Επερώτηση του Μάκη Φόρτε προς τον Σπ. Σπύρου με θέματα: Τα 36 ημιτελή έργα του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και την πορεία του ΕΣΠΑ – Απάντηση του Περιφερειάρχη
Επερώτηση του Περιφερειακού Συμβούλου της «Επτανησιακής Αναγέννησης», Γεράσιμου Φόρτε, προς τον Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων, Σπυρίδωνα Σπύρου, με θέματα: Τα 36 ημιτελή έργα του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και την πορεία του ΕΣΠΑ – Απάντηση του Περιφερειάρχη. Το κείμενο της επερώτησης
1. Στις 5/10/2012 δημοσιεύσατε τον πίνακα με τα 36 ημιτελή έργα του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης μιλώντας για «εξαφανισμένα έργα» που αφορούσαν παρεμβάσεις σε παραλίες της Κέρκυρας και έργα που «έχουν κατασκευαστεί χωρίς τις απαιτούμενες προδιαγραφές» όπως έργα αγροτικής οδοποιίας επίσης της Κέρκυρας.
2. Στις 11/10/2012 ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε την πρόοδο του ΕΣΠΑ.
Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία το ΠΕΠ Ιονίων Νήσων έχει απορροφητικότητα 39,40% έναντι 43,46% του Μ.Ο. των 13 Περιφερειακών Προγραμμάτων και 60,50% νομικές δεσμεύσεις έναντι 76,67% του Μ.Ο.
Επί πλέον, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ενώ μέχρι τις 30/6/2011 που είχε την αρμοδιότητα του ΕΣΠΑ η κρατική διοίκηση βρισκόταν μεταξύ των 13 Περιφερειών στην 4η θέση στην απορροφητικότητα, από την 1/7/2011 που η αρμοδιότητα έχει περιέλθει στην αιρετή Περιφέρεια έχει διολισθήσει στην 11η θέση, ενώ στις συμβασιοποιήσεις νέων έργων από την 6η θέση έχει κατακρημνιστεί στην 13η και τελευταία θέση.
3. Στις 22/10/2012 ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Χατζηδάκης απέστειλε
την 44914 /ΔΕ5466 εγκύκλιο για την επιτάχυνση διαδικασιών εκτέλεσης του ΕΣΠΑ ανακοινώνοντας μια σειρά μέτρων που εκτός των άλλων προβλέπουν ανάκληση των πιστώσεων των έργων που εμφανίζουν καθυστερήσεις.
Σύμφωνα με την Υπουργική εγκύκλιο η πρώτη ανάκληση θα πραγματοποιηθεί το αργότερο σήμερα 29/10/2012.
4. Στις 31/8/2012 ανακοινώσατε τη θετική αξιολόγηση 9 προτάσεων (των Δήμων Κέρκυρας, Παξών, Λευκάδας, Μεγανησίου, Κεφαλονιάς, Ζακύνθου, της ΠΙΝ, του Ιόνιου Πανεπιστήμιου και της Εθνικής Πινακοθήκης) για ένταξη στον άξονα προτεραιότητας Ψηφιακή σύγκλιση και επιχειρηματικότητα Ιονίων Νήσων. Στις 11/10/2012 ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε την αναθεώρηση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η μεταφορά 300 εκατ. ευρώ από τον τομέα «Ψηφιακή Σύγκλιση».
Κατόπιν αυτών σας ερωτώ και παρακαλώ λόγω της σοβαρότητας των θεμάτων και προκειμένου να υπάρξει η μεγίστη εγκυρότητα στην απάντησή σας να κατατεθεί εγγράφως (όπως έχει γίνει και στο παρελθόν):
1. Όταν μιλάτε για «εξαφανισμένα» έργα και για «έργα που έχουν κατασκευαστεί χωρίς τις απαιτούμενες προδιαγραφές» στο Γ΄ΚΠΣ τι ακριβώς εννοείται; Τα 13 εκατ. ευρώ της κοινοτικής συνδρομής με ποια διαδικασία θα ανακτηθούν;
2. Πως εξηγείτε ότι ενώ οι δυσκολίες (π.χ. γραφειοκρατία) εκτέλεσης του ΕΣΠΑ είναι κοινές και για τις 13 Περιφέρειες, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων έχει επιδόσεις αρκετά κάτω του Μ.Ο. και μάλιστα εμφανίζει χειρότερες επιδόσεις απ'όταν η αρμοδιότητα περιήλθε στην αυτοδιοίκηση;
3. α) Σε ποια έργα του ΠΕΠ Ιονίων Νήσων (ΕΣΠΑ) έγινε ή πρόκειται να γίνει ανάκληση των πιστώσεων τους ; β) Στις ανακλήσεις περιλαμβάνονται πιστώσεις από έργα της ΣΑΕΠ 022 της Περιφέρειας, όπως τα έξι έργα του Δήμου Κεφαλονιάς με πίστωση έτους 1.000.000 ευρώ που εντάχθηκαν με την αριθ. 10816/ΔΕ-1025/06.03.2012 απόφαση Υπουργού και δεν έχουν απορροφήσεις μέχρι σήμερα ;
4. Στο πλαίσιο της Υπουργικής εξαγγελίας για αφαίρεση πόρων από την «Ψηφιακή Σύγκλιση» περιλαμβάνονται και τα 2.800.000 ευρώ που αντιστοιχούν στη δημόσια δαπάνη για τις 9 προτάσεις που είχατε ανακοινώσει;
Η απάντηση του Περιφερειάρχη
1. Όταν μιλάμε για «εξαφανισμένα» έργα αναφερόμαστε συγκεκριμένα σε έργα ανάπλασης παραλιών όπου δεν υπάρχουν σήμερα ξύλινοι διάδρομοι, χημικές τουαλέτες, εξέδρες ναυαγωσωστών κλπ.
Όσον αφορά στα «έργα που έχουν κατασκευαστεί χωρίς τις απαιτούμενες προδιαγραφές» εννούνται έργα που από τον ΕΣΠΕΛ έχουν καταταχθεί στην κατηγορία 2ii, που σημαίνει ότι έχουν σοβαρές κακοτεχνίες που μπορούσαν όμως να αποκατασταθούν αλλά και πιθανόν να άργησαν να αποκατασταθούν και δεν πρόλαβαν να επανελεγχθούν από τον ΕΣΠΕΛ.
Δεν είναι ακόμα γνωστό με ποια διαδικασία θα ανακτηθεί όχι η Κοινοτική Συμμετοχή αλλά η Δημόσια Δαπάνη από τους Φορείς και πότε.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι μετά τον Μάρτιο του 2013 οπότε θα κλείσουν και τα υπόλοιπα Προγράμματα που είχαν πάρει ένα ακόμα εξάμηνο παράταση λόγω των πυρκαϊών στην Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα, θα γίνει από το Υπουργείο Ανάπτυξης διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να καθοριστεί τελικά από ποια έργα θα επιστραφεί στην Ε.Ε. η Κοινοτική Συμμετοχή. Στην κατηγορία αυτή είναι σίγουρα από το Περιφερειακό μας Πρόγραμμα τα δύο έργα αποχέτευσης της ΔΕΥΑ Κέρκυρας (Κασσιώπης και Σιδαρίου) τα οποία μέχρι τότε εννοείται ότι θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί. Με το Υπουργείο Ανάπτυξης και την Αρχή Πληρωμής που θα χειριστεί το θέμα βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία για να ελαχιστοποιηθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τα έργα που βρίσκονται στην κατηγορία των «ημιτελών». Για το λόγο αυτό η διαδικασία λειτουργικής ολοκλήρωσής τους θα πρέπει να συνεχιστεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι στην Περιφέρειά μας παραμένει και η εκκρεμότητα και άλλων έργων που συγχρηματοδοτήθηκαν από άλλα Προγράμματα όπως ο προσήνεμος μόλος του Λιμένα Κέρκυρας από το Interreg και ο ΧΥΤΑ Νοτίου Κέρκυρας από το Ταμείο Συνοχής.
2. Κατ' αρχήν να υπενθυμίσουμε κάποια βασικά ζητήματα όσον αφορά το θέμα της κατάταξης των Προγραμμάτων με βάση τους βασικούς δείκτες υλοποίησης (εντάξεις-συμβάσεις-πληρωμές) και σε διάφορες χρονικές στιγμές.
Κάθε Πρόγραμμα έχει την δική του δυναμική και ιδιομορφίες που καθορίζουν την πορεία των βασικών του δεικτών στις διάφορες χρονικές στιγμές. Σας αναφέρω για παράδειγμα ότι η ένταξη σε ένα Περιφερειακό Πρόγραμμα μίας μεγάλης εργολαβίας της Εγνατίας ή της ΕΡΓΟΣΕ ως «μεταφερόμενο» έργο με την σύμβαση του και τις πληρωμές που έχει ήδη κάνει μπορεί λόγω του μεγέθους των Προγραμμάτων να αλλάξει αυτόματα τους βασικούς δείκτες ενός Περιφερειακού Προγράμματος.
Για να αρθούν πάντως οι όποιες εντυπώσεις, καθαρά αντιπολιτευτικού χαρακτήρα, προσπαθούν να δημιουργηθούν παίζοντας με τους δείκτες σας παραθέτω τα παρακάτω στοιχεία που προέρχονται από το επίσημο site του ΕΣΠΑ με ημερομηνία ενημέρωσης 30 Σεπτεμβρίου 2012.
Το τμήμα του ΔΕΠΙΝ που αφορά την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (εξαιρουμένης της Τεχνικής Βοήθειας που όπως ξέρετε εμφανίζεται ενιαία σε επίπεδο ΔΕΠΙΝ) βρίσκεται με βάση τις πληρωμές στην 7η θέση με 41,7 % και μέσο όρο 44,0%. Εάν δε στις απορροφήσεις δεν υπολογίσουμε τις κρατικές ενισχύσεις προς τις ΜΜΕ που η διαχείρισή τους γίνεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και υπάρχει μεγάλη ανομοιομορφία στις κατανομές των διαφόρων Περιφερειών η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων βρίσκεται με βάση τις πληρωμές στην 4η θέση με 34,3% και μέσο όρο 33,4%.
Αυτά είναι τα επίσημα στοιχεία και σας επισυνάπτω και τις σχετικές αναφορές.
Θέλω να τονίσω όμως ότι το βασικό θέμα του Προγράμματός μας σε αυτή την χρονική στιγμή δεν είναι οι πληρωμές αλλά το μεγάλο ποσό που είναι ασυμβασιοποίητο. Το ποσό αυτό είναι 115 εκ. € και προέρχεται από 36 μεγάλα και μικρά έργα. Κυρίαρχο ρόλο στην ανάγκη αύξησης των συμβασιοποιήσεων παίζουν μεγάλα έργα, όπως το Νοσοκομείο Λευκάδος με αναμενόμενη σύμβαση 29 εκ. € περίπου, ο Δίαυλος Λευκάδας με αναμενόμενες συμβάσεις της τάξεως των 17 εκ. €, το Τουριστικό Αγκυροβόλιο Βασιλικής με αναμενόμενη σύμβαση 15,5 εκ. € και η γέφυρα του Χάρακα στην Κεφαλονιά με αναμενόμενη σύμβαση 6,7 εκ. €. Με την συμβασιοποίηση μόνο αυτών των τεσσάρων έργων οι συμβάσεις του Προγράμματος από ποσοστό 60,5% που είναι σήμερα θα ανέλθει σε 84% περίπου. Με την συμβασιοποίηση δε και των 32 υπόλοιπων έργων οι συμβάσεις θα ανέλθουν στο επίπεδο του 95 % περίπου.
Αναφέραμε τα παραπάνω όχι για να δημιουργήσουμε το αίσθημα του εφησυχασμού ή της ικανοποίησης αλλά για να καταδείξουμε τις πραγματικές προοπτικές του Προγράμματος, τις αδυναμίες αλλά και το μέγεθος της προσπάθειας που πρέπει να καταβληθεί.
Θέλω να σας τονίσω ότι το 2013 θα είναι μία πραγματικά κρίσιμη χρονιά για την υλοποίηση του Προγράμματος αφού οι υποχρεώσεις δαπανών διπλασιάζονται σε ετήσια βάση λόγω της αλλαγής του Κανόνα Αυτόματης Αποδέσμευσης από Ν+3 σε Ν+2 και οι πληρωμές στο τέλος του 2013 θα πρέπει να φθάσουν στα 200 από τα 120 εκ. € που είναι αυτή τη στιγμή.
Στην προσπάθεια αυτή εκτός από τον ρόλο που παίζουν οι Υπηρεσίες της Περιφέρειας σημαντικό ρόλο καταλαβαίνετε ότι παίζουν και άλλοι Φορείς όπως οι Δήμοι που αυτή τη στιγμή έχουν ασυμβασιοποίητα έργα της τάξεως των 15 εκ. € περίπου (εξαιρουμένου του Τουριστικού Αγκυροβολίου Βασιλικής) καθώς και φορείς που εποπτεύονται από τα Υπουργεία Παιδείας, Προστασίας του Πολίτη, Εμπορικού Ναυτικού, Υγείας και Πολιτισμού.
3. Το θέμα των πιστώσεων και της σχετικής Εγκυκλίου μεγιστοποιήθηκε σε βαθμό δυσανάλογο με τις επιπτώσεις του στην υλοποίηση των έργων. Η ουσία της Εγκυκλίου είναι ότι σε όποια έργα δεν παρουσιάζεται μέχρι σήμερα απορρόφηση των πιστώσεων και κυρίως των χρηματοδοτήσεων, όπως αυτές είχαν ζητηθεί από τους Φορείς, αυτές θα ανακληθούν είτε εξ ολοκλήρου είτε κατά 50%. Καταλαβαίνετε ότι ο λόγος είναι καθαρά δημοσιονομικός και το Υπουργείο Ανάπτυξης δεν μπορεί σε τέτοια δημοσιονομική κατάσταση της χώρας να αφήνει μετρητά να λιμνάζουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς έργων χωρίς να απορροφούνται. Είναι όμως ξεκαθαρισμένο και από την Εγκύκλιο και από προφορικές επικοινωνίες ότι όσα χρήματα θα χρειαστούν για να πληρωθούν λογαριασμοί θα επανατοποθετηθούν εντός του Νοεμβρίου και δεν πρόκειται να δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα στις πληρωμές που θα γίνουν και θα πρέπει να δηλωθούν στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου 2012.
4. Όσον αφορά το θέμα της εξαγγελίας για αφαίρεση πόρων από την «Ψηφιακή Σύγκλιση» αυτή αφορά το Τομεακό Πρόγραμμα. Τα έργα του Περιφερειακού Προγράμματος δεν τα αφορά.