«Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του παιδιού να προστατεύεται από την οικονομική εκμετάλλευση και από την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας που ενέχει κινδύνους ή που μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο την εκπαίδευσή του ή να βλάψει την υγεία του ή τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξή του».

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας καθιερώθηκε κάθε χρόνο στις 12 Ιουνίου.

Καθιερώθηκε από την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, με στόχο την καταπολέμηση της   παιδικής εργασίας.

Ο όρος παιδική εργασία αναφέρεται στην εκμετάλλευση των παιδιών μέσω οποιασδήποτε μορφής εργασίας που τους αφαιρεί το δικαίωμα από την εκπαίδευση και είναι ψυχικά, σωματικά, κοινωνικά ή ηθικά επιζήμια. Η εκμετάλλευση αυτή απαγορεύεται από τη νομοθεσία σε παγκόσμιο επίπεδο.

Για εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο, αυτήν τη χρονιά δεν χτύπησε το κουδούνι του σχολείου, γιατί απλούστατα δεν πηγαίνουν σχολείο, επειδή δουλεύουν…

Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (International Labour Organization – ILO) ορίζει τις παρακάτω μορφές, ως τις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας/εκμετάλλευσης:

• Δουλεία

Το παιδί ή ο έφηβος, ανήκει κι εργάζεται για κάποιο άτομο και φυσικά δεν έχει καμία εξουσία στον ίδιο του τον εαυτό. Οι ανήλικοι αυτοί σκλάβοι, κρατούνται παρά τη θέλησή τους είτε από τη γέννησή τους είτε μετά από πώληση και δεν έχουν το δικαίωμα να εγκαταλείψουν την εργασία τους ή να την αρνηθούν.

Ø    Εμπορία

Η εμπορία παιδιών (αγορά, πώληση, μετακίνηση) γίνεται είτε για εργασία είτε για σεξουαλική εκμετάλλευση είτε για στρατολόγηση, ακόμα και για επαιτεία.

• Απαγωγή ή πώληση για χρέη

Τα παιδιά εξαναγκάζονται σε εργασία για χρέη ενηλίκων οι οποίοι δεν μπορούν να πληρώσουν με χρήματα ή αγαθά. Στις πλείστες των περιπτώσεων, η οικογένεια παραδίδει το παιδί ως ανταλλαγή για τα χρέη της και το παιδί οφείλει να εργαστεί τόσα χρόνια όσα χρειάζονται για την εξόφληση των χρεών.

• Δουλοπαροικία

Μας θυμίζει μάλλον άλλες εποχές. Κι όμως, τον 21ο αιώνα, παιδιά εξαναγκάζονται να ζήσουν και να εργαστούν σε ξένη γη, με καθόλου ή ελάχιστη αμοιβή.

• Καταναγκαστική εργασία

Οι ανήλικοι εργάτες κι οι ανήλικες εργάτριες εξαναγκάζονται σε εργασία την οποία δεν επιθυμούν, όπως να πολεμήσουν, να μαγειρεύουν, να κουβαλούν πράγματα ή να λειτουργούν ως αγγελιοφόροι.

Ø    Πορνεία

Η σεξουαλική εκμετάλλευση είναι από τις πιο συχνές μορφές παιδικής εργασίας/κακοποίησης με μόνο σκοπό, φυσικά, το κέρδος. Η πώληση των παιδιών αυτών σε εξαναγκαστική πορνεία ή γάμους συμβαίνει τόσο στις υπανάπτυκτες/αναπτυσσόμενες χώρες όσο και στις βιομηχανικές.

Η μορφή αυτής της παιδικής εργασίας έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες, αφού τα παιδιά  διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο σωματικής κακοποίησης, υποσιτισμού και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Σ’ αυτή τη μορφή εξαναγκαστικής εργασίας, ανήκει κι η παιδική πορνογραφία.

• Παραγωγή κι εμπορία ναρκωτικών

Η παράνομη αυτή δραστηριότητα, συχνά περιλαμβάνει και παιδιά. Τα παιδιά είτε εξαναγκάζονται είτε τους δίνεται η ελπίδα να βγάλουν μερικά χρήματα από αυτό. Τα παιδιά που διακινούν ναρκωτικά είναι συχνά εθισμένα σ’ αυτά από πολύ μικρή ηλικία.

• Εμπλοκή σε άλλα εγκλήματα

Τα παιδιά εμπλέκονται και σε άλλα παράνομα εγκλήματα, όπως η αγορά κλεμμένων αγαθών, η κλοπή ή η ληστεία κι η διάρρηξη. Τα παιδιά αυτά είτε εξαναγκάζονται να δρουν μ’ αυτόν τον τρόπο είτε τα πείθουν ότι έτσι θα βοηθήσουν στην επιβίωση της οικογένειάς τους. Κάποια από αυτά τα παιδιά εμπλέκονται με τις συμμορίες, πιστεύοντας πως έτσι θα μπορέσουν να διεκδικήσουν τον σεβασμό.

• Οργανωμένη επαιτεία

Παιδιά που ζουν στους δρόμους ή παιδιά που ζουν σε ακραία φτώχεια, χρησιμοποιούνται ως μέσω επαιτείας. Τα παιδιά, κάποιες φορές ακόμα και σκόπιμα, μπορεί να παραμορφώσουν τους εαυτούς τους ώστε να αποσπάσουν περισσότερα χρήματα από τους περαστικούς. Συνήθως, τα παιδιά που δεν καταφέρνουν να συγκεντρώσουν χρήματα, κακοποιούνται.

Πάνω από 246 εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο εργάζονται και δυστυχώς αυτό το φαινόμενο δεν είναι καθόλου άγνωστο στη χώρα μας. Το μέλλον γι’ αυτά τα παιδιά διαγράφεται ζοφερό, καθώς δεν τους δίνεται η δυνατότητα να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και να διευρύνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους, όπως επίσης και την κοινωνική τους θέση μέσα στο σχολείο. Με αυτού του είδους παιδική εργασία παραβιάζονται δύο από τα βασικότερα δικαιώματα του παιδιού: το δικαίωμα στη μόρφωση και το δικαίωμα στο παιχνίδι. Το φαινόμενο της παιδικής εργασίας παρατηρείται τόσο στις υποανάπτυκτες χώρες όσο και στις αναπτυγμένες.

Αν ταξιδέψουμε ανά τον κόσμο, παντού θα δούμε παιδιά να εργάζονται ως μικροπωλητές στους δρόμους, ζητιάνοι στα φανάρια, υπηρέτες στα σπίτια, υφαντές σε αργαλειούς και εργάτες σε ορυχεία.

Στην Ελλάδα παρατηρούμε παιδιά να πουλάνε χαρτομάντηλα, λουλούδια, να καθαρίζουν τζάμια αυτοκινήτων στα φανάρια των δρόμων, να μαζεύουν σίδερα από κάδους ανακύκλωσης κ.λπ... Οι περισσότεροι λυπούμαστε για την κατάστασή τους και δίνουμε χρήματα ή αγοράζουμε το προϊόν...

Είναι άραγε σωστό;

Τι μπορείτε να κάνετε για ένα παιδί στο δρόμο:

• ΜΗ ΔΙΝΕΤΕ ΧΡΗΜΑΤΑ: Τα χρήματα συντηρούν την παρουσία των παιδιών στο δρόμο και ενισχύουν το φαινόμενο της παιδικής εργασίας
• ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΕ ΚΑΤΙ ΧΡΗΣΙΜΟ:

-τρόφιμα,  όπως χυμό, νερό, σάντουιτς κ.λ.π.

-ρούχα, όπως μπουφάν  για το κρύο ή καπέλο για τον ήλιο,

-γάντια για να προστατεύονται καθώς εργάζονται μαζεύοντας σκουπίδια,

-οτιδήποτε αντιληφθείτε ότι θα χρειαζόταν ακόμη και παιχνίδια ή βιβλία…

• ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΤΕ ΩΣ ΕΝΑΣ/ΜΙΑ ΕΝΕΡΓΟΣ/ Η ΠΟΛΙΤΗΣ

Ενημερώστε τις  Κρατικές Υπηρεσίες ή άλλες κοινωνικές οργανώσεις

1107 – Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας

8001132000 – Συνήγορος του Παιδιού

1056 – Εθνική Γραμμή SOS Το χαμόγελο του παιδιού

1109- Γραμμή Πληροφόρησης για την Εμπορία Ανθρώπων

«Ούτε ρίμες, ούτε ιστορίες
Ούτε στυλό, ούτε μολύβια
Ούτε βιβλίο, ούτε χαρτιά
Ούτε χρώματα, ούτε ζωγραφιές
Ούτε παιδικές χαρές, ούτε πάρκα
Ούτε φίλοι, ούτε κουβέντα
Ούτε αγάπη, ούτε φιλιά…»

Mukesh Kataria, Παιδική εργασία

Πηγές: socialpolicy.gr, ddp.gr, unicef.org