Όπου κι αν λάχω κατοικία

Δε μ’ απολείπουν οι καρποί,

Νιο λάδι, έφτασε η ώρα του λιομαζώματος.

Μόλις βρεις  αμαλαγιά ξεκίνα αμπονώρα δε χρειάζεται νάσαι σενιαρισμένος για να μαζώξεις ελιές,αλλά η ελιά είναι ρεμούρο.

Μάνα και θυγατέρα έχουν το ίδιο όνομα έτσι από έμφαση.

Ευλογημένο, τρισευλογημένο το λάδι.

Η ελιά θέλει τρελόν αφέντη έλεγαν, πολύ καλό κλάδεμα για  να φορτώσει.

Άλλος πάλι έλεγε μην την κλαδεύεις θα μου τσακίνεις το πληθάρι.

Όποιος έχει σιτάρι, κρασί και λάδι στο πιθάρι

έχει του Θεού τη χάρη.

(εποχιακά πάει η συλλογή τους με αυτή τη σειρά)

Ρίχνει λάδι στη φωτιά.

Του'βγαλε το λάδι.

Παλιό κρασί και νιο λάδι.

Ψωμί,κρασί και λαδί.

Άρτος, Οίνος, Έλαιον.

Από την αρχαιότητα    η “μεσογειακή τριάδα στην κοινωνία και τον πολιτισμό μας.

Το ψωμί, το κρασί και το λάδι είναι τα “δώρα” της μεσογειακής γης με τα οποία έθρεψαν για χιλιετίες,οδηγήθηκαν στο εμπόριο, στα ταξίδια της γνώσης, των εμπειριών και εντέλει στο θαύμα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

Οι ελιές και το ελαιόλαδο, πέρα από την καθημερινή διατροφική σημασία για τους ανθρώπους, είναι  ιερός καρπός, σύμβολο ευημερίας  και πλούτου.

Το κατάλευκο περιστέρι που φέρει ένα κλάδι ελιάς, μια εικόνα από την εποχή του Νώε, αποτελεί ένα αιώνιο σύμβολο ειρήνης, ελπίδας για όλους μας.

Με στεφάνι ελιάς έστεψαν τους Ολυμπιονίκες ή φορούσαν για να εισέλθουν στους αρχαίους ναούς.

Ας τες στο διάουλο τσι ελιές 

μη πας και τσι μαζώνεις 

Και βγάλανε μας αβανιές 

πως πας και με ζυγώνεις.

Θέρος ,τρύγος ,πόλεμος 

και στην ελιά ρεμούρο λένε οι παππούδες μας.

Μόχθος και αναστάτωση η περίοδος της συλλογής του καρπού, ηλιόλουστες μέρες ,βροχερές,παγωνιά, δίχως τα υπερσύγχρονα βοηθητικά εργαλεία που διαθέτουμε σήμερα δούλευαν στα λιοστάσια  τους.

Όλη μέρα στο χωράφι, εκεί το κολατσιό, εκεί το γεύμα στην καραβάνα , η ψιτή ρέγγα ,οι κονσέρβες, το λαδοτύρι,οι χοντρολιές,ψωμί κι αλάτι που λέμε τρώγανε μα ήταν ευτυχείς.

Δεν έλειπαν τα τραγούδια, οι ρίμνες ,τα περιπέγματα.

Μόλις τέλειωναν το μάζεμα  στο λιοστάσι ξεκίναγαν  τα  κοκολόγια οι ακτήμωνες.

Στο σχόλασμα τα συναπαντήματα ήταν πανηγυρικά. Καβάλα στο υποζύγιο τους και φορτωμένο το προϊόν του μόχθου άρχιζαν τα περιπεχτικά άσματα ο ένας στον άλλο.

 Μέχρι να χωρίσουν οι δρόμοι τους ξέχναγαν την κούραση, αυτή εξανεμίζεται  με την συνατροφή και την οικειότητα, η επιστροφή στο σπίτι ήταν γιορτή κάπου -- κάπου συνάνταγαν  και κάναν μουντρούχο που ξάφνιαζε  το παρουσιαστικό του  σα  λάμπασμα,  τον  σκροβοντούσαν για να γελάνε, όλο κουτσουκέλλες και κατεργαριές. Ειδικά στις ατέλειωτες βάρδιες στα  λιτρουβειά μας έχουν αφηγηθεί τις μεγάλες καζούρες που έστηναν.

Οι μανάδες είχαν διπλό μεροκάματο, ήθελαν να αριβάρουν ανόρως στο σπίτι για τσι βραδινές μαμουριές,ν'ανάψουν τον λύχνο ,τη φωτιά στη γωνιά,το δείπνο τσι οικογένειας.

Όταν ερχόταν η ώρα να τις πάνε στο λιτρουβιό προσεύχονται να τους έρθει βατσελογάλουνο.

Αγορά δαμάσκηνα και πικρές ελιές 

τ'ερωτοκτυπήματα άσχημες δουλειές.

Οι πικρές ελιές σε κάποιους αρέσει να τρώνε αβέρτα.

Χοντρολιές,βιώσιμες ποικιλίες ήταν ιδιαίτερα συμπαθείς στα προικοσύμφωνα της θυγατέρας αν έδιναν προίκα χοντρολιά    ήταν καλοδεχούμενη.

Τότε  το δέντρο δικό σου μα  το χωράφι είχε άλλο ιδιοκτήτη.

Τις φτιάχνεις τόσο απλά χωρίς να χρειαστείς τη βοήθεια του εμπορίου σε ένα πεντόλιτρο με θαλασσινό νερό, αν θες μια κουταλιά ξύδι,τις κλείνεις και ανοίγεις μετά από τρεις μήνες, απολαύνεις.

Τις ξεπικρίζουν μέσα σε διάλυμα σόδας(καυστικού νατρίου) διαποτίζει τη σάρκα και καταστρέφει τις πολυφαινόλες.

Φτιάξε τις δικές σου γιανάσαι αυτάρκης και ασφαλής.

Τις κάνουμε:

ζεματιστές,

τσακιστές,

στακτοελιές,

κολυμπάδες

χαρακωτές,

θρούμπες ή 

ζαρωμένες ή

πατητές,

ξυδάτες,

κορωνέικη ή

παραδοσιακή ντόπια  λαδοελιά, υπέροχες κολυμπάδες μέσα στη λα'ί'να.

Τη δάφνη την ποδοπατώ που κάνουν αλισίβα.

Μα την ελιά την προσκυνώ π' ανάβουν τα καντήλια!

Συ δ’ ευτύχει, ω ελαία!

Αφθόνως τους καρπούς σου

δίδε πάντα εις ημάς

και ’γω ευγνωμόνως πάλιν

θέλει σε υμνήσω.

Αξίζεις να  ζεις.