από αυτά. Και έτσι ξεκινούν τα προβλήματα με τη γειτονιά για τον τακτικό φροντιστή των ζώων (πχ εμένα). Ίσως δεχτεί ακόμα και απειλές για τη δική του ζωή (δεν υπερβάλλω) αν δεν σταματήσει το δικό του τάισμα (ενώ το δικό σου είναι που φταίει). Το επόμενο στάδιο μπορεί να είναι βίαιη απομάκρυνση των ζώων από καλοθελητές ή ακόμα και φόλες.
Αν πεινάει πραγματικά, πειράζει να το ταΐζω;
Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση εξαρτάται! Τα ημιάγρια γατιά που δεν πιάνονται έχουν μάθει να επιβιώνουν κυνηγώντας το φαγητό τους. Αν αρχίσεις να τα ταΐζεις πού και πού, πχ μόνο το καλοκαίρι (όπως γίνεται στα νησιά) αναρωτήθηκες τι θα γίνει το χειμώνα; Συνήθως καλοσυνηθίζουν με το άφθονο φαγητό σου, χάνουν τα δυνατά ένστικτα του κυνηγού και το χειμώνα δυσκολεύονται να επιβιώσουν.
Πριν ξεκινήσεις να ταΐζεις αδέσποτα γατιά σε μια γειτονιά λάβε υπόψιν σου τα ακόλουθα:
1| Είναι όντως πεινασμένα και αφρόντιστα; Αν δεν είναι καχεκτικά, αν είναι στειρωμένα (κομμένη γωνία αυτιού, στα αρσενικά έλλειψη όρχεων), χαδιάρικα και ομιλητικά το πιθανότερο είναι ότι κάποιος άλλος ήδη τα ταΐζει.
2| Είναι το σημείο φαγητού που επέλεξες ασφαλές από αυτοκίνητα και σκύλους;
3| Είναι το φαγητό που τους προσφέρεις κατάλληλο; Το γάλα, τα ανθρώπινα απομεινάρια και η ξηρά τροφή κακής ποιότητας μπορεί να τους προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.
4| Θα μπορείς να το κάνεις καθημερινά; Για πάντα; Αν αλλάξεις διαδρομή; Αν αρρωστήσεις, θα βρεις αντικαταστάτη; Τι θα γίνει όταν πας διακοπές; Τι θα γίνει όταν φύγεις από τις διακοπές (αν ταΐζεις καλοκαίρι). Σκέψου· όταν σταματήσεις, τι θα γίνουν αυτά;
5| Θα καθαρίζεις αφού φάνε; Ένα στέκι μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη γειτονιά και τελικά στα ίδια τα γατιά.
6| Έχεις σκοπό να στειρώσεις; Βάζοντας τακτικά φαγητό, θα συγκεντρώνονται όλο και περισσότερες γάτες από την ευρύτερη γειτονιά. Βλέπεις, το νέο θα κυκλοφορήσει. Θα το μάθουν και κάποιες γάτες από δικά μας στέκια (αλλά και από σπίτια) και θα μετακομίσουν στο δικό σου, κυρίως αν βάζεις κονσέρβα. Πού θα ξέρεις αν αυτές οι γάτες είναι ήδη στειρωμένες; Σε κάποια αδέσποτα γατιά η ένδειξη ότι είναι ήδη στειρωμένα (κομμένη άκρη του αυτιού) δεν είναι τόσο ευκρινής. Αν, μάλιστα, είναι ημι-δεσποζόμενα (μέσα-έξω) ίσως δεν έχουν καν κομμένη άκρη στο αυτί τους. Τα παλιά ράμματα από στείρωση δεν ψηλαφούνται πάντα. Μπορεί μάλιστα να είναι στο πλάι. Αν αποφασίσεις να στειρώσεις, ίσως υποβάλεις μια ήδη στειρωμένη γάτα σε ένα περιττό χειρουργείο. Για όσους από εμάς το έχουμε κάνει, οφείλω να σας πω ότι, είναι τραγικό.
Δεν έχεις σκοπό να στειρώσεις; Στο στέκι σου θα μαζευτούν σύντομα κάποια αστείρωτα γατιά. Στη φύση, όταν τα ζώα βρίσκουν μπόλικο φαγητό πολλαπλασιάζονται με ταχύτερους ρυθμούς. Οι γάτες γεννούν πιο συχνά, περισσότερα γατάκια, και τα περισσότερα από αυτά είναι θηλυκά. Αυτά τα γατάκια έχουν μεγαλύτερο ποσοστό επιβίωσης (από το σύνηθες) αφού βρίσκουν άφθονο φαγητό. Σύντομα, οι 2-3 γάτες που τάιζες αρχικά (σε λιγότερο από ένα χρόνο) γίνονται εύκολα 40. Και κάπως έτσι το στέκι σου αρχίζει να προκαλεί προβλήματα στη γειτονιά, αλλά και στα ίδια τα γατιά:
-
- Δυσοσμία, βρώμα από το μαρκάρισμα των αρσενικών, τις ακαθαρσίες τους, τα απομεινάρια της τροφής (κανονικά περιμένουμε να φάνε, καθαρίζουμε και μετά φεύγουμε από το στέκι).
- Σοβαροί τραυματισμοί στην προσπάθεια να ζευγαρώσουν.
- Μεταδοτικές θανατηφόρες ασθένειες. Η φύση έχει προβλέψει και «καταπολεμά» τον υπερπληθυσμό με μεταδοτικές ασθένειες ώστε να επιβιώνουν μόνο οι ισχυροί. α) Οι πιο πολλές από αυτές μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή (άρα όχι σε στειρωμένα). β) Αστείρωτα ενήλικα σημαίνει και περισσότερα γατάκια. Τα ανεμβολίαστα γατάκια (από την αναπαραγωγή/ υπερπαραγωγή των γατιών που φροντίζεις χωρίς να στειρώνεις), είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε μεταδοτικές ασθένειες και κυρίως τη ρινοτραχειίτιδα και άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού. Το στέκι σου αρρωσταίνει.
7| Αν χρειαστεί, είσαι σε θέση να τα πας σε κτηνίατρο;
-
- Ο εμβολιασμός και η αποπαρασίτωση είναι απαραίτητα για τα γατάκια. Ακόμα και αν πιστεύεις ότι στείρωσες όλες τις γάτες της γειτονιάς θα εμφανίζονται κάθε χρόνο 1-2 γατάκια. Είσαι σε θέση να τα φροντίζεις;
- Στο στέκι θα εμφανίζονται ζώα με μεταδοτικές ασθένειες. Θα τα αφήσεις να μολύνουν τα ζώα που ήδη φροντίζεις;
- Αν κάποιο ζώο τραυματιστεί;
Πότε ένα γατί ΔΕΝ φροντίζεται σωστά;
Οι εθελοντές είμαστε σε θέση να διακρίνουμε αν ένα ζώο φροντίζεται σωστά ή όχι. Κι εσύ μπορείς να το καταλάβεις, αν κάνεις ένα βήμα πίσω πριν ταΐσεις και παρατηρήσεις:
- Έχει εμφανή σημεία τραυματισμών (που δεν έχουν κλείσει), έντονα δερματικά προβλήματα.
- Είναι καχεκτικό, φοβισμένο, λερωμένο.
- Βήχει, έχει πρόβλημα στα μάτια ή στη μύτη (εκκρίματα, βήχα, δυσκολία να αναπνεύσει, είναι τυφλό).
- Δεν είναι στειρωμένο.
- Είναι έντρομο, παραμένει κοκαλωμένο σε ένα σημείο από φόβο, σοκ –μόλις το παράτησαν ή χάθηκε.
Και πάλι, ένα ζώο μπορεί να σου δώσει λάθος ένδειξη, αν για παράδειγμα είναι υπεραιωνόβιο ή αν πάσχει από χρόνιο νόσημα (πχ στοματίτιδα ή αναπνευστικό).
Πότε ένα στέκι γατιών ΔΕΝ φροντίζεται σωστά;
- Τα ζώα είναι αστείρωτα.
- Υπάρχουν περισσότερα από 2-3 νεαρά γατιά ανά 15 ζώα (ένδειξη ότι τα ζώα είναι αστείρωτα).
- Υπάρχει έντονη δυσοσμία (μαρκάρισμα αρσενικών, συνωστισμός ακαθαρσιών, υπολείμματα φαγητού, διάρροια & έμετοι -ένδειξη γαστρεντερικών προβλημάτων).
- Τα ζώα έχουν κακή όψη με έντονα δερματικά προβλήματα, και έκκριμα σε μάτια και μύτες. Κάποια βήχουν ή φτερνίζονται.
Αν πέτυχες στέκι γατιών που δεν φροντίζονται σωστά, το πρόβλημα είναι αρκετά περίπλοκο, χρονοβόρο και δαπανηρό, για να το αναλάβεις μόνος σου. Τα ζώα χρειάζονται άμεσα κτηνιατρική φροντίδα και θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος συνεννόησης με τον άνθρωπο που τα «φροντίζει» τόσο πλημμελώς.
Αν δεν το έχεις ξανακάνει στο παρελθόν, σίγουρα θα χρειαστείς βοήθεια. Επικοινώνησε με το δήμο και το σωματείο της περιοχής (πιθανότατα γνωρίζουν ήδη το πρόβλημα) για να σε βοηθήσουν να βοηθήσεις το συγκεκριμένο στέκι. Μην τα περιμένεις όλα από τους εθελοντές. Σκέψου ότι φροντίζουν ήδη εκατοντάδες ζώα στη γειτονιά.
Την ενέργεια και το χρόνο θα πρέπει να τα βάλεις εσύ.