Παρουσιάστηκαν την Παρασκευή 9/11/2018 στο Αργοστόλι τα κύρια ευρήματα για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη της ευρωπαϊκής έρευνας ESPAD/Ιονίων Νήσων 2016-17 για την χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες εξαρτήσεις στον μαθητικό πληθυσμό. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το ΕΠΙΨΥ (Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας «Κώστας Στεφανής») σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Κεφαλονιάς και Ιθάκης «Απόπλους» και χρηματοδότηση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Επιστημονικά υπεύθυνη της έρευνας είναι η κα Άννα Κοκκέβη, ομότιμη καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, τα δε αποτελέσματα παρουσίασε στο νομό μας ο κ. Αναστάσιος Φωτίου, PhD, επικεφαλής του τομέα επιδημιολογίας του ΕΠΙΨΥ.

Η έρευνα που διεξήχθη σε ευάριθμο αντιπροσωπευτικό και τυχαίο δείγμα των μαθητών των τάξεων Γ’ Γυμνασίου έως Γ’ Λυκείου, κατά την αναφερόμενη παραπάνω σχολική χρονιά, αξιολόγησε 37 συνολικά δείκτες για την μελέτη της συμπεριφοράς των παιδιών σε σχέση με 5 μορφές εξαρτήσεων: Κάπνισμα, αλκοόλ, ουσίες, διαδίκτυο και τζόγος. Τα αποτελέσματα έδωσαν την συνολική εικόνα της κατάστασης, τις διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, την μεταβολή από την μια τάξη στην επόμενη, την σύγκριση του κάθε νομού με το σύνολο της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και με το σύνολο της Χώρας, την μεταβολή σε σχέση με παλαιότερη παρόμοια έρευνα. 

Η γενική εικόνα για τον νομό μας είναι ότι δεν υπάρχουν θεαματικές διαφορές με όσα συμβαίνουν γύρω μας, στην Περιφέρεια και στην Ελλάδα. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες στατιστικά σημαντικές διαφορές, που θα μπορούσαν να αναφερθούν συνοπτικά ως εξής:

Ο νομός μας σε σχέση με τους άλλους νομούς δεν διαφέρει στους 29 από τους 37 δείκτες. Τα παιδιά μας βρίσκονται υψηλότερα μόνο σε 2 δείκτες (και σε αυτούς μόνον ως προς την Λευκάδα): στην «κατανάλωση οινοπνεύματος μία ή περισσότερες φορές τον τελευταίο μήνα» και στην αντίληψη ότι «είναι ακίνδυνη η απλή δοκιμή της κάνναβης». Χαμηλότερα βρίσκονται σε 6 δείκτες που σχετίζονται με την χρήση κάποιας παράνομης ουσίας στην διάρκεια της ζωής τους, την έκθεσή τους στην χρήση ή αγορά κάνναβης, στην αντίληψη για την ευκολία πρόσβασης στην κάνναβη, στην οδήγηση (σκούτερ) μετά από κατανάλωση αλκοόλ, στον δείκτη «συνεπιβάτης σε όχημα με οδηγό που έχει πιει πολύ αλκοόλ», και λίγο στον τζόγο. Διαχρονικά στον νομό μας οι περισσότεροι δείκτες έμειναν αμετάβλητοι, βελτιώθηκαν 8 δείκτες και επιδεινώθηκαν δύο. Οι δείκτες που επιδεινώθηκαν είναι οι απόψεις που εκφράζουν τα παιδιά μας ότι «είναι ακίνδυνη η δοκιμή κάνναβης» και ότι «είναι ακίνδυνο το περιστασιακό κάπνισμα». Τα αγόρια έχουν δυσμενέστερη θέση στους 26 από τους 37 δείκτες που μελετήθηκαν, τα κορίτσια μόνο σε 2 (σχετικά με χρήση διαδικτύου και κατανάλωση μη συνταγογραφημένων ψυχοτρόπων φαρμάκων, συχνά ευρισκόμενων στα φαρμακεία των σπιτιών). Άλλη μια ποιοτική διαφορά του νομού μας σε σχέση με τους άλλους νομούς είναι ότι υπάρχει σταδιακή αύξηση των επικίνδυνων δεικτών από τη μια σχολική τάξη στην άλλη, με αποτέλεσμα την κορύφωση στην Γ’ Λυκείου, ενώ σε άλλους νομούς παρατηρείται μια έξαρση στην Α’ Λυκείου, κατά την μετάβαση δηλαδή από το Γυμνάσιο στο Λύκειο. Αποτελεί κύριο στόχο της πρόληψης η καθυστέρηση στην επιδείνωση των δεικτών.

Επισημάνθηκε το γεγονός ότι από τις εξαρτησιογόνες ουσίες σε ποσοστό αξιοποιήσιμο στατιστικά βρέθηκε μόνο η κάνναβη, ενώ οι υπόλοιπες δεν αναφέρονται σε βαθμό που να ξεπερνούν το ενδεχόμενο στατιστικό λάθος. Αναφέρθηκε όμως και ως κίνδυνος ίσης βαρύτητας με την κάνναβη η χρήση εισπνεόμενων επιβλαβών αλλά νόμιμα εμπορεύσιμων ουσιών, καθώς και η ψευδής αντίληψη των παιδιών για την ακίνδυνη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου. 

Τα αποτελέσματα της έρευνας θα αναρτηθούν αναλυτικά στην ιστοσελίδα του ΑΠΟΠΛΟΥ και θα είναι διαθέσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο. Αυτά που σημειώνω εδώ είναι αυτά που συγκράτησα εγώ σε κάποιες σημειώσεις μου. Η αναφορά στην πηγή θα σας δώσει πιο πλήρεις και έγκυρες πληροφορίες από τις δικές μου. Στον ΑΠΟΠΛΟΥ εκπροσωπώ από της ιδρύσεώς του το έτος 2000 τον Οδοντιατρικό Σύλλογο Κεφαλληνίας και είμαι από το 2015 ο ταμίας.

Η έρευνα δείχνει ότι η δουλειά που γίνεται στον ΑΠΟΠΛΟΥ αποδίδει καρπούς. Στο επιστημονικό δυναμικό του Κέντρου μας αξίζουν πραγματικά τα θερμά μας συγχαρητήρια. Δείχνει όμως και ότι η τοπική μας κοινωνία διατηρεί σε μεγάλο βαθμό μια ποιότητα, την οποία οφείλουμε να αναδεικνύουμε, να διαφυλάσσουμε και να ανατροφοδοτούμε.

Στην φωτογραφία είναι η Πρόεδρος του ΑΠΟΠΛΟΥ, περιφερειακή σύμβουλος κα Αικατερίνη Βαγγελάτου, ο κ. Τάσος Φωτίου και ο κ. Ανδρέας Μαρούλης, επιστημονικός υπεύθυνος του ΑΠΟΠΛΟΥ.

Διονύσης Γ. Γαρμπής