Πόσο κοστολογεί ο Ντόναλντ Τραμπ την αμερικανική υποστήριξη προς την Ουκρανία; 500 δισ. δολάρια, σε ορυκτό πλούτο. Και ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι είναι (από καιρό) έτοιμος να του τα δώσει. Ο Ουκρανός πρόεδρος προωθεί μια συμφωνία που θα περιλαμβάνει τη συμμετοχή των ΗΠΑ στην ανάπτυξη των τεράστιων κοιτασμάτων σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων ορυκτών της χώρας του. Μάλιστα, θέλει να το κάνει άμεσα, καθώς αρκετός από τον πλούτο της Ουκρανίας βρίσκεται πλέον σε κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη.

Ο Ντόναλντ Τραμπ σε συνέντευξή του στο Fox News που προβλήθηκε αργά τη Δευτέρα είπε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να πάρουν ένα κομμάτι των τεράστιων φυσικών πόρων της Ουκρανίας ως αποζημίωση για τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που έχουν δαπανήσει για να βοηθήσουν το Κίεβο στον πόλεμο με τη Ρωσία.

«Είπα στην Ουκρανία ότι θέλω σπάνιες γαίες αξίας 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ουσιαστικά συμφώνησαν, ώστε τουλάχιστον να μην αισθανόμαστε ηλίθιοι», δήλωσε ο Τραμπ. «Διαφορετικά, είμαστε ηλίθιοι. Τους είπα ότι πρέπει πρέπει να πάρουμε κάτι. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να δίνουμε αυτά τα χρήματα», πρόσθεσε.

Η Ουκρανία είναι μια χώρα που διαθέτει τεράστια φυσικά αποθέματα και πόρους, από λίθιο έως τιτάνιο, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή σύγχρονων τεχνολογιών. Έχει επίσης τεράστια αποθέματα άνθρακα, καθώς και πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ουράνιο, ωστόσο πολλά από αυτά βρίσκονται σε εδάφη που είναι υπό ρωσικό έλεγχο.

Ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι, που δέχεται αυξανόμενη πίεση να τερματίσει τον πόλεμο, είναι έτοιμος να δώσει στον Τραμπ τους φυσικούς πόρους που θέλει, με σκοπό να τον κρατήσει στο πλευρό του πριν από οποιεσδήποτε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία, σύμφωνα με το Politico.

«Οι Αμερικανοί βοήθησαν περισσότερο και ως εκ τούτου οι Αμερικανοί θα πρέπει να κερδίσουν τα περισσότερα», δήλωσε ο Ζελένσκι την Παρασκευή σε συνέντευξή του στο Reuters. «Θα ήθελα επίσης να μιλήσω γι' αυτό με τον πρόεδρο Τραμπ», είπε.

Ο Τραμπ, έχοντας απέναντί τους μια ισχυρή Κίνα όσον αφορά τους φυσικούς πόρους, στο παρελθόν έχει εκφράσει την επιθυμία του να εκμεταλλευτεί την αφθονία ορυκτών στην Ουκρανία.

Νωρίτερα αυτόν το μήνα, δήλωσε σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο: «Ψάχνουμε να κάνουμε μια συμφωνία με την Ουκρανία, όπου θα εξασφαλίσουν αυτό που τους δίνουμε με αντάλλαγμα τις σπάνιες γαίες τους και άλλα πράγματα».

Οι δηλώσεις του είχαν προκαλέσει την αντίδραση του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, ο οποίος ο οποίος επέκρινε το «συναλλακτικό» στιλ εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ ως «πολύ εγωιστικό, πολύ εγωκεντρικό».

Οι πολύτιμες σπάνιες γαίες

«Έχουμε αυτό το μεγάλο όπλο στην περιοχή που ελέγχουμε», δήλωσε ο Andrii Yermak, προσωπάρχης του Ουκρανού προέδρου, σε αποκλειστική συνέντευξη στο Associated Press. «Μας ενδιαφέρει να εργαστούμε, να αναπτυχθούμε, με τους εταίρους μας, πρώτα απ' όλα με τις Ηνωμένες Πολιτείες», πρόσθεσε.

Το Associated Press ρίχνει φως στη βιομηχανία σπάνιων γαιών της Ουκρανίας και στο πώς θα μπορούσε να προκύψει μια συμφωνία:

Οι σπάνιες γαίες είναι ένα σύνολο 17 στοιχείων που είναι απαραίτητα για είδη τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των κινητών τηλεφώνων, των σκληρών δίσκων, των ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων.

Δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ αναζητά συγκεκριμένα στοιχεία στην Ουκρανία, η οποία έχει να προσφέρει και άλλα ορυκτά.

«Μπορεί να είναι το λίθιο. Μπορεί να είναι τιτάνιο, ουράνιο, πολλά άλλα», δήλωσε ο Yermak. «Είναι πολλά».

Κίνα, ο κυρίαρχος

Η Κίνα, ο κύριος γεωπολιτικός αντίπαλος του Τραμπ, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός σπάνιων γαιών στον κόσμο. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη έχουν επιδιώξει να μειώσουν την εξάρτησή τους από το Πεκίνο. Η Ουκρανία διαθέτει κοιτάσματα 22 από τα 34 ορυκτά που χαρακτηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως κρίσιμα. Αυτά περιλαμβάνουν βιομηχανικά και κατασκευαστικά υλικά, σιδηροκράματα, πολύτιμα και μη σιδηρούχα μέταλλα και ορισμένα στοιχεία σπάνιων γαιών.

Για την Ουκρανία, μια τέτοια συμφωνία θα σήμαινε ότι ο μεγαλύτερος και πιο σημαντικός σύμμαχός της δεν θα «παγώσει» τη στρατιωτική υποστήριξη. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τη χώρα, η οποία βρίσκεται σε πόλεμο εδώ και σχεδόν τρία χρόνια μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022.

Ο πλούτος της Ουκρανίας

Οι σπάνιες γαίες της Ουκρανίας είναι σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες λόγω του πολέμου αλλά και των κρατικών πολιτικών που ρυθμίζουν τη βιομηχανία ορυκτών. Η χώρα στερείται επίσης καλών πληροφοριών για να καθοδηγήσει την ανάπτυξη εξόρυξης σπάνιων γαιών.

Τα γεωλογικά δεδομένα είναι λιγοστά, επειδή τα αποθέματα ορυκτών είναι διάσπαρτα σε όλη την Ουκρανία, και οι υπάρχουσες μελέτες θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκείς. Οι πραγματικές δυνατότητες του κλάδου θολώνουν από την ανεπαρκή έρευνα, σύμφωνα με επιχειρηματίες και αναλυτές.

Σε γενικές γραμμές, οι προοπτικές για τους ουκρανικούς φυσικούς πόρους είναι ελπιδοφόρες. Τα αποθέματα τιτανίου της χώρας, βασικό συστατικό για την αεροδιαστημική, την ιατρική και την αυτοκινητοβιομηχανία, πιστεύεται ότι είναι από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης. Η Ουκρανία διαθέτει επίσης μερικά από τα μεγαλύτερα γνωστά αποθέματα λιθίου στην Ευρώπη, το οποίο απαιτείται για την παραγωγή μπαταριών, κεραμικών και γυαλιού - εκτιμάται σε 500.000 μετρικούς τόνους.

Τα αποθέματα γραφίτη της Ουκρανίας, βασικό συστατικό στις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και στους πυρηνικούς αντιδραστήρες, αντιπροσωπεύουν το 20% των παγκόσμιων πόρων.

Το 2021, η ουκρανική βιομηχανία ορυκτών πόρων αντιπροσώπευε το 6,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας και το 30% των εξαγωγών.

Υπολογίζεται ότι το 40% των πόρων της Ουκρανίας είναι απρόσιτο λόγω της ρωσικής κατοχής, σύμφωνα με στοιχεία του We Build Ukraine, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα το Κίεβο. Το μεγαλύτερο μέρος των κοιτασμάτων άνθρακα, που τροφοδοτούσαν τη χαλυβουργία της Ουκρανία πριν από τον πόλεμο, είναι συγκεντρωμένο στα ανατολικά και έχει χαθεί. Η Ουκρανία έχει υποστηρίξει ότι είναι προς το συμφέρον του Τραμπ να αναπτύξει τα υπόλοιπα πριν οι Ρώσοι καταλάβουν περισσότερα ουκρανικά εδάφη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός κλάδος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσδιόρισε την Ουκρανία ως δυνητικό προμηθευτή για περισσότερες από 20 κρίσιμες πρώτες ύλες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εάν η χώρα ενταχθεί στην ΕΕ των 27 χωρών, θα μπορούσε να ενισχύσει την ευρωπαϊκή οικονομία.

Τι θα συμβεί

Οι λεπτομέρειες οποιασδήποτε συμφωνίας θα γίνουν γνωστές μετά από συναντήσεις Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων. Ο Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι θα στείλει τον υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ στην Ουκρανία για να συναντηθεί με τον Ζελένσκι.

«Αυτός ο πόλεμος ΠΡΕΠΕΙ και ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΘΕΙ ΣΥΝΤΟΜΑ - Πάρα πολύς θάνατος και καταστροφή. Οι ΗΠΑ έχουν ξοδέψει δισεκατομμύρια δολάρια σε παγκόσμιο επίπεδο, χωρίς να έχουν να επιδείξουν τίποτα», ανέφερε ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο διαδίκτυο.

Αμερικανικές εταιρείες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, σύμφωνα με Ουκρανούς επιχειρηματικούς αξιωματούχους. Ωστόσο, μια επίσημη συμφωνία θα απαιτούσε νομοθεσία, γεωλογικές έρευνες και διαπραγμάτευση συγκεκριμένων όρων.

Δεν είναι σαφές τι είδους εγγυήσεις ασφαλείας θα απαιτούσαν οι εταιρείες για να διακινδυνεύσουν να εργαστούν στην Ουκρανία, ακόμη και σε συνθήκες εκεχειρίας. Και κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι είδους συμφωνίες χρηματοδότησης θα μπορούσαν να στηρίξουν τις συμβάσεις μεταξύ της Ουκρανίας και των αμερικανικών εταιρειών.

Με πληροφορίες από Politico, AP, Reuters