Γνωρίζαμε εκ των προτέρων πως αργά ή γρήγορα, η υγειονομική κρίση θα μας χτυπήσει ξανά την πόρτα. Οι ασύμμετρες απειλές αυτού του τύπου ακολουθούν δυστυχώς τη λογική του «μαύρου κύκνου» όπως την περιέγραψε στο ομώνυμο βιβλίο του ο Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ για να εξηγήσει τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ούτε τον χρόνο, ούτε τις συνέπειες από τον ερχομό ενός «μαύρου κύκνου» όπως ο συγκεκριμένος ιός. Βέβαια, στη λογική της λήψης έγκαιρων μέτρων περιορισμού της πανδημίας στην αρχική της εστία (Κίνα), ο ίδιος συγγραφέας σε πρόσφατη συνέντευξη του στο δίκτυο CNBC παραδέχθηκε πως η πανδημία θα μπορούσε να ήταν «λευκός κύκνος», καθόσον ο πολιτισμένος κόσμος έχοντας τα μέσα όφειλε να κάνει περισσότερα, ούτως ώστε να αποτραπούν παγκοσμίως οι εκατόμβες θυμάτων πρωτίστως και η οικονομική κατάρρευση δευτερευόντως.

Η διαφωνία μου έγκειται στο ότι η παγκοσμιοποίηση (όπως τη γνωρίζαμε τουλάχιστον) δεν αφορά μόνο στον χρηματοπιστωτικό ή οικονομικό με την ευρεία έννοια τομέα αλλά… ΣΤΑ ΠΑΝΤΑ. Το αν διαφωνώ όμως με τον κ. Ταλέμπ για το χρώμα του υγειονομικού κύκνου είναι παντελώς αδιάφορο για τους αναγνώστες. Το σημαντικό είναι πως μπορεί ο πολιτισμένος κόσμος να έχει τα μέσα (και το εμβόλιο θέμα χρόνου είναι, μη με ρωτήσετε ποιος θα το δοκιμάσει πρώτος), αλλά δεν είχε σίγουρα την πολιτική βούληση να πράξει αυτό που έπρεπε όταν μπήκαν στη ζυγαριά οι ανθρώπινες ζωές και οι απώλειες κεφαλαίων από τις διεθνείς αγορές και τους επιχειρηματικούς κολοσσούς. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτή η έλλειψη άγγιξε τα όρια της εγκληματικής φαιδρότητας. Τι να θυμηθεί κανείς από την παγκόσμια ηγεσία κατά την πρώτη φάση εξάπλωσης του ιού; Την αντιμετώπιση του με χλωρίνη όπως είπε ο Αμερικανός γελωτοποιός; Ή την ανοησία της αγέλης του Βρετανού κλόουν; Τεράστια βεβαίως και η ευθύνη του ΠΟΥ ο οποίος καθυστέρησε χαρακτηριστικά να πει την αλήθεια στη διεθνή κοινή γνώμη για τις συνέπειες της μετάδοσης του ιού.

Μπροστά στη δεύτερη φάση επέλασης του ιού ο πολιτισμένος κόσμος (και η Ελλάδα) θα πρέπει να ΜΗΝ βάλει καν στη ζυγαριά τις ανθρώπινες ζωές και τις οικονομικές επιπτώσεις. Για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση να ανακάμψουν οι οικονομίες των χωρών με οποιαδήποτε μέτρα στήριξης, αν συνεχίσουμε να μετράμε ανθρώπινες απώλειες ή κρούσματα. Εξάλλου ο επανασχεδιασμός της παγκόσμιας οικονομίας (και της Ελληνικής) είναι σαφώς ευκολότερος από την ανακάλυψη αξιόπιστου φαρμάκου ή εμβολίου για άμεση χρήση. Αυτό που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση. Ή αλλιώς η παραδοχή ότι ο κόσμος που ξέραμε δεν θα υπάρχει πια και πρέπει να αντικατασταθεί από έναν καλύτερο.

Αυτός ο καλύτερος κόσμος δεν πρόκειται να υπάρξει αν οι ηγεσίες και οι διεθνείς οργανισμοί δεν αντιληφθούν πως η πολιτική βούληση δεν είναι μια υποκειμενική αντίδραση «κάποιων» ανθρώπων που λαμβάνουν αποφάσεις σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και με αμφισβητούμενη νομιμοποίηση, αλλά απαίτηση συνολικά της ανθρωπότητας για αλλαγή. Για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Για αλλαγή του εργασιακού μοντέλου. Για αλλαγή του οικολογικού μοντέλου. Για αλλαγή του κοινωνικού μοντέλου. Για αλλαγή του μοντέλου ζωής.

ΥΓ: Η «αμφισβητούμενη νομιμοποίηση» της τελευταίας παραγράφου οφείλεται στα απαράδεκτα για δημοκρατικές χώρες ποσοστά αποχής από τις εκλογικές διαδικασίες. Όταν όλα τα παραπάνω μοντέλα βρίσκονται σε κρίση, η αμφισβήτηση των πολιτικών συστημάτων είναι απολύτως προφανής. Λογικό είναι η τύχη της ανθρωπότητας να βρίσκεται στα χέρια γελωτοποιών…

Αριστοτέλης Μπατιστάτος