Από τον Μάκη Μπεριάτο*

Στις 5 Ιανουάριου του 2016 μια πυρκαγιά κατέστρεψε δυο πολυτελή yacht στη μαρίνα της Μαρμαρίδας στην Τουρκία. Η είδηση πέρασε φυσιολογικά στα «ψιλά» , αλλά όσοι έχουν γνώση της ιστορίας των Superyachts γνώριζαν ότι πρόκειται για μια πραγματική καταστροφή: Το ένα από τα δυο yacht που καταστράφηκαν ήταν το «The One» , το σκαρί που θεωρείται το ωραιότερο Superyacht όλων των εποχών και αυτό με τη μεγαλύτερη επιρροή στο σχεδιασμό αυτών των σκαφών.

Στην πραγματικότητα όμως επρόκειτο για ένα πιστό αντίγραφο του πρωτοτύπου, και η ιστορία θα μπορούσε να είχε γραφτεί διαφορετικά, αν δεν ήταν μια σφοδρή καταιγίδα πολλά χρονιά πριν στη νοτιοδυτική Κεφαλονιά!

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή..

Η ιστορία ξεκινά το 1961 όταν ο αυστριακός δισεκατομμυριούχος Helmut Horten, παθιασμένος με τη θάλασσα και τα γρηγορά yacht (όταν ακόμα άλλοι βαθύπλουτοι όπως ο Α. Ωνάσης έδιναν προτεραιότητα στην πολυτέλεια), μετά από τα Carinthia I και ΙΙ που είχε νωρίτερα εκείνη τη δεκαετία, παραλαμβάνει από τα γαλλικά ναυπηγεία Chantiers Navals de l’Esterel  το 25μετρο Carinthia III, ένα κλασσικό yacht (βγαλμένο λες από ..ταινία του James Bond!) που πλέει ακόμα στις ελληνικές θάλασσες με άλλο όνομα και ιδιοκτήτη. Θα ακολουθήσει το 42 μέτρων Carinthia IV, από το ίδιο ναυπηγείο, ένα πανέμορφο και γρήγορο σκάφος το οποίο θα χαθεί σε πυρκαγιά το 1981 στην Ελλάδα!

Αυτά τα δυο yacht οιστρηλάτησαν την επιθυμία του Horten για ένα μοναδικό σκάφος πραγματικά μπροστά από την εποχή του. Ανέθεσε το συνολικό σχεδιασμό σε αυτόν που έμελλε να επηρεάσει περισσότερο από κάθε άλλον το σχεδιασμό των σύγχρονων Superyacht, τον Jon Bannenberg!

Έχουν γραφτεί χιλιάδες κείμενα  και όχι μόνο από ναυτικά περιοδικά για αυτό το χαρισματικό σχεδιαστή που το Vanity Fair  αποκάλεσε το 2018 « The Godfather of Modern Yacht Design».

Για δεκαετίες θεωρούνταν ο σπουδαιότερος σχεδιαστής superyacht , όντας υπεύθυνος για πάνω από 200 σχέδια (που περιλαμβάνουν εκτός από τα Carinthia το πλωτό αριστούργημα Limitless που επίσης ανήκει στα 10 ομορφότερα όλων των εποχών..). O Bannenberg άλλαξε για πάντα τον κόσμο των mega yacht με τα σχέδια και την επιρροή του.

Μέχρι την εποχή του ο σχεδιασμός yacht ήταν βασικά βελτιώσεις παλαιότερων μοντέλων και μια προσπάθεια να χωρέσουν στα σχέδια των ναυπηγείων η πολυτέλεια που ζητούσαν οι ιδιοκτήτες καθώς και οι ιδέες και προσδοκίες τους για την εμφάνιση των σκαφών.

Από όταν ο Horten ανέθεσε στον Bannemberg τη σχεδίαση του Carinthia V, τα πράγματα δε θα ήταν ποτέ  τα ίδια ξανά!

Μέχρι να πάρει το μολύβι στο χέρι ο Bannenberg , ο σχεδιασμός superyachts δεν υπήρχε στην πραγματικότητα ως ξεχωριστός κλάδος . Οι σχεδιαστές παρέδιδαν ένα σχέδιο αυτού που ήλπιζαν ότι θα είναι ένα αποτελεσματικό και ωραίο σκαρί και άφηναν το ναυπηγείο και το γούστο του ιδιοκτήτη να ολοκληρώσει το εσωτερικό. Ο Bannenberg έκανε την τέχνη του σημείο εκκίνησης και προσπάθησε να σχεδιάσει κάθε χαρακτηριστικό ενός σκάφους από το εξωτερικό μέχρι τα πόμολα στα ντουλάπια (!) για να επιτύχει ένα τελείως συνεπές αποτέλεσμα.

Ο Horten ήθελε ένα πολύ μεγαλύτερο και γρήγορο yacht και πήγε αυτή τη φορά το ανέθεσε στα ναυπηγεία Lürssen  Bremen, το οποίο ναυπηγούσε ως τότε κυρίως πολεμικά πλοία όπως τα ταχέα περιπολικά 42 μέτρων κλάσης Jaguar, ικανά να φτάσουν ταχύτητες 40 κόμβων. Αυτά δεν ήταν σκάφη για σταθερή, οικονομική πλεύση, αλλά με «κομψή» γραμμή, μικρό εκτοπίσματος και ισχυρούς κινητήρες. Δεν ήταν λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι το προτεινόμενο από το ναυπηγείο yacht ήταν μακρύ και λεπτό και φαινόταν μάλλον σαν ένα γρήγορο πολεμικό πλοίο. Με στενό πλάτος, το σκάφος χρειαζόταν αρκετό μήκος για να παρέχει ικανοποιητικό χώρο διαμονής για τους πλούσιους ιδιοκτήτες, και έτσι έφθασε στο εντυπωσιακό μήκος των 68 μέτρων! Η συνεισφορά του Bannenberg ήταν να ενσωματώσει στοιχεία σε ολόκληρο το σχέδιο έτσι ώστε η «δραματική» εμφάνιση του μακριού, λεπτού κύτους να τονίζεται στο μέγιστο. Η γραμμή του καταστρώματος διατρέχει όλο το μήκος της γάστρας χωρίς διακοπή και πλώρη και πρύμνη έχουν έντονη κλίση προς τα εμπρός για να δώσουν μια εντύπωση ταχύτητας και ενός σκάφους που είναι έτοιμο να ξεχυθεί προς τα κύματα. Το εμπρόσθιο μέρος της υπερκατασκευής καμπυλώνεται προς τα πίσω σαν να λαξεύεται από τον άνεμο. Όλα τα σχεδιαστικά στοιχεία του Carinthia V είναι απλά και δυνατά και αποφεύγονται οι λεπτομέρειες που αποσπούν την προσοχή. Για αυτόν που βλέπει το Carinthia V, είναι προφανές ότι ένα χέρι ήταν υπεύθυνο για ολόκληρο το σκάφος από τη συνολική σύλληψη μέχρι τις ελάχιστες λεπτομέρειες.

Μολονότι δεν ανέλαβε ο Bannenberg την πλήρη ευθύνη για το εσωτερικό, αυτό είχε εντούτοις το στυλ που θεωρούνταν το πιο μοντέρνο και δημοφιλές της εποχής καθώς η γυναίκα του ιδιοκτήτη, Heidi, επιμελήθηκε τη χρήση ανοιχτόχρωμης ξυλείας και έντονα χρωματισμένων χαλιών με ethnic μοτίβα. Στα ‘70ς όσοι ανήκαν στην avant-garde της  εποχής ταξίδευαν σε μέρη του κόσμου που είχαν πρόσβαση σε πολύχρωμα και παραδοσιακά χειροτεχνήματα που στη συνέχεια χρησιμοποιούσαν για να διακοσμήσουν τους εσωτερικούς χώρους με τα λυτά ξύλινα έπιπλα με τις επιρροές του Σκανδιναβικού design που τότε μεσουρανούσε.

Το Carinthia V ήταν ένα σκάφος πραγματικά βγαλμένο από ..μελλοντικό παραμύθι: Το πιο μοντέρνο και εντυπωσιακό μιας σειράς yacht ενός παθιασμένου με τη θάλασσα δισεκατομμυριούχου, σχεδιασμένο από την πένα ίσως του μεγαλύτερου σχεδιαστή superyachts όλων των εποχών, με σύλληψη και γραμμές που ο ναυτικός κόσμος δεν είχε ξαναδεί, ένα πανέμορφο σκάφος με εσωτερικό που θα ζήλευαν τα εντυπωσιακότερα ρετιρέ του Μανχάταν! Ίσως δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς πως ήταν ο Τιτανικός των superyachts. Μάλιστα η τύχη του επεφύλασσε μια παρόμοια αν και ευτυχώς λιγότερο τραγική μοίρα: Στην πρώτη (!) του κρουαζιέρα αντιμετώπισε σφοδρή θαλασσοταραχή κοντά στις ακτές της νοτιοδυτικής Κεφαλονιάς. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν διαθέσιμα τα σύγχρονα βοηθήματα πλοήγησης και ο κακός καιρός δεν βοήθησε ώστε να πλοηγηθεί το σκάφος βάσει των διαθέσιμων χαρτών με ασφάλεια γύρω από τους επικίνδυνους υφάλους στα Κάκαβα. Όπως και αμέτρητα άλλα σκάφη ανά τους αιώνες, το Carinthia V προσέκρουσε στον ύφαλο με αποτέλεσμα να πάρει νερά και να βυθιστεί λίγο έξω από τις ακτές της Σκάλας τη 1 Νοεμβρίου 1971, ευτυχώς χωρίς θύματα.

Ίσως το ομορφότερο superyacht όλων των εποχών και αναμφισβήτητα αυτό με τη μεγαλύτερη επιρροή στο ναυτικό design αναπαύεται από τότε στον Κεφαλονίτικο βυθό. Είχε αγγίξει τόσο πολύ την τελειότητα και ήταν τόσο μπροστά από την εποχή του που λέγεται πως όταν το επόμενο πρωί ο Horten τηλεφώνησε στον Bannenberg του ανέθεσε να φτιάξει το ίδιο ακριβώς σκάφος που έμελλε να γίνει το Carinthia VI. Η μόνη αλλαγή που έκανε ο Bannemberg ήταν να αυξήσει το ολικό μήκος κατά δυο μέτρα καθώς και τα υδατοστεγή διαμερίσματα ώστε να αποτρέψει μια γρήγορη βύθιση του νέου σκάφους. Ακόμα και σε αυτό τα «δίδυμα» Carinthia V και VI έχουν παρόμοια ιστορία με τον Τιτανικό και τον Βρετανικό (που βρίσκεται στο βυθό της Κέας) ο οποίος ήταν ελαφρά μεγαλύτερος και με περισσότερα υδατοστεγή διαμερίσματα από τον τραγικά διάσημο Τιτανικό.

Το Carinthia VI έμελλε έτσι να κλέψει τη δόξα του V, αλλά καθώς μακροημέρευσε, απογείωσε τη φήμη των δημιουργών του. Οι φλόγες τερμάτισαν την σταδιοδρομία του με το νέο του όνομα ως The One και θα έλεγε κανείς ότι συνάντησε τη μοίρα των Carinthia IV και V στη δική μας γωνιά της Μεσογείου. Από τότε το τελευταίο δείγμα αυτής της ναυτικής εποποιΐας απομένει στο βυθό της Σκάλας!

Κατεβαίνοντας στην καταδυτική γραμμή τα μάτια προσπαθούν να διακρίνουν στο κυριολεκτικά απέραντο γαλάζιο τη σιλουέτα του Carinthia V, που στην αρχή δεν ξεχωρίζει από το βυθό με εκπληκτική αποτελεσματικότητα για σκάφος σχεδόν 70 μέτρων! Σύντομα όμως οι αυστηρές και κομψές γραμμές του κύτους κάνουν την εμφάνισή τους και το αίσθημα δέους και θαυμασμού δεν μπορεί εύκολα να περιγραφεί. Δυστυχώς το σκάφος βρίσκεται αναποδογυρισμένο. Η κομψή υπερκατασκευή έχει συντριβεί κάτω από το βάρος του κήτους αλλά μεγάλο μέρος της διακρίνεται στη δεξιά πλευρά, με ορατές τις χαρακτηριστικές «γρίλιες» του πλωραίου σαλονιού. Το ίδιο συμβαίνει και στο ταχύπλοο που μεταφερόταν στο πρυμναίο κατάστρωμα.  Τα πηδάλια του σκάφους όπως και η μια προπέλα, παρότι έχουν καλυφθεί κατά ένα μέρος με δίχτυα δεν μπορούν να κρύψουν τα ευδιάκριτα σημάδια της πρόσκρουσης στους υφάλους της περιοχής. Εκεί όμως που φαίνεται καλύτερα το αποτέλεσμα της καταστροφικής σύγκρουσης με τα Κάκαβα, είναι κατά μήκος του κήτους που διακρίνεται το ρήγμα που προκάλεσε τη βύθιση. Προχωρώντας προς την πλώρη είναι εντυπωσιακό το πόσο «κοφτερό» φαίνεται το σχήμα της γάστρας αλλά και το σε πόσο καλή κατάσταση είναι το σκάφος μετά από σχεδόν 50 χρόνια στο βυθό. Ένας τεράστιος ακτινωτός αστερίας (Marthasterias glacialis) βρίσκεται δίπλα στο ένα από τα bow thruster της πλώρης που κατεβαίνει σε οξεία γωνία για να συναντήσει το βυθό δέκα μέτρα βαθύτερα.

http://www.bluemantadiving.gr/carinthia-v-wreck/

Η κατάδυση φτάνει στο τέλος λόγω του περιορισμένου χρόνου παραμονής σε τόσο μεγάλο βάθος. Από την καταδυτική γραμμή ρίχνουμε ακόμα μια ματιά σε αυτό το ιστορικό ναυάγιο. Δυστυχώς αυτή τη φορά οι φωτογραφίες δεν ήταν πολύ καθαρές καθώς δεν μεταφέραμε κατάλληλες φωτογραφικές μηχανές παρά μόνο μια μικρή action camera, καθώς κύριος στόχος ήταν η διερεύνηση του ναυαγίου. Όλη η καταδυτική ομάδα του Blue Manta ανυπομονεί για την επόμενη επίσκεψη για περισσότερη έρευνα στο υπέροχο αυτό ναυάγιο με την εντυπωσιακή ιστορία, που αναπαύεται στα γαλανά νερά της Σκάλας.

Μάκης Μπεριάτος

 * Ο κ. Μακης Μπεριατος είναι Εκπαιδευτης εκπαιδευτων καταδυσης (PSS Instructor Trainer),  Εκπαιδευτης Τεχνικης Καταδυσης, Εκπαιδευτης Ά Βοηθειων, MSc ΜΜΕ & Επικοινωνια - Ιδιοκτητης του Blue Manta Diving & Aquanautic Club στην Σκαλα.

Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή (ολική/μερική/περιληπτική/κατά παράφραση) των άρθρων, των φωτογραφιών και των πολυμεσικών αρχείων του inkefalonia.gr με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια.

Με την επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματος.