Λεόντιος Πετμεζάς: Αισθητική προσέγγιση στην «Εγκάρσια Πτήση» του Κώστα Ευαγγελάτου
Με πνεύμα ανεξάρτητο και γόνιμο λογοτεχνικά και εικαστικά, με ιδίωμα γραφής έντονα αποκαλυπτικό , και ανατρεπτικό κινείται στο ποιητικό βιβλίο του «Εγκάρσια πτήση» ο εμπνευσμένος Κώστας Ευαγγελάτος. Διαβάζουμε:Όραση αχτίνα της αλήθειαςυφαίνει βάτα σε φλεγόμενα νεράανάβει πίδακες σε υψίπεδα χιονιούσκάβει στις τέφρες της ψυχής σουφωτίζει τους λειμώνες της αγάπης .
Στο βιβλίο ο Κώστας Ευαγγελάτος, με πεφωτισμένη ιδιαιτερότητα διακτινίζει ευλαβικά και μεταλαμπαδεύει την ιδιάζουσα ανασύνδεση της συγκίνησης, όπως και την ιδεογραφική επανασύνδεση της ενδόμυχης θέσης του, ψηλαφώντας ότι συσσωρεύει η σύλληψη των απόψεων που συμπλέκονται με την αξιολόγηση της βιωματικής σύνθεσης. Διατυπώνει συγκλονιστικά τη μνημονική διεργασία μιας εικαστικής νεφελογραφίας, που βασίζεται σε μια σχηματική σωματογραφία , σε μια εμφανή ενδοσκόπηση σε απρόσμενα εννοιακά τοπία, που δίνουν οντότητα σε διαπιστώσεις, με διατυπώσεις, που κινούν με διαγώνια τοποθέτηση τα ιδανικά της εγκάρδιας πτήσης κάθε ψυχής. Τολμά βαθμιαία αμφίδρομες κοινωνιολογικές αποτιμήσεις μέσα από ένα λόγο πυκνό, μεστό σε υπογραμμίσεις και λιτό σε στοχαστική επεξεργασία, που τον αναδεικνύει εύλογα σε σύγχρονο, νεωτεριστή, εκλεκτικιστή και βέβαια μεταμοντέρνο ποιητή.
Διαβάζουμε:
Η λάμψη των ματιών ακόμη έλκει
το κοίτασμα που εντός σου ενεδρεύει.
Με βάγια καλοσύνης προστατεύει
το σπίτι που αρδεύει προσφορά.
Με βροντώδη στάση και ψυχοστασία στρατεύεται ανεμπόδιστα στο αιώνιο ρέκβιεμ που δρα μακριά από την εφήμερη άποψη για την τέχνη, με αγωγή δραστική για νέους συλλογισμούς, ενώ παράλληλα ευπρόσδεκτα εξελίσσεται σε ένα επιμελημένο παιγνίδι με τις λέξεις. Περιγράφει τις περιπέτειες της ψυχής και της καρδιάς του σημερινού ανθρώπου, σταχυολογεί, ανατέμνει και προτείνει το δρόμο προς την ελευθερία με μια νοσταλγία που αναγιγνώσκεται και ανακοινώνεται ως επιστροφή στην ιερότητα της ανθρώπινης φύσης, χωρίς να εκτοπίζει την ονειροπόληση και τη φαντασίωση. Ο εκκωφαντικός αχός της κάθε στιχουργικής περιγραφής του αποτελεί προνόμιο εγκαρτέρησης παράλληλα με τη φαντασία του αφαιρετικού λογισμού. Εξωτερικεύει τις μεταβαλλόμενες παραστάσεις, και την αχλή της εσωτερικής προσωπικής δυναμικής. Την κατατάσσει με αυστηρότητα και οικονομία χώρου σε γραφή συγκεκριμένης διακριτικότητας, χωρίς πλατειασμούς, χωρίς κοινότυπες επεμβάσεις και αναφορές. Ενδεικτικά αναγγέλλει την ίαση και τη χειραφέτηση, την κινητική ενέργεια και την εποπτική παρουσία της ιδιοσυγκρασίας του. Υιοθετεί εξ ολοκλήρου έντεχνα το ύφος της ωδής και το κατ εξοχήν ιδίωμα της διακύμανσης, αλλά και της ανάδυσης των συλλογισμών του.
Διαβάζουμε:
Δίνες ονείρων ρουφούν ελπίδες
Οι αλλαγές δεν θα συμβούν.
Στιγμές και μέρες θα διαβούν
σε μια οθόνη με παγίδες.
Το ποιητικό βιβλίο «Εγκάρσια πτήση» ως αποτέλεσμα έρευνας του
ανθρώπινου ψυχισμού παραθέτει στον αναγνώστη το ειδικό βάρος της γήινης στόφας του διανοούμενου ποιητή και την σφραγίδα δωρεάς πνεύματος που κατέχει . Με απόλυτη πειστικότητα και ανάταση οικουμενισμού ο ποιητής διατυπώνει επαρκώς μια γνώμη για κοινωνικές συναρτήσεις, επαληθεύσεις και αναλύσεις, με ορθολογικές ωστόσο προσβάσεις και απολήξεις. Πρόκειται για μια ακόμη ενατένιση που μεταβάλει τον αρχικό ιστό της ψυχολογικής διείσδυσης που συντάσσεται βαθμιαία σε ένα κρεσέντο ανασυγκρότησης με ανάλογες λύσεις.
Διαβάζουμε:
Εγκάρσιο βλέμμα τάνυσμα της γέννας.
Εφύμνια ανάστροφα μαινάδας.
Στο δέρμα του σκιόφωτος μαρμαρυγές παρθένας.
Σε νεφελόφωτα καταιγισμός χαράς.
Ο ακατάπαυστος συνειρμός της ενάργειας και της μεταλλαγής από το χρόνο και τον τόπο, η εξερεύνηση σε βάθος και η δυνατότητα επίγνωσης της διαδικασίας της διανοητικής επικοινωνίας εμψυχώνει κάθε βαρύνουσα πρόταση του ποιητή. Ασκεί μεγάλη έλξη επάνω του η ιδιάζουσα ανθρώπινη φιγούρα που ζει μέσα σε ιστορικές, κοινωνικές ή άλλες διαστάσεις, θεωρώντας την διαδικασία καταγραφής της, ως βάση σ' ένα περιβάλλον από το οποίο αισθάνεται ο ποιητής πέρα από τη ταύτιση και μια αποστασιοποίηση.
Διαβάζουμε :
Ξεθωριάζουν τα φύλλα στις αλέες
Φωτογραφίες θριαμβικές και λύπες τόσες
όσες το πνεύμα κάθε Γάλλου περιφέρει
πλανιούνται στα θολά νερά του Σηκουάνα
Δεμένες τα βαρίδια της γνώσης.
Η συνειδητή γνώση του ποιητή εμφανίζει συχνά ένα ακόμη άγνωστο μέρος της ψυχής του. Αφήνει να αναδυθούν στην επιφάνεια παρορμήσεις και αλλεπάλληλες εσωτερικές φωνές που επιτείνουν τις εντολές μιας μέθεξης άλλοτε συμβολικής και άλλοτε αφηρημένης ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο που καταλήγει στην κάθαρση. Οι νοητικές εικόνες της περιγραφής του, ωθούμενες από ποικίλα ερεθίσματα μορφοποιούνται στη διάσταση της ρεαλιστικής πραγματικότητας, που παίρνει χρώμα και χροιά από το συναίσθημα.
Διαβάζουμε :
Εγκάρσια πτήση
στο απύθμενο του «είναι»
φορτίζει κύτταρα
του σύμπαντος της γνώσης
με καλπασμό αγάπης κυβικής.
Βλέπεις κι Εσύ
κατανοώντας.....
Ο κόσμος που ταξίδεψες Υπάρχει.
Κάθε ψυχή που ταξιδεύει Ζει.
Σε κάθε ενότητα της συλλογής με θαυμαστό τρόπο μέσα από τις διαθλασμένες ακτίνες της σύλληψης παρακολουθούμε την κίνηση που αιχμαλωτίζει το κυρίαρχο πνεύμα, που αποτελεί επίτευγμα λαξευμένο από τις ταλαντώσεις συνειρμών που απαντούν στη λυρική σκιαγράφηση. Διαβάζοντας κάθε ποίημα ξεχωριστά βλέπουμε να ορθώνεται και να ριζώνει μπροστά μας ένας πίνακας.
ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΠΕΤΜΕΖΑΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ