200 ΧΡΟΝΙΑ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 182

 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2021

◘ Διαδικτυακή ομιλία-συζήτηση: Δευτέρα, 22 Φεβρουαρίου 2021, 7.30 μ.μ.

Στο πλαίσιο του Κύκλου Ομιλιών-Συζητήσεων για το 1821 η Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη θα πραγματοποιήσει τη δεύτερη διαδικτυακή της ομιλία-συζήτηση τη Δευτέρα, 22 Φεβρουαρίου, 7.30  μ.μ. Θα μιλήσει ο εκπαιδευτικός Λάμπρος Σιμάτος, με θέμα: «Ο ναυτικός αγώνας του 1821» και θα ακολουθήσει συζήτηση.

Θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση για τον τρόπο παρακολούθησης της διαδικτυακής ομιλίας και για τη διαδικασία συμμετοχής στη συζήτηση, που θα ακολουθήσει.

◘ Τα εκθέματα του Φεβρουαρίου

Σχετικά με τα Εκθέματα του μήνα Φεβρουαρίου: πρόκειται για προσωπογραφίες δύο Διαφωτιστών-Δασκάλων του Γένους, του Χιώτη Αδαμάντιου Κοραή και του Κερκυραίου Ευγένιου Βούλγαρη, οι οποίες, μαζί με άλλες, ήταν αναρτημένες στην οικία των Τυπάλδων Ιακωβάτων και τώρα απόκεινται στο Μουσείο Τυπάλδων Ιακωβάτων της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης.

ΤΟ ΕΦΟΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΤΗΣ ΙΑΚΩΒΑΤΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

Αγνώστου,  Προσωπογραφία Αδαμαντίου Κοραή

19^ος αι.,  ελαιογραφία σε μουσαμά,   50x44 εκ.

Ληξούρι,  Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη-Μουσείο

Ο κορυφαίος διαφωτιστής, πολυγραφότατος λόγιος και δάσκαλος του Γένους Αδαμάντιος Κοραής (Σμύρνη 1748 – Παρίσι 1833) απεικονίζεται μπροστά από ουδέτερο βάθος μέχρι  το στήθος, με ελαφρά στροφή προς τ’ αριστερά. Κοιτάζει κατάματα τον θεατή του και με το σφαλιστό στόμα, το διεισδυτικό και σπινθηροβόλο βλέμμα, τη σοβαρή έκφραση και την αστική ενδυμασία της εποχής επιβάλλει την παρουσία του ως μια επιτυχημένη και πνευματική προσωπικότητα.  Καθώς προβάλλει από τα ουδέτερο βάθος ως ανάγλυφη και καθώς κόβεται στο κάτω μέρος χωρίς να μεσολαβεί κενό, η επαφή με τον θεατή είναι άμεση. Πρόκειται για μια επίσημη προσωπογραφία, όπως αναπτύχθηκε τον 19^ο αιώνα που λάτρεψε τη διάσημη προσωπικότητα. Ο  καλλιτέχνης, συναιρεί τα συστατικά μιας επιτυχημένης προσωπογραφίας: εξωτερική πιστότητα, εσωτερική διερεύνηση και ένταξη στο κοινωνικό και πνευματικό περιβάλλον μέσω της ενδυμασίας.  

Η προσωπογραφία αυτή πρέπει να ταυτίζεται με εκείνη που είχε στο υπνοδωμάτιό του ο Κωνσταντίνος Τυπάλδος Ιακωβάτος. Όπως αναφέρει ο ίδιος το 1825, σε επιστολή του από τη Βενετία προς τον Αδαμάντιο Κοραή, η ελαιογραφία αυτή στηρίζεται στη χαλκογραφία που δημοσιεύτηκε το 1815 και αποδίδει την προσωπογραφία, που ο Πολωνός ζωγράφος Σμόλκι φιλοτέχνησε εκ του φυσικού αλλά εν αγνοία του Κοραή.

Δώρα Μαρκάτου

τ. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης

Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

***

Αγνώστου,  Προσωπογραφία Ευγένιου Βούλγαρη

χ.χρ., λάδι σε καμβά,  50x44 εκ.                              

Ληξούρι, Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη-Μουσείο

Εξέχουσα εκκλησιαστική προσωπικότητα και πρωτοπόρος εκπρόσωπος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ο Ευγένιος Βούλγαρης (Κέρκυρα 1716-Πετρούπολη 1806) συνδύαζε τη θεολογική γνώση με τη Φιλοσοφία, τη Φυσική, τα Μαθηματικά, την Αστρονομία και τη Μουσική, τη διδασκαλία, τη συγγραφή και τις μεταφράσεις με την εθνική δράση, ήταν, δηλαδή, μια πολυσχιδής προσωπικότητα κατά τα πρότυπα  του οικουμενικού ανθρώπου (Homo Universalis) της Αναγέννησης. Γι’ αυτό και ο ζωγράφος τον απεικονίζει στο σπουδαστήριό του, καθιστό μπροστά από το γραφείο του με τα κλασικιστικά μοτίβα, πάνω στο οποίο είναι  ανοικτός ένας  τόμος, ενώ πίσω αριστερά διακρίνεται η βιβλιοθήκη του με τα ογκώδη συγγράμματα. Πρόκειται για ένα χώρο εργασίας και περισυλλογής, που παραπέμπει στο σπουδαστήριο (studiolo) των αναγεννησιακών λογίων. Με μια χαρακτηριστική κίνηση των χεριών σαν να απευθύνεται σε κάποιον, στρέφει τον κορμό κατά τρία τέταρτα προς τ’ αριστερά, μια εικαστική σύμβαση που μάλλον τονίζει τη στροφή προς τα ένδον. Το ανυψωμένο πυρετικό βλέμμα  και το ελαφρά μισάνοικτο στόμα υποδηλώνουν ότι ο ζωγράφος τον συνέλαβε μάλλον σε μια στιγμή φιλοσοφικής απορίας  ή έμπνευσης.

Δώρα Μαρκάτου

 τ. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης

του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων